U schyłku epoki napoleońskiej rozpoczyna się w dziejach naszego miasta rozwój ekonomiczny, inspirowany przez program przemysłowy rządu Królestwa Polskiego, utworzonego w 1815 r. na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego, na ziemiach zaboru rosyjskiego.
Mało nas było…
W okresie przedrozbiorowym Łódź należała do najmniejszych miast w Polsce. Przez ponad 350 lat, od lokacji w XV w. do końca Rzeczypospolitej w XVIII w., mieszkało tu od 200 do 600–700 osób. W drugiej połowie XVI w. w mieście było 70–80 domów. Przy mnożniku średnio 5–6 osób daje to ok. 400–500 mieszkańców. W 1623 r. było tu już 118 domów, czyli można przyjąć, że zamieszkiwało w nich wówczas 600–700 osób. Działania wojenne w połowie XVII w. spowodowały spustoszenie miasta, po którym np. w 1727 r. były w Łodzi już tylko 42 domostwa. Liczba ludności nie przekraczała wtedy zapewne 200–250 osób. Po drugim rozbiorze Polski, gdy Łódź znalazła się w zaborze pruskim, spis wykazał zaledwie 190 mieszkańców. W tamtym czasie miasta Polski środkowej nie należały jednak do ludnych (z wyjątkiem Warszawy, która miała ponad 100 tys. mieszkańców). Dla przykładu: Kalisz i Piotrków liczyły wówczas ok. 4–5 tys. osób, Łowicz – 3 tys., Kutno –2 tys., Łęczyca, Sieradz, i Brzeziny – 1000, a Pabianice, Rzgów i Tuszyn – ok. 500–600. Łódź miała wówczas mniej mieszkańców niż wiele okolicznych wsi.
