Hilary Majewski - projektant najsłynniejszych łódzkich budynków czy... carski szpieg?

Urodził się w Radomiu i studiował w Petersburgu, jednak najbardziej znany jest ze swoich projektów architektonicznych w XIX-wiecznej Łodzi. Hilary Majewski przez 20 lat pełnił funkcję architekta miejskiego i to właśnie tu rozwinął swoją karierę. Badacze coraz częściej zastanawiają się jednak, czy nie był także… carskim szpiegiem!

fot. ŁÓDŹ.PL
Hilary Majewski zaprojektował najsłynniejsze łódzkie budynki
9 zdjęć
fot. ŁÓDŹ.PL
ZOBACZ
ZDJĘCIA (9)

Trudne początki

Hilary Majewski urodził się 24 stycznia 1838 r. w Radomiu w rodzinie ubogiego kominiarza. Start jego kariery nie był łatwy – początkowo pracował w Warszawie jako praktykant u budowniczego miejskiego. Dzięki opinii polecającej Majewski dostał się do klasy architektury w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu. Na studiach, ze względu na kiepską sytuację finansową, starał się o stypendium – jednorazowo otrzymał pomoc finansową w wysokości 200 rubli. W końcu do młodego architekta uśmiechnęło się szczęście – ukończył studia ze stopniem celującym, a pod koniec 1861 r. otrzymał dwuletnie stypendium rządu Królestwa Polskiego w kwocie 500 rubli na kontynuowanie nauki za granicą!

Europejska podróż 

W 1862 r. architekt wyruszył na zagraniczne studia, podczas których miał zwiedzić najważniejsze artystyczne miasta europejskie, między innymi Florencję Sienę, Weronę, Bolonię, Modenę, Mediolan, Turyn i Genuę. Planowana podróż miała trwać 2 lata, przeciągnęła się jednak aż do sześciu! Takie doszkalanie nie było niczym wyjątkowym – artyści często wędrowali po Europie, by ćwiczyć rysunek i podziwiać zabytki. Wśród badaczy życiorysu Majewskiego pojawia się jednak pytanie o to, kto sfinansował tak długie zagraniczne stypendium. Nie można wykluczyć, że w trakcie pobytu na zachodzie Europy młody architekt wykonywał szkice fortyfikacji i umocnień oraz budynków o charakterze wojskowym, by potem przekazywać je rządowi carskiemu. 

Architekt miejski Łodzi

Po powrocie do kraju Majewski zajął się pracą w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych oraz prowadzeniem własnej pracowni architektonicznej. W 1872 r. powierzono mu wyjątkową rolę architekta miejskiego Łodzi, która w owym czasie była drugim co do wielkości miastem Królestwa Polskiego. Zapotrzebowanie na budynki mieszkalne, fabryki czy gmachy pożytku publicznego rosło. Majewski w czasie 20 lat, kiedy sprawował tę funkcję, podpisał 546 projektów budynków. Trzeba jednak wyraźnie zaznaczyć, że czasem jedynie nadzorował pracę innych architektów, przypisując sobie ich zasługi. 

Hilary Majewski zamieszkiwał zaprojektowaną przez siebie willę przy obecnej ul. Włókienniczej, która teraz przechodzi gruntowną rewitalizację. To prawdziwa skarbnica wiedzy o życiu architekta. Zachowały się w niej m.in. dwie oryginalne polichromie, które są dowodem na to, że z biegiem czasu zmieniał się wystrój budynku. Willa architekta była jego wizytówką i do dziś jest także najlepszym dowodem na umiejętności Hilarego Majewskiego – solidnie zbudowana, przetrwała od 1886 r. w stanie znacznie lepszym od okolicznych budynków. Po śmierci architekta w 1892 r. trafiała z rąk do rąk, teraz czeka ją zasłużony remont.

Najważniejsze budynki Hilarego Majewskiego

ManufakturaImperium Izraela Poznańskiego składało się z kilkunastu obiektów, w tym tkalni, przędzalni, bielnika, farbiarni, drukarni tkanin oraz remizy strażackiej. Obecnie odnowiony kompleks znany jest łodzianom jako Manufaktura.

Pałac Poznańskiego - Największa rezydencja fabrykancka w Polsce. Legenda głosi, że na pytanie: W jakim stylu widziałby Pan swoją rezydencję?”, Poznański odparł: Co znaczy w jakim stylu? Ja mogę zapłacić za wszystkie style naraz”.

Pałac HeinzlaEklektyczny pałac, w którym siedzibę ma teraz Urząd Miasta Łodzi, wzniesiono w 1882 r. Za pięknym frontem, na tyłach działki, mieściły się dawniej fabryka wyrobów wełnianych Heinzla oraz ogród z fontanną.

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego – Cerkiew została zbudowana w stylu rosyjsko-bizantyjskim w latach 1880–1884 z inicjatywy komitetu, w skład którego weszli najsłynniejsi łódzcy fabrykanci.

Dom Towarzystwa Kredytowego – „VIRIBUS UNITIS”, czyli wspólnymi siłami” - te łacińskie słowa znajdujące się na płaskorzeźbie we frontonie odnoszą się do idei towarzystwa, które założono, by udzielać pożyczek na cele budowlane.

Szpital Kliniczny Seweryna Sterlinga w Łodzi – Neorenesansowy budynek na planie litery „H” zbudowano w latach 1885–1890. Zielone otoczenie miało korzystnie wpływać na stan zdrowia i pomagać w leczeniu chorób płuc, w tym gruźlicy.

Pałac Herbsta – Wtopiona w ogród, wybudowana w 1876 r. neorenesansowa willa przypomina sielankową, podmiejską rezydencję. Od 1976 r. jest siedzibą oddziału Muzeum Sztuki w Łodzi.

Pałac Maksymiliana Goldfedera (Piotrkowska 77) – Pałac powstał dla właściciela kantoru bankowego, który w budynku łączył funkcje mieszkalne z zawodowo-komercyjnymi. Jest siedzibą słynnego klubu „Siódemki”.

Kamienica Scheiblera (Piotrkowska 11) – W budynku z lat 1880-1882, pierwotnie znajdował się skład towarów przedsiębiorstwa Karola Scheiblera. Były tu także sklepy, luksusowe mieszkania, a od 1911 r. drukarnia „Kuriera Łódzkiego”.

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Pamiętamy i będziemy pamiętać! 84. rocznica Zbrodni Katyńskiej

Tomasz Walczak / BRP

„Piąta rano. Od świtu dzień zaczął się szczególnie. Wyjazd karetką więzienną w celkach (straszne!).… więcej

Rusza akcja "5 dla Ziemi"

MM / KS

Organizatorami tej charytatywnej inicjatywy z okazji zbliżającego się Dnia Ziemi (22 kwietnia) są… więcej

Kwiaty na imieniny Marszałka. Łodzianie złożyli hołd Józefowi Piłsudskiemu

Tomasz Walczak / BRP

Dochowując corocznej imieninowej tradycji członkowie Społecznego Komitetu Pamięci Józefa… więcej

Łódź na konferencji inaugurującej projekt „Partnerstwo: Środowisko dla Rozwoju”

MM / KS

Wydarzenie zostało zorganizowane pod egidą Ministerstwa Klimatu i Środowiska. więcej

Międzynarodowy Dzień Kobiet. Łódź pamięta o kobietach-bohaterkach

Tomasz Walczak / BRP

Z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet przed pomnikiem-ławeczką Haliny Szwarc-Kłąb przedstawiciele… więcej

Kontakt