Gawędy łódzkie. Miasto stodołami stało – jaka była Łódź w XVIII wieku?

Dawne opisy Łodzi, np. z XVIII wieku są o tyle interesujące, że pokazują obraz miasta i bilans otwarcia przed jego dynamicznym rozwojem. Dobrze widać, od czego zaczynaliśmy…

fot. Envato elements
Akt wizytacji Łodzi z 1770 roku wymienia 65 domów i przynależnych do nich 55 stodół.

Z zachowanego aktu wizytacji z 1770 roku dowiadujemy się, iż Łódź liczyła ok. 380 mieszkańców, zajmujących się głównie rolnictwem. Z tej liczby 22 zajmowało się ponadto następującymi rzemiosłami: 12 kołodziejstwem, 3 młynarstwem, 3 szewstwem, po jednym garncarstwem, rzeźnictwem, ślusarstwem i stolarstwem. Akt wizytacji z 1770 roku wymienia 65 domów i przynależnych do nich 55 stodół. Najwięcej, bo 28 domów, było usytuowanych przy ulicy Drewnowskiej, 22 – dookoła rynku, 8 przy ulicy Nad Stawem i 7 przy ulicy Nadrzecznej.

Jak widać z tego zestawienia, sam rynek nie był szczelnie zabudowany. Nie od razu przybrał też – jak później – formę prostokąta. Niedaleko tuż przy obecnej ulicy Lutomierskiej rozciągał się teren kościelny wraz z placem i cmentarzem. W obrębie tego kompleksu znajdowała się plebania z sadem oraz kilka domów mieszkalnych. Tu także mieścił się budynek szkolny i drewniany kościół parafialny. Część drogi lutomierskiej, która wiodła od rynku do terenu kościelnego, nazywała się w najdawniejszych czasach Drogą Kościelną. 

W akcie wizytacji z 1770 r. mamy też wzmiankę o szpitalu miejskim oraz więzieniu, ale bez wskazania ich położenia. Wprawdzie przy ratuszu została wybudowana przez mieszczan wieża, ale nie spełniała ona funkcji aresztu w ścisłym znaczeniu. Wymienia także pięć młynów miejskich: Grobelny nad stawem, oraz Lamus, Wójtowski, Księży, Kulam zamieniony na tartak zwany Piłą oraz jeden opustoszały, zwany Araszt.

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. W centralnym polu, na białym tle wielobarwny wielokąt, składający się z coraz większych figur geometrycznych, ułożonych centralnie względem siebie: kwadraty i wielokąty foremne. Na prawo od wielokąta prostopadłe, wielobarwne pasy w kolorach, tworzących wielokąt.

Stypendia artystyczne Miasta Łodzi 2025

Wydział Kultury

Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie w 2025 roku Stypendiów artystycznych Miasta Łodzi, w… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Nowa siedziba Departamentu Finansów Publicznych UMŁ

Od listopada Biuro Egzekucji Administracyjnej i Windykacji, Wydział Budżetu oraz Wydział Finansowy… więcej

Kontakt