Szkoła na Księżycu. Pamięci łódzkich pedagogów i uczniów tajnych kompletów z okresu niemieckiej okupacji

Na budynku Szkoły Podstawowej nr 114 im. prof. Jana Dembowskiego w Łodzi odsłonięto tablicę poświęconą nauczycielom, którzy w czasie okupacji niemieckiej, w latach 1939-1942 prowadzili tajne nauczanie: Antoninie Chrzczonowicz i Janowi Włodarskiemu. Konspiracyjną nazwą nielegalnych wówczas kompletów była „Szkoła na Księżycu”.

Fot. Andrzej Janecki/UMŁ
3 zdjęcia
Fot. Andrzej Janecki/UMŁ
Fot. Andrzej Janecki/UMŁ
Fot. Andrzej Janecki/UMŁ
ZOBACZ
ZDJĘCIA (3)

- Odsłaniamy tablicę poświęconą dwojgu młodym, uzdolnionym i ambitnym nauczycielom, którzy w czasie okupacji niemieckiej kształcili w najtrudniejszych warunkach. A jednak nie mieli wątpliwości, że trzeba dzieciom zorganizować nauczanie. To przykład bohaterstwa, patriotyzmu, a na tamte czasy także niezwykłej odwagi. Takich nauczycieli było bardzo wielu, ponad 8 tysięcy w całej Polsce. Dziś trudno sobie wyobrazić, jak można było być karanym za to, że uczy się pisania i czytania w jakimkolwiek języku. Dlatego musimy pamiętać o ich heroizmie - powiedziała wiceprezydent Łodzi Małgorzata Moskwa-Wodnicka.

Antonina Chrzczonowicz ukończyła Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. E. Szczanieckiej oraz Państwowe Pedagogium, w którym rozpoczęła pracę, jako nauczycielka Szkoły Ćwiczeń, znanej z nowatorskich metod nauczania. Z jej zapisek wynika, że o rozpoczęciu tajnego nauczania zadecydowały same dzieci, spontaniczne zgłaszając się na zajęcia. Na miejsce nauczania przeznaczyła duży pokój w mieszkaniu swoich rodziców przy ulicy Stefana Batorego 66. Uczyła dzieci języka polskiego, geografii, biologii i matematyki. Stosowała nowoczesne jak na ówczesne standardy metody. Rozwijała w dzieciach inicjatywę, umiejętność zgłaszania własnych tematów zajęć, uczenia się poprzez zabawę. Tworzyła dobrą atmosferę, aby wyrwać dzieci okupacyjnego koszmaru. Wkrótce chęć pomocy w prowadzeniu lekcji zgłosił Janusz Włodarski. Był instruktorem ZHP, artystą, konspiratorem i członkiem Szarych Szeregów.  Ukończył Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika. Zamierzał wstąpić do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Uczył młodych Polaków rysunku. W szkole realizowano program 7-klasowej szkoły powszechnej. Zajęcia odbywały się od godziny 8 do 16.

Obydwoje nauczyciele zostali aresztowani na przełomie lat 1941/1942. 30 Grudnia 1941 roku aresztowano Janusza Włodarskiego. Niemcy zamęczyli go podczas śledztwa - zmarł 17 listopada 1942 roku w więzieniu przy ul. Seweryna Sterlinga Sterlinga. Antonina Chrzczonowicz została aresztowana 28 stycznia 1942 roku. Przeszła obozy koncentracyjne w Oświęcimiu, Brzezince, Ravensbruk, Malhof, Buhenwald. Po wojnie ukończyła studia medyczne i pracowała z dziećmi, jako lekarz psychiatra.

ZOBACZ TAKŻE


Polecane aktualności

fot. ŁÓDŹ.PL

Modernizacja zajezdni Chocianowice przyspiesza. Sprawdź, jak przebiegają prace [ZDJĘCIA]

red / ŁÓDŹ.PL

Prace na terenie 120-letniej zajezdni Chocianowice prowadzone są rzez firmę Budimex na obszarze… więcej

fot. ŁÓDŹ.PL

Mural z wizerunkiem Kazimierza Górskiego odsłonięty w Szkole Mistrzostwa Sportowego [ZDJĘCIA]

red / ŁÓDŹ.PL

Podczas rozpoczęcia roku szkolnego 2022/2023 w Szkole Mistrzostwa Sportowego im. Kazimierza… więcej

fot. ŁKS

ŁKS Łódź odpada z Pucharu Polski po emocjonującym meczu ze Stalą Mielec

JB / ŁÓDŹ.PL

Mogłoby się wydawać, że starcie drużyny z Ekstraklasy z pierwszoligowcem nie będzie obfitowało w… więcej

fot. Envato Elements

Powrót do szkoły - jak go przetrwać? Poradnik dla dzieci i rodziców

a.pe / ŁÓDŹ.PL

W czwartek, 1 września zaczyna się nowy rok szkolny. Przedstawiamy kilka wskazówek, które pomogą… więcej

fot. mat. pras.

Co robić w weekend w Łodzi? Najciekawsze wydarzenia w mieście [PRZEWODNIK]

red / ŁÓDŹ.PL

Spotkania ze sławami polskiej fantastyki, koncert Krystiana Ochmana, hity kinowe na Polówce - w… więcej

Kontakt