Organizowany co dwa lata Festiwal Retroperspektywy to miejsce konfrontacji artystycznych teatru niezależnego, platforma spotkań, warsztatów i dyskusji. - Jako jedyny festiwal w Polsce odrzucamy podziały na gatunki i nurty. Nie różnicujemy artystów na zawodowców i amatorów. Prezentujemy najciekawsze zjawiska teatralne, definiując kulturową tożsamość współczesnego człowieka - mówi Tomasz Rodowicz, dyrektor artystyczny festiwalu, dodając: - Program tegorocznej edycji skonstruowaliśmy tak, by pokazać najbardziej skrajne i różnorodne sposoby użycia słowa w teatrze współczesnym. Zobaczymy więc spektakle, które wyznaczają nowe myślenie o teatrze, zacierają różnice między koncertem i misterium, widowiskiem i rytuałem. Wcielają słowo w ciało, a aktora w pieśń i ruch.
Przed widzami, począwszy od 24 sierpnia, dwa weekendy przeglądów spektakli i wydarzeń muzycznych. Na sobotnie i niedzielne przedpołudnia zaplanowano warsztaty i master class, a po przedstawieniach rozmowy z twórcami.
W programie między innymi poetyckie spotkanie z jedną z najwybitniejszych polskich aktorek – Mają Komorowską. W czasie spektaklu „Maja Komorowska: wiersze wybrane przeze mnie” poezja wielkich polskich mistrzów słowa jak Herbert, Miłosz, Pawlikowska-Jasnorzewska staje się dla artystki narzędziem do tworzenia żywej relacji z widzem.
W głośnym monodramie „Matka Makryna”, stworzonym na podstawie powieści Jacka Dehnela zobaczymy z kolei Irenę Jun, uznawaną za jedną z najlepszych wykonawczyń ról Beckettowskich na świecie. Tym razem wystąpi w monologu przeoryszy klasztoru bazylianek w Rzymie, która w latach 40. XIX wieku stała się obiektem fascynacji i uwielbienia polskiej emigracji i europejskiej prasy. Tajemnicza kobieta sięgnęła szczytów władzy, zarówno świeckiej, jak i kościelnej.
Retroperspektywy to wydarzenie międzynarodowe. Dają możliwość prześledzenia zjawisk we współczesnym teatrze na świecie, stąd obecność zagranicznych gości. Wśród nich wybitna i wielokrotnie nagradzana grupa tancerzy z Portugali - Vortice Dance Company. Jej widowisko taneczne „Home 2.0.”, w którym wizualizacje w pełni współgrają z tancerzami, mówi o kulturze i wartościach poprzez opowieść o psychospołecznej adaptacji astronautów, żyjących w odizolowanym środowisku statku kosmicznego, tworzącego swoisty dom w kosmosie.
Festiwalowa publiczność zobaczy też przedstawienie „Lear The Bastard's Story (Lear. Puppets and People)“ izraelskiej grupy Theatre Malenki. Podtytuł spektaklu traktować można i dosłownie i w przenośni, bo grupa wykorzystuje na scenie laki teatralne i marionetki. W warstwie dramaturgicznej ta trawestacja na temat dzieła Wiliama Szekspira skupia się na bezwzględnej i niepohamowanej walce o dziedzictwo.
Z kolei spektakl „ACESTICA - Nikos Kazantzakis: Śpiewy z Krety” greckiego Omma Studio Theater, nazywany przez twórców „opusem”, przyjmie formę teatralnego rytuału, czerpiącego siłę z ludzkiego głosu, będzie formą badania związków między teatrem i obrzędem. Sam tekst - AESCETIC: Salvatores Dei to seria duchowych ćwiczeń napisana przez uznanego na całym świecie greckiego autora Nikosa Kazantzakisa, pochodzącego z Heraklionu na Krecie.
W festiwalowym programie znalazł się też koncert „Pokój jej cieniom” tria wokalnego Trzy Dni Później. Utwory pochodzą z trzeciego albumu grupy o tym samym tytule i stanowią zbiór własnych oraz zebranych impresji muzycznych. Słowa i melodie ukazują wielokulturowość Dolnego Śląska, z którego pochodzą wokalistki. Artystki opisują go jako tygiel wydarzeń historycznych i społecznych, widziany oczami kobiet na przestrzeni kilku wieków. Obok rodzinnych wspomnień, pojawiają się te, oparte na twórczości Anny Louise Karsch czy Ester Golan.
Do osobistych doświadczeń odwołuje się też Aurora Lubos w swoim performensie „Witajcie”. Niezależna artystka związana z gdańską i brytyjską sceną tańca współczesnego ma na koncie kilka mocnych, autorskich spektakli solowych. Działanie, które zaprezentuje w Łodzi to jej komentarz w sprawie imigrantów ginących na morzu, próba przeniesienia odległych obrazów w naszą rzeczywistość, polską, namacalną, wzbudzenia empatii w oglądających, niereagujących, obserwatorach.
Natomiast Galeria i Pracownia Art Brut oraz Igor Gawlikowski zaprezentują „Słowa – wystawę” i multimedialny muzyczny performens, którego bezpośrednią inspirację stanowią prace twórców zrzeszonych we wrocławskiej Galerii i Pracowni Art Brut. Kluczem dla działań performatywnych jest „słowo”, które w kontekście prac twórców zyskuje nowe, rozszerzone znaczenie.
Retrospektywy to również spektakle Teatru Chorea. Pierwsza z nich to premierowa „2.0.4.5. Miniopera metafizyczna” w reżyserii Tomasza Rodowicza. Rok 2045 jest określany przez naukowców jako data, w której człowiek osiągnie nieśmiertelność. Spektakl ma być głosem w dyskusji o kondycji duchowej współczesnego człowieka i zagrożeń związanych z cybreświatem. Na ile prace nad sztuczną inteligencją i najnowszymi narzędziami do zabijania, stanowią rzeczywiste zagrożenie dla gatunku ludzkiego?
Druga z propozycji Teatru Chorea to „Rój” w inscenizacji Janusza Adama Biedrzyckiego, czyli historia o rolach społecznych, rodzinnych więziach, religijnym podporządkowaniu i miłosnej manipulacji, która stanowić ma źródło pogłębionej wiedzy o analogiach między światem ludzkim i światem pszczół. Po raz kolejny Teatr Chorea do współpracy zaprosił osoby niewidome i słabowidzące.
Na finał festiwalu muzyka słów oraz słowa wydobyte z muzyki w ramach koncertu neTTheatre. Jego program z okazji dziesięciolecia formacji łączy fragmenty najgłośniejszych spektakli „Kukła. Księga Blasku”, „Znak Jonasza”, „Bieguny”, „HIDEOUT/Kryjówka” czy „Hindełe. Siostra sztukmistrza”. Na scenie wybitni twórcy: Mariusz Bonaszwski, Paweł Passini, Paweł Janyst, Beata Passini, D'Roots Brothers, Daniel Moński. Całość w efektownej oprawie wizualizacji Marii Porzyc.
Organizatorzy festiwalu nie zapominają o najmłodszych widzach. Dla widzów od piątego roku życia mają widowisko Bracia polarnej zorzy, oparte na mało znanych baśniach i legendach krajów nadbałtyckich. Spektakl jest wielowarstwowy, bogaty i piękny na poziomie muzyki, obrazu oraz światła, a wielobarwne obrazy tworzą aktorzy Teatru Figur Kraków – jeden z najbardziej znanych teatrów cieni w Polsce.
Festiwalowy program dopełniają master class przygotowane przez festiwalowych gości: „Słowo na scenie, niewykorzystany potencjał” (Maja Komorowska), Słowo pisane a słowo mówione (Irena Jun), „Słowo przemienione w gest sceniczny” (Cláudia Martins and Rafael Carriço).
Będą też warsztaty dla najmłodszych odbiorców w wieku 0-6 lat. Zajęcia umuzykalniające wg teorii E.E. Gordona poprowadzi Natalia Wicher. Będą się one składać w dużej mierze ze śpiewanek zróżnicowanych tonalnie i rytmicznie oraz rytmiczanek w typowych i nietypowych metrach.
Wszystkie festiwalowe wydarzenia odbędą się w Fabryce Sztuki w Łodzi. Karnety i bilety na poszczególne z nich będzie można kupić od 1 sierpnia w biurze Teatru Chora - organizatora - lub zarezerwować poprzez stronę formularz na stronie www.retroperspektywy.com
Program Festiwalu Retroperspektywy 2018
- 24.08.2018 (piątek)
Otwarcie festiwalu
2.0.4.5. Miniopera metafizyczna / Teatr CHOREA premiera
ASCETICA – Nikos Kazantzakis: Śpiewy z Krety / Omma Studio Theatre (Grecja)
- 25.08.2018 (sobota)
Master Class z Mają Komorowską
Welcome/Witajcie / Aurora Lubos
Spotkanie z Mają Komorowską
- 26.08.2018 (niedziela)
Bracia Polarnej Zorzy / Teatr CHOREA
THE BASTARD'S STORY. Lear. Puppets and People / Malenki Theatre (Izrael)
- 31.08.2018 (piątek)
Home 2.0. / Vortice Dance Studio (Portugalia)
Pokój jej cieniom / Trzy dni Później
- 01.09.2018 (sobota)
Master Class z Cláudią Martins i Rafaelem Carriço (Vortice Dance Studio)
Master Class z Ireną Jun
Rój. Sekretne życie pszczół / Teatr CHOREA
Słowa / Igor Gawlikowski oraz Galeria Sztuki ArtBrut
- 02.09.2018 (niedziela)
Matka Makryna / Teatr Studio
10 lat neTTheatre ! / neTTheatre
Zamknięcie festiwalu
Koncerty towarzyszące w ramach LDZ Alternatywy:
- 23.08.2018 (czwartek) Hańba!
- 30.08.2018 (czwartek) Pimpono Ensemble
