Zespół fabryczno-mieszkalny K. W. Scheiblera

Zespół fabryczno-mieszkalny K. W. Scheiblera to wyjątkowy na skalę środkowoeuropejską architektoniczny i urbanistyczny układ zabudowy, prezentujący w wyrazisty sposób cechy krajobrazu miasta doby wczesnej industrializacji. Stanowi dobrze zachowany, jednolity architektonicznie i w niewielkim stopniu przekształcony przykład dużego kompleksu mieszkalno-przemysłowego z 2 połowy XIX wieku. Zespół składa się z zabudowań dwóch fabryk włókienniczych (w tym monumentalnej przędzalni przy ul. bpa Tymienieckiego), rezydencji fabrykanckich z ogrodami, wzorcowego osiedla robotniczego Księży Młyn wraz z zabudowaniami towarzyszącymi oraz najstarszego w mieście parku publicznego z pomnikowym drzewostanem.

 

PLAC ZWYCIĘSTWA 1 

Pałac Karola Scheiblera został wybudowany w połowie XIX wieku przez jednego z największych łódzkich przemysłowców pochodzenia niemieckiego Karola Scheiblera, nazywanego „królem bawełny”. Obecną neorenesansową dekorację uzyskał w wyniku przebudowy przeprowadzonej w latach 1886-1888. Dość oszczędna w formie ornamentyka budynku kontrastuje z niezwykłym przepychem wnętrz. W pomieszczeniach w dobrym stanie zachowało się wiele przykładów bogato dekorowanych sztukaterii, kominków, pieców, dekoracji malarskich, boazerii, mebli, tkanin obiciowych, tapet, mozaik, witraży i podłóg.

Od 1986 roku w budynku mieści się Muzeum Kinematografii.

 

PLAC ZWYCIĘSTWA 2, UL. TYMIENIECKIEGO 25, 30, 30A , PRZĘDZALNIANA 71 

Centrala to pierwsze zakłady założone przez Karola Scheiblera wkrótce po jego osiedleniu się w Łodzi. Budowany w kilku fazach, poczynając od 1856 roku, kompleks ceglanych obiektów fabrycznych stanowił trzon imperium bawełnianego K. Scheiblera. Od strony obecnego placu Zwycięstwa ulokowana jest dawna przędzalnia, za nią usytuowane są tkalnia, kotłownia z kantorem i wykończalnia. Frontowa przędzalnia zaopatrzona została w wieżę wodną z charakterystycznym zwieńczeniem. Od zachodu do fabryki przylega dawny pałac fabrykanta.

 

Park Źródliska jest to najstarszy w Łodzi rozległy zespół parkowy położony w czworoboku ulic: Przędzalniana, Fabryczna, Targowa, Al. Piłsudskiego. Założony w 1840 r. jako tzw. Ogród Spacerowy, wchodzący w skład założenia pałacowego rodziny Scheiblerów. Obecnie park składa się z dwóch części (wschodniej i zachodniej) rozdzielonych zabudowaniami dawnej fabryki (tzw. Centrali). W północno-wschodnim narożniku parku ulokowana jest palmiarnia. W jego obrębie znajdują się ponadto dwie ozdobne altany, sztuczna grota oraz dom ogrodnika. W parku odnaleźć można wiele rzadkich gatunków drzew i krzewów m.in.: miłorząb dwuklapowy, czy skrzydłorzech kaukaski, a także liczne przykłady pomnikowego drzewostanu.

 

UL. PRZĘDZALNIANA 72  

Willa Herbstów to rezydencja zbudowana w latach 1875-1876 najprawdopodobniej według projektu Hilarego Majewskiego. Jest to pierwsza posiadłość łódzka powstała jako willa w otoczeniu ogrodowym. Wybudowana dla córki Karola Scheiblera Matyldy i jej męża Edwarda Herbsta. Dekoracja zewnętrzna budynku utrzymana jest w stylu neorenesansowym. We wnętrzach zachował się duży zespół wyposażenia ruchomego z 2 połowy XIX i początków XX w. Utrzymany także został oryginalny wystrój pomieszczeń m.in. w salonie lustrzanym, sali balowej, pokoju myśliwskim oraz w sieni.

Od 1976 roku w rezydencji swoją siedzibę ma oddział Muzeum Sztuki. Obecnie we wnętrzach prezentowana jest kolekcja europejskiej i polskiej sztuki dawnej.

UL. FABRYCZNA 19-21 (STRONA NIEPARZYSTA), UL. KSIĘŻY MŁYN 1-15, UL. PRZĘDZALNIANA 49-67 (NUMERY NIEPARZYSTE), 46-58 (NUMERY PARZYSTE)

Osiedle Księży Młyn to osiedle domów robotniczych zbudowane etapami w latach 1873-1875. Zasadniczy trzon tworzy 18 budynków mieszkalnych, ustawionych w 3 rzędach po 6 domów wraz z zabudową gospodarczą. Główną aleję osiedla zamyka gmach dawnej szkoły i dawny sklep zakładowy (tzw. Konsumy). Od zachodu do osiedla przylega budynek dawnej straży pożarnej. Osiedle robotnicze uzupełnia grupa domów mieszkalnych przy ul. Fabrycznej i ul. Przędzalnianej. Całe założenie charakteryzuje niezmieniony, regularny układ urbanistyczny i komunikacyjny z częściowo zachowanymi brukami. W przeważającej części zabudowań została zachowana zewnętrzna forma w dziewiętnastowiecznej postaci. W większości przypadków w niezmienionej formie pozostał także układ pomieszczeń w mieszkaniach robotniczych.


MUZEUM KINEMATOGRAFII
Pl. Zwycięstwa 1, 90-312 Łódź
tel. +48 42 674 09 57,
tel./fax +48 42 674 90 06
www.kinomuzeum.pl

czynne:
wtorek: 10.00-17.00
środa, piątek: 9.00-16.00
czwartek, sobota, niedziela: 11.00-18.00

MUZEUM PAŁAC HERBSTA
Oddział Muzeum Sztuki w Łodzi
Przędzalniana 72, 90 - 338 Łódź
tel. +48 42 674 96 98, 674 99 11, 676 17 73
fax +48 42 674 99 82
http://www.palac-herbsta.org.pl/

czynne:
wtorek - niedziela: 11.00-17.00

MUZEUM KSIĄŻKI ARTYSTYCZNEJ
Tymienieckiego 24, 90-349 Łódź
tel. +48 42 674 42 98,
www.book.art.pl

wizyty umawiane telefonicznie

PALMIARNIA
Park Źródliska I
al. Piłsudskiego 61, 90-329 Łódź 
tel. 42 674 96 65,
https://uml.lodz.pl/czas-wolny/zielen-i-rekreacja/palmiarnia/

czynne:
kwiecień - wrzesień
wtorek - niedziela: 10.00 - 18.00
październik - marzec
wtorek - niedziela: 9.00 - 16.00

Kontakt