W Polsce przedrozbiorowej podział ludności w miastach na poszczególne grupy społeczne kształtował się w zależności od ich wielkości. W niewielkich osadach rolniczych, takich np. jak ówczesna Łódź, brak było wyodrębnionego patrycjatu, a podstawową grupę stanowili tzw. obywatele, czyli mieszczanie posiadający obywatelstwo danego miasta, a także ziemię i dom. W miasteczkach takich spotykało się jednak również biedotę bez ziemi, mieszkającą w podnajętych „komorach” czy też prowizorycznych lepiankach. Niektórzy z nich zatrudnieni byli jako parobcy lub tzw. dziewki służebne.
Skład społeczny mieszkańców Łodzi w 1777 roku określają dokładne dane spisowe. Na terenie miasta w 66 domach mieszkało 70 rodzin. Do grupy obywateli zaliczało się 67 rodzin, z których 64 miały własne domy. Rodzin komorniczych było trzy, parobków siedmiu. Oprócz nich byli również w Łodzi ludzie zamieszkujący na gruntach plebańskich lub dworskich, których nie zaliczano do obywateli miasta. Do kościoła parafialnego należały tzw. Górki Kościelne (Plebańskie), na obszarze których stało kilka domów, a ich właściciele zobowiązani byli dawać plebanowi niewielki czynsz w gotówce, daninę w naturze oraz wykonywać pewne drobne prace na rzecz jego gospodarstwa. Pod koniec XVIII wieku Górki Kościelne wyludniły się i zostali tam jedynie organista, kościelny oraz karczmarz, a w samej Łodzi żyło zaledwie ok. 200 obywateli!
