Edykt o powstaniu osad fabrycznych. Tak rodziła się Łódź przemysłowa.

Za jedną z dat wyznaczających początek Łodzi przemysłowej uznaje się 18 września 1820 roku. Tego dnia w oparciu o wskazania R. Rembielińskiego, namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek podpisał zarządzenie o lokalizacji osad fabrycznych.

Łódź w 1813 roku. Fragment klucza łódzkiego. Tak wyglądała Łódź przed działaniami Rembielińskiego. (źródło: Łódź na mapach 1793-1939)
2 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (2)

W lipcu 1820 roku Rajmund Rembieliński, ówczesny prezes Komisji Województwa Mazowieckiego badał tereny w okolicy Łodzi. Zwrócił wtedy uwagę na dobry dostęp do rzek i rozległe bory, stwarzające sprzyjające warunki do rozwoju osadnictwa i przemysłu. Ważne dla rozwoju Łodzi było położenie przy zmodernizowanym trakcie z Włocławka do Piotrkowa. Liczne rzeki dawały możliwość spiętrzania wód i uruchomienia foluszy (zakładów obróbki sukna). Pod dostatkiem dostępne było też drewno i glina do produkcji cegieł. Sprzyjająca była sytuacja dotycząca własności gruntów. Duża część ziem wokół Łodzi stanowiła dobra rządowe. Niewielkie wioski rozsiane wokół Łodzi w początkowej fazie rozwoju dostarczyć mogły siły roboczej. Inwentaryzacja przeprowadzona w terenie udowodniła, że Łódź ma lepsze warunki do rozwoju niż chociażby Łęczyca.

1 września 1820 roku Rembieliński wydał memoriał z propozycją wytypowania miast rządowych, do których kierowani mieli być osadnicy przemysłowi. Miasta miały zostać przygotowane na ich przyjęcie zarówno pod względem gospodarczym jak i administracyjnym. Osadnicy mieli dostawać darmowe materiały pod budowę domów. Utworzony został fundusz w wysokości 60 tys. zł, z którego można było udzielać kredyty dla osadników.

Za jedną z dat wyznaczających początek Łodzi przemysłowej uznaje się 18 września 1820 roku. Tego dnia w oparciu o wskazania R. Rembielińskiego, namiestnik Królestwa Polskiego Józef Zajączek podpisał zarządzenie o lokalizacji osad fabrycznych. Na jego mocy liczne miasta rządowe, wśród których znalazła się Łódź, przeznaczono na osady dla fabrykantów (sukienników, tkaczy, prządków). Obiecano zapewnienie pomocy osadnikom ze strony państwa. Miały zostać sporządzone plany wydzielające działki, które z kolei planowano oddawać w dzierżawę osadnikom za dogodny czynsz z 6-letnim okresem zwolnienia z opłat.

30 stycznia 1821 roku rządowa komisja upoważniła Rajmunda Rembielińskiego do urządzania sukienniczych osad w następujących miastach: Zgierzu, Łodzi, Podrzeczu i Gostyninie. W tym czasie Łódź miała zaledwie ok. 800 mieszkańców oraz 112 drewnianych domów.

Polecane aktualności

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Nowa siedziba Departamentu Finansów Publicznych UMŁ

Od listopada Biuro Egzekucji Administracyjnej i Windykacji, Wydział Budżetu oraz Wydział Finansowy… więcej

Festiwal Szyfrów

Szyfry, Enigma i Jan Kowalewski. Zapraszamy na Festiwal Szyfrów!

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

To wyjątkowa propozycja dla wielbicieli historii i łamigłówek. 25 października W Mediatece MeMo… więcej

Jedynym ich nagrobkiem jest nasza pamięć. W hołdzie pomordowanym na Brusie

Tomasz Walczak / BRP

Przed obeliskiem upamiętniającym Polaków pomordowanych na terenie dawnego poligonu złożono kwiaty i… więcej

Kontakt