Żeby możliwie syntetycznie przedstawić obraz ówczesnej Łodzi, najlepiej sięgnąć do oryginalnych źródeł i przekazać informacje niejako z pierwszej ręki, od naocznych obserwatorów. Jednym z nich był niewątpliwe Oskar Flatt – autor pierwszej książki o Łodzi pt. „Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym”, wydanej drukiem w 1853 r.
Ukłony dla pana Flatta
Ten ceniony krajoznawca, autor wielu opracowań z zakresu historii, geografii, etnografii i statystyki urodził się 6 listopada 1822 r. w Siedlcach (zm. 3 września 1872 r. w Warszawie). Ukończył gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim i rozpoczął karierę urzędnika gubernialnego w stolicy, a potem był zarządcą na kolei. Oskar Flatt poza pracą zawodową był jednak przede wszystkim zapalonym krajoznawcą, dziennikarzem, literatem i krytykiem, badaczem folkloru i publicystą ekonomicznym, współpracownikiem „Gazety Codziennej”, w której zamieszczał swoje artykuły z licznych podróży po Królestwie Polskim i Europie.
Zafascynowany był rozwojem przemysłu i fenomenem, jakim w połowie XIX w. stała się Łódź. To jemu właśnie zawdzięczamy pierwszą książkę o naszym mieście, która stanowi cenne źródło wiedzy bezpośredniego obserwatora przemian niewielkiego jeszcze wtedy miasta, liczącego niespełna 20 tys. mieszkańców, w ośrodek fabryczny, w którym co dekadę podwajała się liczba ludności, osiągając pod koniec stulecia pułap prawie pół miliona osób!
„Opis miasta Łodzi…”, oprócz różnorodnych danych historycznych, statystycznych i przemysłowych, zawiera również osiem ilustracji obiektów łódzkich w formie litografii W. Walkiewicza oraz pierwszy plan miasta, z naniesieniem placów, ulic i głównych obiektów, do którego przestudiowania zapraszamy naszych Czytelników.
