W okresie przedrozbiorowym Łódź należała do najmniejszych miast w Polsce. Przez 300 lat, od lokacji w XV wieku do końca Rzeczypospolitej w XVIII w. zwykle mieszkało tu od 200 do maksimum 600-700 osób. W drugiej połowie XVI wieku w mieście było 70-80 domów. Przy mnożniku średnio 5-6 osób daje to ok. 400-500 mieszkańców. W 1623 r. było tu już 118 domów, czyli można przyjąć, że zamieszkiwało w nich wówczas 600-700 osób. Działania wojenne w połowie XVII w. spowodowały spustoszenie miasta. Na pocz. XVIII w. ponownie doszło jednak do zniszczeń, po których np. w 1727 r. były w Łodzi już tylko 42 domostwa. Jej ludność nie przekraczała wtedy zapewne 200-250 osób.
W drugiej połowie XVIII w. liczba domów zwiększyła się do ponad 60, co dawało wówczas liczbę ok. 400 mieszkańców. Następnie znów zaznaczył się pewien spadek ludności – w 1790 r. było tylko 55 domów, w których mieszkało ok. 300 osób. Trzeba jednak dodać, że w tamtym czasie miasta na obszarze Polski środkowej nie należały do ludnych – z wyjątkiem Warszawy, która miała wtedy ponad 100 tys. mieszkańców. Ale np. Kalisz i Piotrków liczyły wówczas ok. 4-5 tys. osób, Łowicz – 3 tys., Kutno –2 tys., Łask – ok. 1,7 tys., Łęczyca, Sieradz, Lutomiersk, Stryków i Brzeziny – niewiele ponad tysiąc, a Pabianice, Rzgów i Tuszyn – ok. 500-600. Łódź miała jednak wówczas mniej mieszkańców niż spora liczba okolicznych wsi.
