Edykt o powstaniu osad fabrycznych. Tak rodziła się Łódź przemysłowa.

Za jedną z dat wyznaczających początek Łodzi przemysłowej uznaje się 18 września 1820 roku. Tego dnia w oparciu o wskazania R. Rembielińskiego, namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek podpisał zarządzenie o lokalizacji osad fabrycznych.

Łódź w 1813 roku. Fragment klucza łódzkiego. Tak wyglądała Łódź przed działaniami Rembielińskiego. (źródło: Łódź na mapach 1793-1939)
2 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

W lipcu 1820 roku Rajmund Rembieliński, ówczesny prezes Komisji Województwa Mazowieckiego badał tereny w okolicy Łodzi. Zwrócił wtedy uwagę na dobry dostęp do rzek i rozległe bory, stwarzające sprzyjające warunki do rozwoju osadnictwa i przemysłu. Ważne dla rozwoju Łodzi było położenie przy zmodernizowanym trakcie z Włocławka do Piotrkowa. Liczne rzeki dawały możliwość spiętrzania wód i uruchomienia foluszy (zakładów obróbki sukna). Pod dostatkiem dostępne było też drewno i glina do produkcji cegieł. Sprzyjająca była sytuacja dotycząca własności gruntów. Duża część ziem wokół Łodzi stanowiła dobra rządowe. Niewielkie wioski rozsiane wokół Łodzi w początkowej fazie rozwoju dostarczyć mogły siły roboczej. Inwentaryzacja przeprowadzona w terenie udowodniła, że Łódź ma lepsze warunki do rozwoju niż chociażby Łęczyca.

1 września 1820 roku Rembieliński wydał memoriał z propozycją wytypowania miast rządowych, do których kierowani mieli być osadnicy przemysłowi. Miasta miały zostać przygotowane na ich przyjęcie zarówno pod względem gospodarczym jak i administracyjnym. Osadnicy mieli dostawać darmowe materiały pod budowę domów. Utworzony został fundusz w wysokości 60 tys. zł, z którego można było udzielać kredyty dla osadników.

Za jedną z dat wyznaczających początek Łodzi przemysłowej uznaje się 18 września 1820 roku. Tego dnia w oparciu o wskazania R. Rembielińskiego, namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek podpisał zarządzenie o lokalizacji osad fabrycznych. Na jego mocy liczne miasta rządowe, wśród których znalazła się Łódź, przeznaczono na osady dla fabrykantów (sukienników, tkaczy, prządków). Obiecano zapewnienie pomocy osadnikom ze strony państwa. Miały zostać sporządzone plany wydzielające działki, które z kolei planowano oddawać w dzierżawę osadnikom za dogodny czynsz z 6-letnim okresem zwolnienia z opłat.

30 stycznia 1821 roku rządowa komisja upoważniła Rajmunda Rembielińskiego do urządzania sukienniczych osad w następujących miastach: Zgierzu, Łodzi, Podrzeczu i Gostyninie. W tym czasie Łódź miała zaledwie ok. 800 mieszkańców oraz 112 drewnianych domów.

Polecane aktualności

Odebrano im dzieciństwo. Przywracamy im pamięć.

Tomasz Walczak / BRP

Narodowy Dzień Zwycięstwa - 8 maja to również Święto Dzieci Wojny. W Łodzi, przed Pomnikiem… więcej

Witaj Maj, piękny Maj

Andrzej Janecki / BAM

Mszą św. sprawowaną w intencji Ojczyzny w bazylice archikatedralnej rozpoczęły się wojewódzkie… więcej

Wiwat Biało-Czerwona!

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

Marsz ze 123-metrową flagą Polski uświetnił obchody Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.… więcej

10. rocznica kanonizacji Papieża-Polaka

Patryk Wacławiak / BAM

W 10. rocznicę kanonizacji Świętego Jana Pawła II – pamiętamy o Honorowym Obywatelu Miasta Łodzi.… więcej

Pamiętamy i będziemy pamiętać! 84. rocznica Zbrodni Katyńskiej

Tomasz Walczak / BRP

„Piąta rano. Od świtu dzień zaczął się szczególnie. Wyjazd karetką więzienną w celkach (straszne!).… więcej

Kontakt