News

Poznaj historię łódzkich synagog. Ile ich było? Gdzie się znajdowały? [ARCHIWALNE ZDJĘCIA]

11 listopada 1939 r. bezpowrotnie zniszczono ślady żydowskiej Łodzi. To m.in. od wyburzania świątyń rozpoczęto prześladowania Żydów zaraz po zajęciu Łodzi przez wojska niemieckie 8 września 1939 r. Natychmiast zastosowano rasistowskie ustawy norymberskie z 1935 r., choć formalnie obowiązywały one na ziemiach wcielonych do Rzeszy dopiero od maja 1941 r. Jakie obiekty zniknęły z mapy miasta?

fot. archiwum
Wielka synagoga reformowana przy ul. Spacerowej, ufundowana przez łódzkich fabrykantów, otwarta w 1887 roku. Spalona przez Niemców w 1939 r.
8
fot. archiwum
fot. archiwum
fot. archiwum
fot. archiwum
fot. archiwum

(8)

Opisy i zdjęcia synagog znajdują się w galerii powyżej.

Wielka synagoga reformowana

Synagoga przy ul. Spacerowej , dzisiaj al. Kościuszki spłonęła w listopadzie 1939 r. Relacje świadków wskazują na podpalenie nad ranem lub w nocy. Teren płonącej synagogi oddzielony był szpalerem policji i żandarmerii. Obecnie na posesji znajduje się parking, a właściwie trwają już przygotowania do budowy stacji kolei podziemnej.

Synagoga Wilker Shul

Zanim podpalono budynek synagogi znajdujący się przy ul. Zachodniej 56, w listopadzie 1939 r. nakręcono w niej film propagandowy o możliwości odprawiania nabożeństw przez Żydów. Na zlecenie Niemców gmina wezwała wiernych do udziału w modlitwie. Jak podaje Szloma Huberband: „Kantor Winogrady i jego chór prowadzili nabożeństwo. Znaczna liczba niemieckich oficerów przybyła tam i filmowała przebieg nabożeństwa. Kantor zaśpiewał z chórem cały szereg fragmentów z modlitwy Rosz haSzana i Jom Kipur.

Następnie wydany został rozkaz, aby wyjąć zwój Tory, który był filmowany w różnych pozycjach. Recytator Tory powiedział po hebrajsku przed rozpoczęciem czytania ze zwoju: „Dzisiaj jest wtorek”. Była to informacja dla potomnych, że zostali zmuszeni do czytania Tory, gdyż normalnie nie jest czytana we wtorek. Ostatecznie synagogę spalono wraz z księgozbiorem. Zwoje prawdopodobnie zostały wywiezione do Pragi.

Synagoga Ezras Israel (tzw. Litwaków)

Synagogę przy ul. Wólczańskiej spalono w nocy z 10 na 11 listopada. Czyn ten połączono z upokarzaniem duchownych żydowskich, którym kazano m.in. niszczyć zwoje Tory.

Synagoga Reichertów

Synagoga przy ul. Rewolucji 1905 r. 28 zaprojektowana przez znanego łódzkiego architekta Gustawa Landau-Gutentegera jako jedyna przetrwała II wojnę światową, ponieważ jej właściciel Wolf Reicher fikcyjnie sprzedał ją swojemu niemieckiemu wspólnikowi, a ten urządził tam skład soli.

Własność niemiecka uchroniła budynek przed wyburzeniem. Po wojnie znalazła się we władaniu Kongregacji Wyznania Mojżeszowego w Łodzi.

    Polecane aktualności

    No news available.
    Kontakt