Gawędy łódzkie. Wesołe jest życie dzierżawcy, ale... do czasu

Historia Łodzi pokazuje, że nawet życie możnych panów nie zawsze było usłane różami. Niekiedy spotykali się z niezadowoleniem wyrażanym w bardzo zdecydowany sposób.

fot. Envato Elements
Zobowiązania wobec dzierżawców często były przedmiotem sporów, niekiedy bardzo ostrych.

Wytworzony w średniowieczu ustrój miasta uległ w kolejnych dwóch stuleciach niewielkim zmianom. Dawny przewodniczący samorządu miejskiego, czyli wójt, przemienił się w dożywotniego dzierżawcę ziemi stanowiącej jego uposażenie. Zastąpił go zaś na tym stanowisku tzw. landwójt, który stał na czele ławy miejskiej, liczącej zwykle trzech lub czterech ławników. Rada miejska z burmistrzem na czele, drugi z kolei organ władzy, składała się zwykle z czterech radnych. Zarówno landwójta, jak i ławników, burmistrza i radnych wybierali mieszczanie, a „pan miasta”, tzn. teoretycznie biskup włocławski, a praktycznie dzierżawca klucza łódzkiego – zatwierdzał ten wybór. W życiu władz miejskich dużą rolę odgrywał również miejscowy pisarz. 

Na urzędzie wójta łódzkiego przez kilkadziesiąt lat zasiadali w tym czasie przedstawiciele rodziny Karnisów. Mieszczanie łódzcy zobowiązani byli do opłat pieniężnych oraz czynszów w naturze i robocizny na rzecz właściciela miasta, biskupa włocławskiego, a w rzeczywistości, pośrednio, dzierżawcy dóbr łódzkich. Na tym tle dochodziło niekiedy do ostrych zatargów i sporów. Szczególnie w połowie XVIII w. bardzo poważnie zaostrzyły się stosunki między mieszczanami a dzierżawcami dóbr łódzkich. Np. w 1753 r. łodzianie – jak podają kroniki: „Porwali się na dzierżawcę dóbr biskupich pana Starczewskiego, pobili go kijami, poszarpali i podarli kontusz na nim”. Wkrótce potem dotkliwie poturbowano także jego oficjalistę – szlachcica Białkowskiego.

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Historycznie na nowym Starym Rynku. 601. rocznica nadania Łodzi praw miejskich.

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

Łódź oficjalnie ukończyła 601. Po latach przerwy spowodowanej remontem obchody rocznicy lokacji… więcej

„Łódź poprzez wieki. Historia miasta”. Premiera IV tomu monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BRP

W piątek, 19 lipca w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi odbyła się oficjalna premiera tomu IV… więcej

Pamięci lotnika-bohatera. 84. rocznica bitwy o Anglię.

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

10 lipca 1940 r. rozpoczęła się trwająca kilka miesięcy bitwa o Anglię. W Łodzi upamiętniono… więcej

100-lecie powołania Świętej Faustyny, patronki Łodzi. W parku „Wenecja” zorganizowano jubileuszową zabawę

Tomasz Walczak / BRP

29 czerwca 1924 roku podczas jednej z zabaw plenerowych w ówczesnym parku Wenecja w Łodzi Helena… więcej

Czwartki na Wesoło

Robert Kowalczyk / MOPS

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi serdecznie zaprasza dzieci wraz z opiekunami na… więcej

Kontakt