Konrad Czernielewski z Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi przybliżył sylwetkę Jana Kowalewskiego. W życiorysie wielkiego kryptologa istotnymi wątkami jest nie tylko udział w wojnie polsko-bolszewickiej i działalność Biura Szyfrów, ale również losy Jana Kowalewskiego w okresie II wojny światowej. Zamierzeniem „urodzinowej” lekcji były nowe inspiracje do nauki historii. Nie jest ona bowiem przedmiotem zamkniętym – wciąż do zbadania pozostaje wiele nieznanych wątków i wielu bohaterów, których życiorysy są nie do końca opisane. Tak było w przypadku poznawania dokonań Jana Kowalewskiego – przez wiele lat postaci zapomnianej.   

- W dawnej Łodzi gdzie uczęszczał do szkoły rozmawiano po polsku, niemiecku i rosyjsku, a znajomość języków przydała przy łamaniu szyfrów. Czasem wiedza z danej dziedziny może przynieść niespodziewane, zaskakujące efekty w zupełnie innym obszarze. Dziś, gdy na świecie toczy się wojna czyta się z zapisów satelitarnych te same bezcenne informacje, które Jan Kowalewski zdobył za pomocą ołówka i kartki papieru – powiedział Mariusz Goss, pełnomocnik prezydent Miasta Łodzi ds. Dziedzictwa Łodzi.   

Goście uroczystości złożyli  kwiaty przy pamiątkowej tablicy. Jana Kowalewskiego uczciło Miasto Łódź, Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Instytutu Pamięci Narodowej – oddział w Łodzi oraz uczniowie SP nr 173.

Rocznica byłą okazją by przypomnieć, że równo 2 lata temu powstało jeszcze jedno miejsce pamięci Jana Kowalewskiego – mural przy ul. Nawrot 7. Wielkie malowidło Pawła Herta (Ovca z grupy NTK) robi wrażenie niezwykłością konwencji. Z perspektywy to po prostu czarno-biały portret postaci historycznej, w dużym zbliżeniu – szyfr. Wśród tysięcy znaczków kodu zobaczyć można hasło "2020 Rok Jana Kowalewskiego", czy rosyjskie słowo Делегат (Delegat), które stanowiło klucz do jednego z sowieckich szyfrów, złamanych przez Jana Kowalewskiego. To spotkanie było okazją do rozmowie o innych formach promocji historii.

Opowieść o dziejach Polski można zawrzeć np. w nietypowym street-arcie lub komiksie. Sebastian Adamkiewicz z Muzeum Tradycji Niepodległościowych opowiadał o programie muzeum zainspirowanym życiem Jana Kowalewskiego – powstało słuchowisko radioweoraz miejsce nauki poprzez zabawę – Pokój Zagadek, z zadaniami opartymi na szyfrach. Grzegorz Nawrot z IPN przedstawił serię wydawnictw graficznych  oraz komiksów IPN. W wersji komiksowej poczytać można już o niejednej historii polskiego bohatera – nakładem IPN   ukazały się m.in. komiksy o Bitwie Warszawskiej, Powstaniu Warszawskim czy seria „Wilcze Tropy” poświęcona Żołnierzom Wyklętym. Materialy przekazane zostały SP nr 173.  

O Janie Kowalewskim 

Jan Kowalewski  (ur. 24 października 1892 w Łodzi, zm. 31 października 1965 w Londynie) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, matematyk, poliglota i kryptolog, który złamał sowieckie szyfry w czasie wojny z bolszewikami, oficer Oddziału II Sztabu Głównego. Dzięki pracy Kowalewskiego  i jego zespołu udało się złamać ponad 500 bolszewickich  szyfrów a polski sztab generalny posiadał pełna informację o zamiarach  przeciwnika.