Cmentarz żydowski przy ul. Brackiej utworzono w 1892 r. Początkowo służył jako miejsce pochówku ofiar epidemii cholery. Zespół otoczony jest od południa i wschodu powojennym osiedlem Doły i zespołem szkolnym. Dodatkowo chroni go wysoki, ceglany mur, zaś ozdobna brama od strony ul. Chryzantem jest od dawna zamknięta. Tym większą niespodziankę stanowi bezpośredni kontakt z rozległą nekropolą łódzkich Żydów, na którą wchodzi się dziś przez boczną furtę przy ul. Brackiej. Za cmentarnym ogrodzeniem znajduje się Dom Przedpogrzebowy, służący obrzędom poprzedzającym pochówek. Budynek wzniesiono w 1898 r. wg projektu A. Zeligsona. W sąsiedztwie umieszczono w 1956 r. Pomnik Ofiar Łódzkiego Getta. Za kolejną, wewnętrzną bramą rozciąga się właściwa nekropola. Jej oś stanowi główna aleja, przy której znajduje się większość monumentalnych grobowców i pomników fabrykanckich rodów. Najwspanialszą formę uzyskało mauzoleum I. K. Poznańskiego. Wzniesiono je w latach 1903-1905, zapewne w oparciu o projekt autorstwa A. Zeligsona. Kamienną kopułę pokrywa od wnętrza misterna mozaika powstała w weneckim warsztacie Salviatiego. Obok wznoszą się grobowce Jarocińskich, Hertzów, Prussaków i wielu innych łódzkich przemysłowców. Niektóre z nich otrzymały niezwykle bogatą oprawę plastyczną - odwołującą się niekiedy do motywów antycznych ale i secesji.
Obraz nekropolii zdominowały jednak tysiące prostych stel nagrobnych - tzw. macew. Wyróżniają się wśród nich ohele, niewielkie tumby stawiane zwykle nad mogiłami wybitnych cadyków i rabinów. W południowej części cmentarza, od strony ulicy Brackiej znajdują się kwatery grobów z czasów ostatniej wojny. Tu chowano Żydów zmarłych i zamordowanych w łódzkim gettcie.
Od kilkunastu lat cmentarz otoczony został ochroną, która uniemożliwiła rabunek i dewastację. Niektóre z grobowców poddano pracom konserwatorskim. To wciąż jednak zbyt mało, by ten wspaniały zespół zabytków kultury żydowskiej o europejskiej randze uznać za uratowany.
Źródło: "Kolorowe miasto"
Cmentarz jest zamknięty w soboty i w święta żydowskie.
Zwiedzających mężczyzn obowiązuje nakrycie głowy.
ul. Bracka 40, 91-717 Łódź
www.jewishlodzcemetery.org