Projekt NEEST obejmuje szereg rozwiązań w obszarze klimatu i energii, które mogą zostać wdrożone w polskich miastach. Ostatnie z cyklu spotkań organizowanych w Warszawie poświęcone było roli danych i narzędzi cyfrowych w procesie transformacji energetycznej miast. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele projektu NEEST oraz przedstawiciele z Ministerstwa Cyfryzacji, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Głównego Urzędu Nadzoru Budowalnego, Instytutowi Badań Strukturalnych i Unii Metropolii Polskich.
Rzetelne danę są niezbędne do kompleksowych analiz.
W trakcie spotkanie głos zabrali eksperci z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz ekspert z Narodowego Centrum Badań Jądrowych. W tracie prezentacji wielokrotnie podkreślano rolę rzetelnych danych oraz kompleksowych analiz w procesie planowania lokalnych transformacji energetycznych. Obecnie miasta korzystają z różnych baz danych, ale główne źródło informacji stanowi dla nich Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków (CEEB). Niestety jej przydatność jest mocno ograniczona i wymaga wielu zmian. Z zaproponowanych modyfikacji, które usprawniłyby i zoptymalizowały korzystanie, wymienić można wprowadzenie interaktywnych map i systemów powiadomień o konieczności aktualizacji danych, wprowadzenie uregulowań prawnych w zakresie możliwości wykorzystania danych zawartych w CEEB przez samorządy do celów naukowych i analitycznych. Niezbędna jest też regularna weryfikacja i kontrolowanie jakości danych, współpraca między samorządami i administracją centralną oraz spójny język.
Cyfrowe bliźniaki to podstawa efektywnego zarządzania transformacją.
Podczas panelu eksperci podkreślili kluczową rolę cyfrowych bliźniaków budynków jako narzędzia integrującego i agregującego dane z różnych źródeł. Cyfrowe bliźniaki to zaawansowane modele 3D, które łączą informacje geometryczne, planistyczne, energetyczne i finansowe, tworząc kompleksową bazę wiedzy o budynkach i przestrzeni miejskiej. Umożliwiają one przeprowadzanie zaawansowanych analiz architektonicznych i urbanistycznych, a także symulowanie różnych scenariuszy transformacji, co wspiera efektywne planowanie inwestycji i podejmowanie decyzji opartych na rzetelnych danych.
Ważnym elementem cyfrowych bliźniaków jest możliwość ich wzbogacania o dane pozyskiwane z czujników IoT montowanych na budynkach. Sensory te mogą dostarczać informacji o zużyciu energii, jakości powietrza, temperaturze czy wydajności systemów grzewczych, co pozwala na bieżące monitorowanie efektywności wdrażanych rozwiązań. Eksperci rekomendują stworzenie systemu wsparcia finansowego dla miast, który umożliwiłby im rozwój tej technologii i wykorzystanie jej w procesach planowania transformacji energetycznej.
Łączenie danych technicznych i społecznych jako klucz do skutecznej transformacji.
Podczas dyskusji eksperci zwrócili również uwagę na konieczność łączenia danych technicznych z informacjami społecznymi, aby projekty transformacyjne były rzeczywiście dostosowane do potrzeb mieszkańców. Miasta i instytucje badawcze napotykają obecnie liczne bariery w dostępie do danych, co wymaga pilnego dialogu i współpracy wszystkich interesariuszy. Konieczne są innowacyjne narzędzia dla miast jako wparcie dla mieszkańców narażonych na ubóstwo energetyczne. Niezbędna jest transformacja systemów ciepłowniczych i modernizacja budynków publicznych i prywatnycha, a przede wszystkim odchodzenie od technologii opartych na węglu i przechodzenie na technologie oparte na działaniu pomp ciepła i magazynach energii oraz wykorzystanie potencjału ciepła odpadowego.
Eksperci wskazali, że rozwój narzędzi powinien stać się priorytetem na poziomie krajowym. Tylko spójne i aktualne narzędzia i dane zapewnią miastom szeroki dostęp do nowoczesnych rozwiązań wspierających przyszłe inwestycje i optymalizujących transformacje.
Materiał powstał w ramach projektu pn. NEEST – NetZero Emission and Environmentally Sustainable Territories. Projekt finansowany za pośrednictwem NetZeroCities z programu ramowego Unii Europejskiej na rzecz badań i innowacji Horyzont 2020, na podstawie umowy o udzielenie dotacji nr 101036519.
