Przy Muzeum Etnograficznym właśnie odkryto ceglaną obudowę jednego z najstarszych w mieście publicznych ujęć. Przy studni znaleziono komorę po mechanicznej pompie. Studnia jest zasypana, ale archeolodzy podejmą próbę jej częściowego odkrycia.
Znaleziska dokonano przy okazji przebudowy placu. Jego modernizacja to jedna z ponad 100 inwestycji, które miasto realizuje w ramach programu rewitalizacji. Po remoncie pl. Wolności mocno się zazieleni. W jego południowej części powstanie skwer, a ruch samochodowy i tramwajowy zostanie przeniesiony na północną stronę. Inwestycja potrwa do końca 2023 r.
Na pl. Wolności działały cztery ogólnodostępne studnie, które sięgały w głąb ziemi na ok. 50 m. Najstarsza z nich stała przy ratuszu. Żeliwne, ozdobne obudowy zabytkowych studni widać dobrze na zdjęciu Bronisława Wilkoszewskiego z końca XIX w. Publiczne ujęcia wody funkcjonowały także na ul. Piotrkowskiej i Wólczańskiej, al. Kościuszki, na pl. Kościelnym i Dąbrowskiego oraz na rynkach: Starym, Górnym, Wodnym i Zielonym.
Łódzkie studnie na archiwalnych fotografiach:
10 tys. studni w Łodzi
Wobec braku sieci wodociągowej w Łodzi mieszkańcy musieli czerpać wodę wyłącznie ze studni. Szacuje się, że było ich ok. 10 tys. – publicznych, podwórkowych, fabrycznych oraz parkowych. Z powodu nadmiernego poboru wody przez fabryki i mieszkańców studnie często wysychały i wymagały pogłębiania. W Łodzi walczono o dostęp do wody, ponieważ była ona drogocennym towarem zarówno dla mieszkańców, jak i właścicieli zakładów. Lepszej jakości woda oznaczała niższe koszty produkcji przędzy czy wykańczania materiałów.
Najgłębsze studnie podwórkowe miały ponad 100 m, a te fabryczne – ponad 600 m. Nagromadzenie studni w śródmieściu Łodzi było tak wielkie, że nadmierne korzystanie z jednej kończyło się brakiem wody w ujęciach na sąsiednich podwórkach. Woda z nich była często skażona bakteriami, gdyż zbyt blisko ujęć budowano kloaczne doły. Woda z miejskiego wodociągu popłynęła do mieszkań w śródmieściu dopiero po II wojnie światowej.
Projekt pn. "Rewitalizacja Obszarowa Centrum Łodzi - obszar o powierzchni 32,5 ha ograniczony ulicami Zachodnią, Podrzeczną, Stary Rynek, Wolborską, Franciszkańską, Północną, Wschodnią, Rewolucji 1905 r., Próchnika wraz z pierzejami po drugiej stronie ww. ulic" realizowany w ramach umowy o dofinansowanie nr UDA-RPLD.06.03.03-10-0001/17-00 zawartej w dniu 29 sierpnia 2017 roku.
Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020.
