W XV w. szkoły parafialne istniały przy ważniejszych parafiach w miastach i miasteczkach. Warunki utworzenia szkoły w Łodzi powstały zatem już w pierwszej połowie XV w., po erygowaniu parafii i zakończeniu budowy pierwszych zrębów miasta, jednak najwcześniejsza wzmianka o tutejszej szkole pochodzi dopiero z 1515 r. Szkoła ta zapewniała nie tylko elementarne wykształcenie tutejszej młodzieży, lecz dawała jej również możliwości podejmowania dalszej nauki w innych ośrodkach, nawet na uczelniach wyższych.
Ciekawostką jest fakt, że z małej, rolniczej Łodzi, liczącej ledwie 200–300 mieszkańców, kilku łódzkich mieszczan wysłało swych synów na studia w Akademii Krakowskiej i to w czasie jej największego rozkwitu, bo na przełomie XV i XVI w. Z lat 1486–1564 znane są nazwiska pięciu łodzian studiujących w Krakowie. Wiemy, że w roku pańskim 1486 studiuje tam pierwszy łodzianin, Bartłomiej, syn Jana. Rok 1521 przynosi zapis o studiach Marcina, syna Jakuba z Łodzi. W albumie wpisów Academii Jagiellonici widnieje w r. 1525 nazwisko Mikołaja, syna Jana, spokrewnionego z łódzką rodzina Smarzów. I jeszcze dwóch: 1534 – Wojciech, syn Macieja, 1540 – Mikołaj, syn Stanisława, również z Łodzi. A zatem nasze „tradycje akademickie” liczą już sobie ponad 500 lat!
