Gawędy łódzkie. Indaganda pruskie, czyli XVIII-wieczna mizeria Łodzi

W historii Łodzi było wiele momentów, które w niczym nie przypominają obecnej sytuacji naszego miasta. I tak na przykład w XVIII wieku łódzkie tereny prezentowały się wyjątkowo mizernie.

rys. M. Kaczmarek
Widoki miasta Łodzia na przełomie XVIII i XIX wieku

Po drugim rozbiorze Polski, w 1793 r., ziemia łódzka i Łódź zostały zajęte przez Prusy i wcielone do departamentu warszawskiego. Garnizony zaborcy usadowiły się w Łęczycy, Rawie, Piotrkowie, Sieradzu i innych większych miastach nowo zorganizowanej prowincji, tzw. Prus Południowych. W końcu 1793 r. władze pruskie skrupulatnie zaczęły zbierać dane o stanie gospodarczym i zaludnieniu poprzez specjalną ankietę. To były właśnie owe indaganda pruskie. Oto kilka pytań z tego dokumentu, na które odpowiedzi udzielał burmistrz, odsłaniając przy okazji całą ówczesną mizerię naszego miasta:

  • Czy Łódź jest miastem królewskim czy prywatnym? – Prywatnym. 
  • Czy ulice miasta są wybrukowane? – Nie. 
  • Ile Łódź posiada domów z kominami? – 44. 
  • Ile stodół jest w mieście? – 44. 
  • Ile domów stoi pustką? – 11. 
  • Czy są gmachy publiczne? – Drewniane więzienie w bardzo złym stanie. 
  • Ilu liczy mieszkańców? – 180 chrześcijan i 11 żydów. 
  • Ile jest karczem? – Dwie, dziedzica i plebana. 
  • Ile było w ostatnim roku w kasie wpływów i wydatków? – Nie było żadnych.

Bez komentarza…

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. W centralnym polu, na białym tle wielobarwny wielokąt, składający się z coraz większych figur geometrycznych, ułożonych centralnie względem siebie: kwadraty i wielokąty foremne. Na prawo od wielokąta prostopadłe, wielobarwne pasy w kolorach, tworzących wielokąt.

Stypendia artystyczne Miasta Łodzi 2025

Wydział Kultury

Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie w 2025 roku Stypendiów artystycznych Miasta Łodzi, w… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Nowa siedziba Departamentu Finansów Publicznych UMŁ

Od listopada Biuro Egzekucji Administracyjnej i Windykacji, Wydział Budżetu oraz Wydział Finansowy… więcej

Kontakt