Nikt nie kupi cię bez twojej wiedzy

- Wcale nie tak rzadko zdarzało się, że nieruchomość kupowano z zamiarem pozbycia się dotychczasowych lokatorów – mówi mecenas Piotr Paduszyński, który przygotował założenia do projektu ustawy o stowarzyszeniach lokatorów. Ustawa, którą proponujemy pozwala uniknąć tego scenariusza, po prostu trudniej byłoby „czyścić kamienice”. Ale nie ograniczy ona jednocześnie możliwości tych, którzy kupują nieruchomości i traktują to jako inwestycję, mającą przynosić zyski.
Najemcy mieliby co prawda dostać, w ramach stowarzyszenia, które założą i które będzie ich reprezentować, prawo pierwokupu nieruchomości. Ale jeśli z niego nie skorzystają, kupno budynku przez inną osobę nie wzbudzi już tylu emocji. Jeśli będą od razu powiadomieni o zamiarze sprzedaży nieruchomości, nie będą zaskakiwani zmianą właściciela, będą mieli czas, żeby zastanowić się, co robić dalej. To też zmniejszy prawdopodobieństwo konfliktu.
Prawo do tworzenia stowarzyszeń mieliby lokatorzy nieruchomości, w których są nie mniej niż 4 lokale mieszkalne na wynajem. Pomysłodawcy nowej ustawy proponują też obowiązkowe łączenie do jednego postępowania w sądach wszystkich spraw lokatorskich dotyczących roszczeń tego samego rodzaju oraz prowadzonych z takiej samej podstawy prawnej, o ile nie wpłynie to na wydłużenie postępowań lub nie ograniczy uprawnień procesowych którejkolwiek ze stron. Dziś każdy z pozwów – nawet identycznych, dotyczących lokatorów tej samej nieruchomości – rozpatrywany jest w oddzielnym postępowaniu w różnych sądach.
- Nasze propozycje to nie tylko teoria – stowarzyszenia lokatorów sprawdziły się w praktyce – mówi radny Krzysztof Makowski. – Za radą mecenasa Paduszyńskiego powstały w tym roku w dwóch łódzkich kamienicach, w których toczy się spór z właścicielem. Choć to zwykłe stowarzyszenia, bez uprawnień, których nadanie proponujemy w ustawie, „zadziałały” jednak znakomicie. Każdy z najemców dowiedział się, jak wejść na drogę sądową z wynajmującym, bo zadbało o to stowarzyszenie, każdy ma wsparcie prawne, na co indywidualnie nie każdego byłoby stać. Wbrew pozorom, stowarzyszenia pomogły także w nawiązaniu konstruktywnego dialogu pomiędzy stronami sporu, do szukania rozwiązania poza salą sądową, co może nie byłoby nigdy możliwe, gdyby przeciwnikami wynajmującego byli pojedynczy najemcy.
Krzysztof Makowski podkreśla, że stowarzyszenia są skuteczną ochroną nie tylko przed eskalacją konfliktu, ale także przed problemami związanymi z ewentualną eksmisją lokatorów, potrzebą znalezienia dla nich przez miasto mieszkań zastępczych. Pomysłodawcy ustawy o stowarzyszeniach lokatorów chcą jak najszybciej przygotować jej projekt i wnieść go do Sejmu.