Wraz z początkiem pandemii w Polsce, sektor przemysłów kreatywnych w Łodzi stanął przed ogromnym wyzwaniem przetrwania w niewyobrażalnie trudnym momencie. Praktycznie z dnia na dzień, wszystkie instytucje kultury i artyści musieli przenieść swoją aktywność do sieci, wykazując się przy tym niezwykłą kreatywnością i umiejętnością adaptacji do trudnych i zaskakujących warunków.
O tym jak wielkie jest zapotrzebowanie na kulturę w czasie kryzysu świadczą statystyki: tylko w ciągu ostatniego miesiąca fan page Łódzkiego Centrum Wydarzeń, które komunikuje aktywności on-line, odwiedziło ponad 2 000 000 poszukiwaczy ciekawych, kulturalnych treści. Czytelnicy Biblioteki Miejskiej w Łodzi wypożyczyli imponującą liczbę ponad 35 000 e-booków, ponad 42 000 więcej odwiedzin zarejestrował Teatr Muzyczny na swoim facebookowym profilu, dzięki akcji „Muzyczny Wirtualnie”, a Ośrodek Kultury Górna tylko w tym tygodniu może pochwalić się 28 000 organicznych uczestników. Przykłady można mnożyć.
Powyższe statystyki to działania organiczne, a nie wynik intensywnej reklamy. O prawie 17 000 więcej odbiorców względem poprzednich miesięcy, wyraziło zainteresowanie poszczególnymi wydarzeniami, stworzonymi na stronie Łódzkiego Centrum Wydarzeń, w tym ponad 5 500 odbiorców odpowiedziało na wydarzenie „Kultura z dostawą do domu”. Co istotne – samo wydarzenie wyświetliło się ponad 192 000 użytkowników, co świadczy o wysokim zainteresowaniu proponowaną tematyką. Również strona „Łódź pełna kultury”, prowadzona przez Wydział Kultury UMŁ notuje prawie 40% wzrost odwiedzin. Tylko w ciągu tygodnia, grupa dedykowana zajęciom on-line dla dzieci w Łodzi osiągnęła prawie 1 000 członków.
- Trudna sytuacja zmusiła wielu twórców do przeniesienia swoich działań do Internetu. Obserwujemy w sieci wyjątkową kreatywność łodzian i instytucji kultury oraz niezwykłą umiejętność adaptacji do rzeczywistości. Liczby mówią same za siebie – łodzianie nadal szukają rozrywki kulturalnej. – mówi Maciej Łaski, dyrektor Łódzkiego Centrum Wydarzeń.
Ciekawym przykładem jest także grupa „Kultura w kwarantannie”, w której aktywnie działa ponad 63 000 członków. Można przyjąć, że dzień 12 marca 2020 to taka graniczna data w polskiej kulturze. Tego dnia kultura przeniosła się do sieci. – dodaje Dyrektor Łódzkiego Centrum.
Chociaż wszystkie instytucje kultury w Łodzi, notują spadek odsłon stron internetowych ze względu na brak możliwości kupna biletów (np. Teatr Muzyczny stracił około 120 000 odsłon), to jednak wspaniale radzą sobie w innych internetowych przestrzeniach. Ogromną popularnością cieszy się akcja Teatru Muzycznego - „Muzyczny wirtualnie”. Na kanale YT Teatru odnotowano 16 000 wzrost wyświetleń w stosunku do analogicznego okresu w roku 2019 r., ponad 42 000 osób więcej zainteresowanych jest treściami Teatru na ich oficjalnym fan page’u. Blog, stworzony specjalnie na potrzeby akcji, odwiedzono prawie 10 000 razy. Do dziś, Teatr Muzyczny opublikował 4 koncerty, 2 słuchowiska, 8 warsztatów o tematyce około-teatralnej, zajęcia z choreografii, a to na pewno nie koniec atrakcji przygotowanych na kolejne dni izolacji. Dużym zainteresowaniem cieszył się cykl warsztatów masterclass z Katarzyną Łaską, a internetowy casting do premiery musicalu „Pretty Woman” okazał się być strzałem w dziesiątkę – ponad 250 artystów chciało zostać nowym Richardem Gerem i Julią Roberts. Reżyser spektaklu (zarazem dyrektor artystyczny Teatru Muzycznego w Łodzi) – Jakub Szydłowski i kierownik muzyczny – Jakub Lubowicz mieli sporo pracy w wyborze szczęśliwej „100” kolejnego etapu. Ze względu na swoją formułę przesłuchanie było ciekawym doświadczeniem. – mówi Jakub Szydłowski. – Niektóre z pań już na tym etapie wcielały się w role głównej bohaterki, wykorzystując stylizacje sławnej roli Julii Roberts. Poziom castingu był tak wysoki, że z zapowiadanych 50 artystów, zdecydowano się zaprosić aż 103 aktorów i aktorki do kolejnego etapu.
W czasie izolacji, chętniej czytamy, ale też słuchamy. Świadczy o tym popularność akcji „Empik Go”, który udostępnił audiobooki w wersji „premium” aplikacji za darmo, popularność podcastów czy milionowe odtworzenia internetowego radia (chociażby Newonce.radio). Biblioteka Miejska w Łodzi wydała mieszkańcom 3139 kodów umożliwiających nieodpłatne czytanie e-booków, a do tej pory czytelnicy wypożyczyli ponad 35 000 książek!
Pierwszym kinem w Polsce, które zdecydowało się przenieść działalność do sieci jest kino Szkoły Filmowej w Łodzi. Kino zamierza funkcjonować tak jak zwykle, w formule, do której przyzwyczaili się już stali widzowie. Tematyczny repertuar będzie zmieniał się co tydzień, codziennie będzie można obejrzeć jeden, proponowany film o stałej godzinie. Na początek, programerzy proponują pokazy w ramach sekcji Retro Sci-Fi i retrospektywę Dario Argento. Każdy seans jest uzupełniony angażującymi artykułami, esejami wizualnymi, dyskusjami, wywiadami i analizami, prezentowanymi na fejsbukowej stronie kina.
Swoją działalność do sieci przenosi także Teatr Powszechny, zapraszając na pierwsze w Polsce premiery teatralne. Wystarczy dostęp do internetu i wcześniej zakupiony bilet na wirtualnej widowni, która „pomieści” około 450 miejsc. - Stworzymy alternatywną, wirtualną wersję teatru na czas pandemii. - zapowiada Ewa Pilawska, dyrektor Teatru. Na Dużej Scenie zostanie pokazana współczesna komedia, na Małej Scenie spektakl dla młodzieży - premiera „Dziecko w sytuacji”, połączona z interaktywnymi warsztatami dla dzieci. To odpowiedź na wysokie zainteresowanie szkół i nauczycieli powrotem do teatru. - Chciałabym, aby te dwie premiery dały nowe życie Teatrowi w czasie epidemii, a jednocześnie zabezpieczyły naszą możliwość grania. Cały czas musimy też pamiętać o aktorach, którzy utracili dochody. - dodaje dyrektorka.
Łódzkie teatry idealnie radzą sobie w sieci. Teatr Pinokio i Teatr Arlekin koncentruje się na zagospodarowaniu czasu najmłodszym i oferuje mądre i przemyślane aktywności – czytanie „Pinokia” przez aktorów czy dyskusje o emocjach na podstawie analizy „Wielkiej Księgi Uczuć” Grzegorza Kasdepke. Teatar Nowy im. K. Dejmka uruchamia spektakle on-line np. „Fabrykę Muchołapek” cieszącą się ogromnym zainteresowaniem łodzian. Kanał YouTube Teatru rozkwita i ma 85% więcej wyświetleń w stosounku do analogicznego okresu w 2019. Łódzki teatr zaangażował się też w społeczną akcję szycia maseczek – ten reportaż obejrzało ponad 84 000 widzów!
Codziennie EC1 Łódź i Planetarium EC1 przygotowuje gry i zabawy on-line, a także prowadzi wirtualne spacery po planetarium i opowieści o kosmosie. Fabryka Sztuki rejestruje o ponad 220% wzrost aktywności na swoich kanałach, a na profilu Łodzi regularnie odbywają się na żywo ciekawe spotkania z interesującymi ludźmi szeroko pojętej kultury – chociażby z Maciejem Okraszewskim z Działu Zagranicznego, ekspertem Ameryki Łacińskiej i Hiszpanii. Kiedy okazuje się, że brak możliwości spotkania z kulturą muzealną, zatrzyma działalność, Muzeum Tradycji Niepodległościowych udowadnia, że może być inaczej notując dotarcie wydarzeniami on-line do 106 100 odbiorców.
Niecodzienną sytuację sektora przemysłów kreatywnych w Polsce analizuje Olgierd Cygan, pomysłodawca Filmteractive w Łodzi:
- Ci twórcy, którzy wcześniej chociaż trochę eksperymentowali z przestrzenią cyfrową, dzisiaj zbierają korzyści z tego tytułu. Pozostali, odbywają edukację w przyspieszonym tempie. W dzisiejszej sytuacji widzę co najmniej dwa pozytywy – jest bardzo dużo projektów cyfrowych, które są świetnymi przykładami i warto z nich czerpać inspirację. Po drugie – kto inny jak właśnie nie twórcy i artyści mają najlepsze umiejętności i najlepsze pole startu do tego, aby wytyczyć nowe kierunki rozwoju oraz rozrywki. W ciągu 9 lat trwania festiwalu Filmteractive, prezentowaliśmy najbardziej niesamowite koncepcje kreatywne wnikające w świat cyfrowy, a świat biznesu wielokrotnie czerpał inspirację z pracy twórców. Dziś, znajdujemy się w momencie, w którym technologia, biznes i przemysły kreatywne muszą zjednoczyć siły, aby na nowo odnaleźć się w post-pandemicznym świecie ograniczeń, które mogą nam jeszcze długo towarzyszyć. To wielka szansa i tylko od zaangażowanych zależy jak ją wykorzystają.
Instytucje i twórcy aktywnie angażują się w działania kulturalne, dostarczając spragnionym widzom rozrywki i spotkania ze sztuką. Koncert Krzysztofa Zalewskiego obejrzało w sieci 560 tys. osób, rejestracja spektaklu TR Warszawa „Cząstki Kobiety” osiągnęła 10-tys. widownię, koncert „Męskie Granie” Bass’a Astrala x Igo pobił rekord 1 000 000 wyświetleń. - Należy odrzucić wszelkie ograniczenia i bez strachu zanurzyć się w świat cyfrowy, wyciągając z niego jak najwięcej. O tym także, chcemy rozmawiać podczas jubileuszowej, dziesiątej edycji Filmteractive, która mam nadzieję, odbędzie się jesienią tego roku. - dodaje Olgierd Cygan.
Różnorodny pejzaż kulturalny to podstawa dobrze funkcjonującego społeczeństwa. Jesteśmy świadkami historycznej sytuacji, w której działalność kulturalna ma realny wpływ na pomoc w przezwyciężaniu kryzysu, o czym świadczy duże zapotrzebowanie na ciekawe treści kulturalne i mądrą rozrywkę w tym trudnym czasie.
