Cześć ich pamięci! 79. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi.

19 stycznia przypomnieliśmy tragiczną historię więźniów Radogoszcza, zamordowanych w styczniu 1945 r. W nocy z 17 na 18 stycznia Niemcy podpalili policyjne więzienie na Radogoszczu, doprowadzając do spalenia żywcem lub mordując w inny sposób, prawie wszystkich z ok. 1500 osadzonych.

fot. Patryk Wacławiak / UMŁ
13 zdjęć
Prezydent Łodzi Hanna Zdanowska, fot. Patryk Wacławiak, UMŁ.
Przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski, fot: P. Wacławiak, UMŁ
ZOBACZ
ZDJĘCIA (13)

Wydarzenie jest jednym z najtragiczniejszych wydarzeń w historii Łodzi. Wycofujące się  oddziały niemieckie otrzymywały wówczas rozkazy zabijania lub ewakuowania wszystkich więźniów w miastach, do których zbliżał się front wschodni. Zaledwie kilkadziesiąt osób uratowało się od ognia, a w związku z brakiem szczegółowej dokumentacji tożsamość wielu zamordowanych długo pozostawała nieznana.

Miejscem ich pamięci jest teren byłego więzienia – dziś Oddział Martyrologii Radogoszcz Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Dzięki prowadzonej w muzeum dokumentacji  udało się ustalić nazwiska wielu więźniów, którzy mogli zginąć w masakrze radogoskiej. Symbolem pamięci o nich jest Pomnik Mauzoleum , znajdujący się na dziedzińcu muzeum oraz dwie mogiły na pobliskim cmentarzu, w których pochowano szczątki spalonych

Od wielu lat  w Łodzi odbywają się obchody pamięci więźniów z Radogoszcza. To jedna z największych uroczystości patriotycznych w Łodzi, odbywająca się w ceremoniale wojskowym. W tym roku asystę honorową tworzył 25 Batalion Dowodzenia z Tomaszowa Mazowieckiego.  W hołdzie dla więźniów Radogoszcza i ofiar II wojny światowej z Łodzi odbył się Apel Pamięci, oddano salwę honorowa. Dowódcą uroczystości był porucznik Piotr Kubasiewicz. Apel Pamięci odczytał porucznik Konrad Jankowski.

Prezydent Łodzi Hanna Zdanowska, w swoim przemówieniu sięgnęła do cytatu, wyrytego na płycie Pomnika-Mauzoleum. „Niech śmierć tak nieludzka nie powtórzy się więcej…".

- Ogromną tragedią jest, że świat wciąż doświadcza dramatu wojny. Ta, która toczy się tuż za naszą granicą sprawiła, że na nowo zobaczyliśmy, do czego prowadzą nienawiść i żądza ekspansji. Dlatego tak ważnym zadaniem jest i będzie pamięć o ofiarach wojny. O niezwykłym poświęceniu ludzi, którzy cierpią i oddają życie za swoją ojczyznę. Oni wszyscy są bohaterami, którym należy się hołd. – powiedziała prezydent Hanna Zdanowska.

Przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski przypomniał, że zbrodnia na Radogoszczu była aktem szczególnego  okrucieństwa i  bezwzględności. Symbolem niezliczonych okrucieństw,
u podstaw których leżały uprzedzenia i szowinizm. Nawiązał do martyrologii ofiar wielu wojen świata, ale jednocześnie do poszukiwania nadziei – jak wyraża to rozsławiony w ostatnim czasie wiersz ukraińskiego żołnierza „Tylko mi nie pisz o wojnie”.

Tradycją w Łodzi, mieście wielu kultur i wielu wyznań jest wspólna modlitwa za poległych w obronie ojczyzny i tragicznie zmarłych w wyniku wojennych represji. W tym roku w uroczystości uczestniczyli przedstawiciele Jego Ekscelencja, Ksiądz Biskup Marek Marczak, reprezentujący Archidiecezję Łódzką; Jego Ekscelencja, Semko Koroza, Superintendent Kościoła Ewangelicko-Reformowanego  w RP., ksiądz Biskup Maria Włodzimierz Jaworski, Ordynariusz Diecezji Śląsko- Łódzkiej Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, ksiądz Leszek Wakuła, pastor Kościoła Chrześcijan Babtystów w Łodzi, ksiądz Vasyl Berkyta, duszpasterza Parafii Greckokatolickiej Ofiarowania Pańskiego w Łodzi oraz rabin Dawid Szychowski z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi.  

Liczni goście uroczystości, które jest wydarzeniem wielu środowisk złożyli kwiaty przy Pomniku-Mauzoleum. Hołd zamordowanym oddawali posłowie, senatorowie, przedstawiciele województwa łódzkiego oraz samorządu województwa, członkowie organizacji patriotycznych i kombatanckich, członkowie związków, stowarzyszeń, samorządów i związków zawodowych oraz partii politycznych, jak również przedstawiciele środowiska nauki, instytucji kultury oraz szkół łódzkich. Odwiedzono też mogiły więźniów na pobliskim cmentarzu św. Rocha.

Memoriał Radogoszcz powstał w roku 1961, dla pamięci tych, których życie i tożsamość przepadły w płomieniach. W latach. 70. Na terenie przebudowanego b. więzienia (wcześniej fabryki) uruchomiono pierwszą ekspozycję muzealną, rozpoczynając drogę do powstania  miejsca badań, spotkańi uroczystości przywołujących tragedię łodzian w czasie II wojny światowej. Obecnie w muzeum na Radogoszczu zwiedzać można nową stałą ekspozycję, poświęconą  wojnie, jak również zobaczyć pamiątki po więźniach Radogoszcza – ocalałe od ognia  zdjęcia  rodzinne, które znaleziono przy ciałach ofiar.

Polecane aktualności

Pamięci lotnika-bohatera. 84. rocznica bitwy o Anglię.

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

10 lipca 1940 r. rozpoczęła się trwająca kilka miesięcy bitwa o Anglię. W Łodzi upamiętniono… więcej

100-lecie powołania Świętej Faustyny, patronki Łodzi. W parku „Wenecja” zorganizowano jubileuszową zabawę

Tomasz Walczak / BRP

29 czerwca 1924 roku podczas jednej z zabaw plenerowych w ówczesnym parku Wenecja w Łodzi Helena… więcej

Czwartki na Wesoło

Robert Kowalczyk / MOPS

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi serdecznie zaprasza dzieci wraz z opiekunami na… więcej

Łódź poprzez wieki. Już niebawem premiera III tomu monografii naszego miasta

Tomasz Walczak / BRP

20 czerwca na rynku wydawniczym ukaże się III tom monografii Łodzi „Łódź poprzez wieki. Historia… więcej

"Uciekli do Mandżurii". W pasażu Schillera stanęła wystawa poświęcona Zbrodni Katyńskiej

Tomasz Walczak / BRP

Do 28 czerwca w pasażu Schillera będzie można obejrzeć wystawę „Uciekli do Mandżurii”, której celem… więcej

Kontakt