105. rocznica nadania kobietom praw wyborczych. Historyczny moment w dziejach demokracji

28 listopada to jedna z najważniejszych dat w dziejach polskiej demokracji. Tego dnia w 1918 r. Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał „Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego”. W myśl artykułu I wyborcą do Sejmu mógł być każdy obywatel państwa, bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat. Oznaczało to, że prawa wyborcze otrzymały także kobiety.

W ówczesnym świecie nie było to tak naturalne, jak teraz. Polska była jednym z pierwszych krajów, które zdecydowały się na ten krok! Wcześniej prawa wyborcze otrzymały kobiety w Nowej Zelandii (1893 r.), Australii (1902 r.), Finlandii (1906 r.), Danii (1908 r.), Norwegii (1913 r.), Islandii (1915 r.) i Kanadzie (1917 r.). Obok Polek w 1918 r. prawo do głosowania zyskały także Litwinki, Niemki, Brytyjki i Austriaczki.

Postulaty równości

Polskie aktywistki głosiły postulaty powszechnej równości już od początku XX w. Podejmowały kwestie równego prawa do pracy i wyższego wykształcenia, walczyły o prawa samotnych matek, osieroconych dzieci, tępiły alkoholizm i prostytucję, wspierały najbiedniejsze rodziny. Z roku na rok rosła świadomość publiczna i społeczna kobiet w Polsce, czego dowodem jest również czynny udział Polek w walce o niepodległość, w tym ich obecność w formacjach wojskowych i czynny udział w starciach militarnych.  

Romana Pachucka – łódzki symbol

W Łodzi „symbolem ruchu” jest Romana Pachucka, założycielka m.in. łódzkiego koła Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich i redaktorka feministycznego pisma „Ster”. Była łódzką nauczycielką, a następnie dyrektorką Państwowego Gimnazjum Żeńskiego im. Emilii Sczanieckiej w Łodzi (dzisiejsze IV LO), gdzie znajduje się jedyne miejsce jej pamięci – tablica ufundowana przez wychowanki i wychowanków. 

Romana Pachucka ma szczególne zasługi w kwestii dostępu dla kobiet miejsc na wyższych uczelniach. Pozostał po niej m.in. pamiętnik – dziś bezcenny zapis pierwszych zorganizowanych działań polskich feministek. Reprezentowały one przeważnie środowiska ziemiańskie i inteligenckie, ale ze swoją ideą starały się dotrzeć do kobiet z różnych warstw. 

Prawo do decydowania 

Działaczki feministyczne przekonywały kobiety, że skoro mają już prawo do edukacji i pracy, płacą podatki, są właścicielkami nieruchomości, czasem samodzielnie utrzymują rodziny, to powinny mieć prawo do decydowania o zasadniczych sprawach w państwie. Prawo do pracy daje bowiem kobietom szansę na samodzielność, ale prawo wyborcze to coś więcej – realny wpływ w najważniejszych dziedzinach życia. 


Polecane aktualności

fot. ŁÓDŹ.PL

Modernizacja zajezdni Chocianowice przyspiesza. Sprawdź, jak przebiegają prace [ZDJĘCIA]

red / ŁÓDŹ.PL

Prace na terenie 120-letniej zajezdni Chocianowice prowadzone są rzez firmę Budimex na obszarze… więcej

fot. ŁÓDŹ.PL

Mural z wizerunkiem Kazimierza Górskiego odsłonięty w Szkole Mistrzostwa Sportowego [ZDJĘCIA]

red / ŁÓDŹ.PL

Podczas rozpoczęcia roku szkolnego 2022/2023 w Szkole Mistrzostwa Sportowego im. Kazimierza… więcej

fot. ŁKS

ŁKS Łódź odpada z Pucharu Polski po emocjonującym meczu ze Stalą Mielec

JB / ŁÓDŹ.PL

Mogłoby się wydawać, że starcie drużyny z Ekstraklasy z pierwszoligowcem nie będzie obfitowało w… więcej

fot. Envato Elements

Powrót do szkoły - jak go przetrwać? Poradnik dla dzieci i rodziców

a.pe / ŁÓDŹ.PL

W czwartek, 1 września zaczyna się nowy rok szkolny. Przedstawiamy kilka wskazówek, które pomogą… więcej

fot. mat. pras.

Co robić w weekend w Łodzi? Najciekawsze wydarzenia w mieście [PRZEWODNIK]

red / ŁÓDŹ.PL

Spotkania ze sławami polskiej fantastyki, koncert Krystiana Ochmana, hity kinowe na Polówce - w… więcej

Kontakt