Ukryte skarby Łodzi przedstawiamy powyżej (galeria zdjęć).
Zbiorniki wody pitnej na Stokach
Najbardziej znane są zbiorniki wody pitnej na Stokach. Las kolumn wspierający półkoliste, ceglane sklepienia robi niesamowite wrażenie. Wyjątkowa akustyka, gra światła w zbiornikach przypominających gotyckie katedry potęgują uczucie tajemniczości. Niestety nie można ich zwiedzać. Są wypełnione wodą, która grawitacyjnie spływa ze Stoków do naszych mieszkań. Raz na kilka lat zbiorniki są opróżniane w celu wykonania przeglądu technicznego i niezbędnych prac konserwacyjnych.
Kanały i ukryty pomnik
Nie tylko „Katedra na Stokach” jest ciekawym przykładem sztuki inżynieryjnej w Łodzi. Podziw budzą też podziemne kanały, choćby ceglana komora przelewowa do rzeki Karolewki. Jej ogromna kubatura (10 m długości, ponad 5 m wysokości) i łukowate sklepienia upodabniają ją do piwnic średniowiecznych warowni. Wejście do takiej komory wiąże się jednak z ryzykiem utraty życia za sprawą gromadzących się w kanałach gazów, komora zaś podczas burz natychmiast wypełnia się deszczówką. Mało kto wie, że w Łodzi pod ziemią ukryty jest pomnik – to pamiątkowa tablica dedykowana projektantowi łódzkich kanałów, inżynierowi Williamowi Heerleinowi Lindleyowi. Znajduje się na ścianie jednego z kanałów w pobliżu Dworca Łódź Kaliska.
Podziemne rzeki
W Łodzi nie zobaczymy też licznych, płynących pod centrum miasta rzeczek. Zakryto je w kolektorach 100 lat temu, gdyż stanowiły zagrożenie epidemiologiczne dla mieszkańców. Jasień, Łódkę, Karolewkę, Bałutkę, Dąbrówkę włączono do systemu miejskiej kanalizacji. Trafiały do nich ścieki fabryczne i bytowe. Do podziemnych rzek spływa dziś deszczówka lub woda z roztopów śniegu. Podziemne rzeki możemy zobaczyć tylko w dwóch miejscach. W parku Śledzia (park Staromiejski) ZWIK stworzył tzw. Oko Śledzia, czyli miejsce, w którym można obserwować płynącą pod ziemią rzeczkę Łódkę. Przez ażurowe włazy zobaczymy nie tylko nurt tej strugi, ale jeden z najstarszych i największych łódzkich kanałów. Zbudowano go pod koniec l wojny światowej, żeby chronić mieszkańców Starego Miasta przed wybuchem epidemii.
U zbiegu ulic Tymienieckiego i Kilińskiego przez kolejny stworzony przez ZWIK ażurowy właz możemy oglądać najszybszą z łódzkich rzeczek – Lamus. To nad tym niewielkim strumieniem powstały dwa młyny, potem swoje pierwsze fabryki zbudowali Grohmanowie i Scheiblerowie.
Zakład włókienniczy zbudowany na rzece
Całkowicie przed ludzkimi oczami ukryty jest stary, zabytkowy kanał Jasienia. Jego najbardziej okazałe fragmenty zachowały się na terenie dawnej tkalni Scheiblera, zwanej papieską – przy ulicy Kilińskiego. Jest to jedyny zakład włókienniczy w Łodzi zbudowany bezpośrednio na rzece.
Skarb odkryty
Kanał, który każdy może zobaczyć, to Muzeum Kanału „Dętka” w podziemiach pod pl. Wolności. Ceglany kolektor służył kiedyś do gromadzenia deszczówki. Płukano nią kanały ściekowe odchodzące od pl. Wolności.
