Decyzję o eksterminacji warstwy przywódczej w okupowanej Polsce hitlerowcy podjęli w Berlinie w dniu 14 października 1939 r. Co roku w okolicach tej daty młodzież łódzka upamiętnia ofiary rozstrzelań m.in. na poligonie Brus, gdzie prawdopodobnie zgładzono ok. 40 przedstawicieli łódzkiej inteligencji. Łącznie, w ramach akcji, śmierć w Łodzi i okolicach poniosło ok. 1500 osób.
-Las na Brusie i podłódzkie lasy są nie do końca zbadane, wciąż istnieją masowe, nieodkryte groby. „Żywa” lekcja historii w której dzisiaj uczestniczycie zatem nadal trwa, bo nadal potrzebna jest nasza pamięć i determinacja aby szukać dowodów zbrodni, którą okupanci starali się ukryć. Nadal trwają też wojny – nie w Polsce, ale w Ukrainie, w Izraelu…Z pewnością lepiej zrozumieć znaczenie pamięci narodowej, spotykając się miejscach, w którym przebiegły dramatyczne wydarzenia w naszej historii – powiedziała wiceprezydent Małgorzata Moskwa – Wodnicka.
-Okupant niemiecki w czasie II wojny światowej robił to samo, co robili zaborcy w czasie rozbiorów Polski: wynarodawiał. Poprzez zagładę ludzi twórczych, gotowych stać się liderami społeczności osłabia się tożsamość i odrębność, to jeden z element bezwzględnej wojny – przypomniał Marcin Gołaszewski, przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi.
Akcję „Inteligencja” zainicjowano 14 października 1939 roku na spotkaniu dowódców operacyjnych grup w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy zapadła decyzja o fizycznej likwidacji polskiej warstwy przywódczej. W listopadzie 1939 roku rozpoczęły się w polskich miastach aresztowania przedstawicieli inteligencji i liderów życia społecznego. Aresztowanych w ramach "Intelligenzaktion" mieszkańców Łodzi i okolicznych miejscowości osadzano
w prowizorycznym więzieniu w Rudzie Pabianickiej.
Miejscem ich masowych egzekucji był las łagiewnicki - 11 listopada rozstrzelano tam kilkaset osób. Masowe egzekucje przeprowadzano również w lasach lućmierskich. Prawdopodobnie 12 listopada na terenie poligonu wojskowego na Brusie rozstrzelano 40 przedstawicieli łódzkiej inteligencji.
Dr Katarzyna Czekaj – Kotynia, edukatorka z Muzeum Tradycji Niepodległościowych -oddział Radogoszcz przedstawiła historyczny przebieg tych wydarzeń. Zachęcała jednak młodzież by popatrzeć na tę historię również w sposób symboliczny – jako na opowieść o znaczeniu mądrości i inteligencji w samodzielnym budowaniu państwa.
-W Łodzi akcja „Inteligencja” rozpoczęła się nieco później niż w innych miastach, debatowano bowiem nad statusem miasta Łodzi, w końcu podejmując decyzję, by włączyć je bezpośrednio do Rzeczy. Aresztowani liderzy życia publicznego skazywani byli podczas krótkich, kilkuminutowych rozpraw, ale jedynym zarzutem było nie to co zrobili, ale to, że potencjalnie mogli być groźni. Ta historia pozostawia w nas jednak pewną myśl – jak ważna i groźna jest zdolność do samodzielnego myślenia, zdolność do przywództwa, podejmowanie decyzji. To te cechy, rozwijane i pielęgnowane w sobie stanowią o jakości świata w którym żyjemy. Zachęcam Was zatem: nie bójcie się myśleć, bądźcie „groźni” przez swoją inteligencję. – mówiła dr K. Czekaj - Kotynia.
W uroczystościach udział wzięli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 6 im. Szarych Szeregów, XXXIII Liceum Ogólnokształcącego im. Armii Krajowej, Szkoły Mistrzostwa Sportowego Marcina Gortata w Łodzi oraz Strażnicy Tradycji z Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Łodzi. Po uroczystościach uczniowie wraz z przedstawicielami Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi przeszli w głąb lasu na miejsce prac ekshumacyjnych, które zainicjowane zostały kilkanaście lat temu.. Ich efektem było odkrycie kilku masowych grobów, jednak identyfikacja ofiar nie zawsze była możliwa. Jedną z osób rozpoznanych, dzięki charakterystycznemu przedmiotowi – obrączce – był p. Władysław Krzemiński, którego syn - znany łódzki społecznik często odwiedza miejsce pamięci na Brusie.
