Edykt o powstaniu osad fabrycznych. Tak rodziła się Łódź przemysłowa.

Za jedną z dat wyznaczających początek Łodzi przemysłowej uznaje się 18 września 1820 roku. Tego dnia w oparciu o wskazania R. Rembielińskiego, namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek podpisał zarządzenie o lokalizacji osad fabrycznych.

Łódź w 1813 roku. Fragment klucza łódzkiego. Tak wyglądała Łódź przed działaniami Rembielińskiego. (źródło: Łódź na mapach 1793-1939)
2 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

W lipcu 1820 roku Rajmund Rembieliński, ówczesny prezes Komisji Województwa Mazowieckiego badał tereny w okolicy Łodzi. Zwrócił wtedy uwagę na dobry dostęp do rzek i rozległe bory, stwarzające sprzyjające warunki do rozwoju osadnictwa i przemysłu. Ważne dla rozwoju Łodzi było położenie przy zmodernizowanym trakcie z Włocławka do Piotrkowa. Liczne rzeki dawały możliwość spiętrzania wód i uruchomienia foluszy (zakładów obróbki sukna). Pod dostatkiem dostępne było też drewno i glina do produkcji cegieł. Sprzyjająca była sytuacja dotycząca własności gruntów. Duża część ziem wokół Łodzi stanowiła dobra rządowe. Niewielkie wioski rozsiane wokół Łodzi w początkowej fazie rozwoju dostarczyć mogły siły roboczej. Inwentaryzacja przeprowadzona w terenie udowodniła, że Łódź ma lepsze warunki do rozwoju niż chociażby Łęczyca.

1 września 1820 roku Rembieliński wydał memoriał z propozycją wytypowania miast rządowych, do których kierowani mieli być osadnicy przemysłowi. Miasta miały zostać przygotowane na ich przyjęcie zarówno pod względem gospodarczym jak i administracyjnym. Osadnicy mieli dostawać darmowe materiały pod budowę domów. Utworzony został fundusz w wysokości 60 tys. zł, z którego można było udzielać kredyty dla osadników.

Za jedną z dat wyznaczających początek Łodzi przemysłowej uznaje się 18 września 1820 roku. Tego dnia w oparciu o wskazania R. Rembielińskiego, namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek podpisał zarządzenie o lokalizacji osad fabrycznych. Na jego mocy liczne miasta rządowe, wśród których znalazła się Łódź, przeznaczono na osady dla fabrykantów (sukienników, tkaczy, prządków). Obiecano zapewnienie pomocy osadnikom ze strony państwa. Miały zostać sporządzone plany wydzielające działki, które z kolei planowano oddawać w dzierżawę osadnikom za dogodny czynsz z 6-letnim okresem zwolnienia z opłat.

30 stycznia 1821 roku rządowa komisja upoważniła Rajmunda Rembielińskiego do urządzania sukienniczych osad w następujących miastach: Zgierzu, Łodzi, Podrzeczu i Gostyninie. W tym czasie Łódź miała zaledwie ok. 800 mieszkańców oraz 112 drewnianych domów.

Polecane aktualności

Fot. P. Wacławiak, UMŁ.

Najukochańszym jubilatkom – moc życzeń! 602. rocznica lokacji Łodzi i 202. urodziny ulicy Piotrkowskiej

Tomasz Walczak / BAM

Kosze i wiązanki kwiatów, a przede wszystkim serdeczne życzenia złożyliśmy Łodzi, obchodzącej 29… więcej

„Rozmowy jak przy kawie”. Przed nami premiera ostatniego z pięciu tomów monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BAM

W najbliższy piątek, 18 lipca o godzinie 17 w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi przy ulicy… więcej

healthy cities

Dołącz do wyzwania Healthy Cities

MM / KS

Ruszyła piąta edycja wyzwania Healthy Cities, corocznej inicjatywy Grupy LUX MED, która łączy… więcej

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Kontakt