Kanał dawnej łódzkiej rzeki pod kamienicą. Odkryto go podczas jej remontu

W Łodzi dawne fabryki i kamienice stoją na rzekach. Właśnie odnaleziono kanał dawnej rzeczki pod remontowaną przez miasto kamienicą przy ulicy Legionów 37A.

fot. ŁÓDŹ.PL
Kanał dawnej rzeki odkryto pod remontowaną kamienicą przy ulicy Legionów 37A
4 zdjęcia
fot. ŁÓDŹ.PL
fot. ŁÓDŹ.PL
fot. ŁÓDŹ.PL
fot. ŁÓDŹ.PL
ZOBACZ
ZDJĘCIA (4)

Tego odkrycia w mieście się spodziewano, bo przebieg kanału był zaznaczony na starych mapach. Ceglane koryto rzeczki zwanej „Ciekiem od Piotrkowskiej” zachowało się w dobrym stanie, chociaż nie zaglądano do niego ponad 100 lat. Kanał odkryto na terenie jednej z inwestycji w ramach programu rewitalizacji. Był ukryty pod remontowaną właśnie kamienicą przy ul. Legionów 37 A. 

Skąd się wzięły kanały pod kamienicami?

Rozwijające się w amerykańskim tempie miasto potrzebowało nowych terenów pod zabudowę. Zasypywano więc doliny dawnych rzeczek i istniejące na nich stawy. Zniknęły stawy na Starym Mieście oraz na Jasieniu przy Kilińskiego (dziś boiska SMS), a staw Geyera na Jasieniu przy Białej Fabryce zmniejszył się o połowę. Głód mieszkaniowy w dawnej Łodzi zachęcił niektórych inwestorów do wznoszenia kamienic bezpośrednio nad kanałami ściekowymi. Było to dość ryzykowne przedsięwzięcie. Podczas burz bowiem kanały szybko wypełniały się deszczówką, która zalewała ulice i okoliczne posesje. Spierano się, kto powinien te stare kanały czyścić z osadów. Właściciele kamienic twierdzili, że jest to obowiązek władz miasta, te z kolei utrzymywały, że za stan techniczny kanałów muszą odpowiadać właściciele działek, przez które one przebiegają. Spór zakończył się dopiero w latach 20-tych XX wieku. Miasto bowiem zaczęło pobierać opłaty za odprowadzanie ścieków do starych kanałów. Uzyskane w ten sposób fundusze przeznaczano na ich remonty i budowę nowych kolektorów ściekowych.

Najwięcej kamienic zbudowano na „Cieku od Piotrkowskiej” – przebiegał on od Piotrkowskiej, równolegle do ulicy Próchnika, przecinał Zachodnią i po łuku kierował się do skrzyżowania Legionów z Gdańską, dalej przez kamienice przy Legionów, Mielczarskiego i famuły Poznańskiego. Łączył się z rzeką Łódką na terenie zakładów Poznańskiego. Jednym z budynków, który wzniesiono na kanale „Cieku od Piotrkowskiej”, był Teatr Wielki Fryderyka Sellina przy ulicy Legionów 14/16.

Kolejną rzeczką, nad którą budowano kamienice była Karolewka. Jej kryty kanał rozpoczynał się przy skrzyżowaniu Kościuszki z Zieloną, przecinał Stare Polesie i kierował się do otwartego koryta rzeki przy dworcu Łódź Kaliska.

Nad dawną rzeczką zbudowano też kamienice przy ulicy Pomorskiej, na wysokości browaru Anstadta. Do dziś, pod ziemią, jest tam kanał jednego z dopływów Łódki. Niedawno, podczas robót budowlanych, odkryto jego fragment. Również przy Zgierskiej stoją kamienice, które wzniesiono nad kanałem dawnego cieku płynącego wzdłuż dawnej granicy Bałut z Łodzią.

Poznaj lepiej kanały dawnych łódzkich rzek

Jedyną w Łodzi fabryką zbudowaną bezpośrednio na rzece jest Nowa Tkalnia Karola Scheiblera przy ulicy Kilińskiego. Do dziś pod dawną tkalnią przebiega stary kanał rzeki Jasień o szerokości 5 metrów i wysokości ponad 2 metrów.

Zanim w 1925 roku rozpoczęto budowę miejskich kanałów w Łodzi było aż 21 km prowizorycznych krytych kanałów rzecznych i otwartych rowów.

Największym krytym kanałem rzecznym w Łodzi jest zbudowany podczas I wojny światowej betonowy kanał rzeki Łódki na Starym Mieście. Ma wysokość ponad 3 metrów i szerokość prawie 7 metrów. Można go oglądać w Parku Staromiejskim przez specjalny ażurowy właz.

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. W centralnym polu, na białym tle wielobarwny wielokąt, składający się z coraz większych figur geometrycznych, ułożonych centralnie względem siebie: kwadraty i wielokąty foremne. Na prawo od wielokąta prostopadłe, wielobarwne pasy w kolorach, tworzących wielokąt.

Stypendia artystyczne Miasta Łodzi 2025

Wydział Kultury

Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie w 2025 roku Stypendiów artystycznych Miasta Łodzi, w… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Nowa siedziba Departamentu Finansów Publicznych UMŁ

Od listopada Biuro Egzekucji Administracyjnej i Windykacji, Wydział Budżetu oraz Wydział Finansowy… więcej

Kontakt