Kartka z kalendarza. „Krzyżacy” debiutowali w Łodzi. Pierwszymi widzami robotnicy

15 lipca 1960 r. – w 550. rocznicę bitwy pod Grunwaldem – w Hali Sportowej w Łodzi odbył się pierwszy publiczny pokaz filmu „Krzyżacy” w reż. Aleksandra Forda na podstawie powieści Henryka Sienkiewicza.

fot. Studio Filmowe KADR
Prapremiera filmu była przeznaczona dla łódzkich robotników

Prapremiera była przeznaczona dla łódzkich robotników, a był to pomysł Michaliny Tatarkówny, ówczesnej I sekretarz KŁ PZPR. Oficjalna premiera filmu odbyła się 17 VII 1960 r. w kinie „Polonia” w Olsztynie, tuż po państwowych uroczystościach rocznicowych, a ta centralna w stolicy – 22 lipca. Obraz wszedł do powszechnej dystrybucji we wrześniu, a w ciągu kilku miesięcy obejrzało go 2 mln widzów. W ciągu pierwszych 4 lat film zobaczyło 14 mln osób, a do 1987 r. – ponad 32 mln ludzi. Do tego trzeba dodać co najmniej drugie tyle w krajach dawnego bloku wschodniego, a także późniejsze wersje nagrane na kasetach VHS, płytach DVD oraz na nośnikach Blu-ray.

Film Forda okazał się najbardziej dochodowym dziełem i filmem o największej oglądalności w historii polskiej kinematografii, choć budził różne opinie. Obraz nosi także miano pierwszej rodzimej superprodukcji, na potrzeby której zaangażowano prawie 1000 statystów, wykonano 18 tys. kostiumów, wynajęto 350 koni, a kilkunastominutowa sekwencja bitwy pod Grunwaldem została dynamicznie zmontowana z ponad 150 ujęć. Ogromny był na owe czasy budżet „Krzyżaków” – 33 mln zł. Wystarczyłby on na nakręcenie dziesięciu filmów fabularnych. Monumentalny obraz historyczny (ok. 170 min) był również pionierski w zastosowaniu technologii Technicolor w obrazie panoramicznym, a także dźwięku w wersji stereo. 

W tym kontekście łódzka prapremiera nabiera dodatkowego znaczenia i stanowi istotny akcent w dziejach filmowej Łodzi. Ponadto w przedsięwzięciu brało udział wielu twórców, związanych z łódzką Szkoła Filmową oraz Wytwórnią Filmów Fabularnych. Byli to m.in. reżyser Aleksander Ford, operator Mieczysław Jahoda czy scenograf Roman Mann, jak również sporo aktorów związanych z Łodzią, np. Aleksander Fogiel czy Leon Niemczyk. Niektóre sceny plenerowe kręcono w Lesie Łagiewnickim i w parku im. Poniatowskiego. 

W sensie historycznym natomiast nie bez znaczenia był tamten czas dla założenia w Łodzi miasta. Przechodząca tędy droga zaroiła się w latach 1409, 1410 i 1414 zbrojnymi pocztami rycerstwa z Wielkopolski, Kujaw i północno-zachodniej części Łęczyckiego, które ciągnęły pod Wolbórz wyznaczany przez Władysława Jagiełłę na punkt zborny wojsk polskich wyruszających przeciwko Krzyżakom.

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. W centralnym polu, na białym tle wielobarwny wielokąt, składający się z coraz większych figur geometrycznych, ułożonych centralnie względem siebie: kwadraty i wielokąty foremne. Na prawo od wielokąta prostopadłe, wielobarwne pasy w kolorach, tworzących wielokąt.

Stypendia artystyczne Miasta Łodzi 2025

Wydział Kultury

Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie w 2025 roku Stypendiów artystycznych Miasta Łodzi, w… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Nowa siedziba Departamentu Finansów Publicznych UMŁ

Od listopada Biuro Egzekucji Administracyjnej i Windykacji, Wydział Budżetu oraz Wydział Finansowy… więcej

Kontakt