Łódź na liście osad fabrycznych – 30 stycznia 1821 roku.

Chociaż w tym roku obchodzimy rocznicę 600-lecia miasta, dopiero 400 lat po jego lokacji możemy mówić o intensyfikacji rozwoju i powstaniu prawdziwej metropolii. Jedną z ważniejszych dat w historii Łodzi jest 30 stycznia 1821 roku. Wtedy to oficjalnie Łódź została wpisana na listę osad fabrycznych. Stało się to za sprawą Rajmunda Rembielińskiego, okrzykniętego później twórcą Łodzi przemysłowej.

Łódź w 1813 roku. Fragment klucza łódzkiego. Tak wyglądała Łódź przed działaniami Rembielińskiego. (źródło: Łódź na mapach 1793-1939)
2 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

Wszystko zapoczątkował memoriał z 1 września 1820 roku. Proponował wytypowanie miast rządowych, do których trzeba by kierować osadników przemysłowych w Królestwie Polskim. Miasta miały być przygotowane na ich, przyjęcie pod względem gospodarczym i administracyjnym. Osadnicy mieli dostać również za darmo drzewo z lasów państwowych na budowę domów. Przyznano kapitał 60 000 tys. złotych, z którego miały być udzielane.

Memoriał Rembielińskiego wpłynął 10 września do Rady Administracyjnej a 18 września został zatwierdzony.  Z tą datą ukazało się postanowienie namiestnika Zajączka o wyznaczeniu kilku miast na osady fabryczne i zapewnienie osadnikom pomocy ze strony państwa. Obiecano sporządzić plany, wydzielić działki oraz wydzierżawić je osadnikom za czynsz wieczysty po 6 latach wolnizny. Młyny miały być przerobione na folusze oraz zakładane cegielnie. Z lasów państwowych miało pochodzić bezpłatnie drewno bezpłatnie przydzielane osadnikom. Miasta wytypowane przez Komisję Rządową Spraw Wewnętrznych i Policji miały być urządzone jako osady fabryczne, czyli po sporządzeniu planów i rozparcelowaniu części gruntów miano oddać rękodzielnikom place za czynsz wieczysty  płacony po 6 latach wolnych.

30 stycznia 1821 roku komisja rządowa upoważniła R. Rembielińskiego do urządzenia osad sukienniczych w miastach rządowych: Zgierzu, Łodzi, Podrzeczu i Gostynie, zezwalając na korzystanie z wszelkich prerogatyw wynikających z postanowienia namiestnika.   

Rajmund Rembieliński odbył przynajmniej dwa objazdy terenu m.in.  w styczniu 1821 roku. W czerwcu zlecił Filipowi Vebiegowi przygotowanie przekazał zasady wytyczenia osady sukienniczej w Łodzi. Osobiście narysował linie rozgraniczenia osad, wydał zalecenia, co do kierunku i szerokości ulic. Wielkości działek, lokalizacji i ekwiwalentu za grunta prywatne.

W ten sposób na dobre rozpędziła się machina późniejszego sukcesu wielkiej Łodzi przemysłowej.

Polecane aktualności

„Rozmowy jak przy kawie”. Przed nami premiera ostatniego z pięciu tomów monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BAM

W najbliższy piątek, 18 lipca o godzinie 17 w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi przy ulicy… więcej

healthy cities

Dołącz do wyzwania Healthy Cities

MM / KS

Ruszyła piąta edycja wyzwania Healthy Cities, corocznej inicjatywy Grupy LUX MED, która łączy… więcej

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Kontakt