– To wielki sukces i dobra prognoza na przyszłość, ale i usankcjonowanie istniejącego stanu rzeczy – cieszy się Prezydent Łodzi Hanna Zdanowska. – Łódź Miasto Filmu, członek Sieci Miast Kreatywnych, to dziś blisko pięć tysięcy firm działających w sektorze kreatywnym i pół tysiąca podmiotów związanych bezpośrednio z branżą filmową. To uczelnie kształcące kadry dla przemysłu filmowego, Oscar® dla „Idy” i najstarszy w Polsce Fundusz Filmowy; przyciągające krajową i międzynarodową publiczność festiwale i powstające w ramach „EC1 Łódź – Miasta Kultury” Narodowe Centrum Kultury Filmowej.
Łódź dołącza do prestiżowego grona – tytułem Miasta Filmu cieszą się m.in. Rzym, Sydney i Bradford, a od dziś także Bristol, japońska Yamagata, chińskie Qingdao i hiszpańska Terrassa. Łącznie Sieć Miast Kreatywnych UNESCO liczy już 180 miast wyróżnionych w dziedzinie rzemiosła artystycznego i sztuki ludowej, sztuki mediów, wzornictwa, gastronomii, literatury, muzyki i filmu.
Korzyści dla miasta, korzyści dla mieszkańców
Członkostwo w Sieci ma ważny wymiar prestiżowy – logo UNESCO jest rozpoznawane na całym świecie. Ale jego celem jest przede wszystkim dalszy rozwój Łodzi.
– Przystąpienie do UCCN jest potwierdzeniem przyjętej polityki rozwoju opartej o kreatywność i innowacje – mówi Prezydent Hanna Zdanowska. – Przynależność do takiej organizacji to więcej szans na międzynarodowy transfer wiedzy i technologii, rozwój przemysłów kreatywnych i kadr.
Miasto liczy także na to, że marka „Łodzi Miasta Filmu UNESCO” będzie przyciągać inwestycje w sektorze kreatywnym, wspierać turystykę i promocję Łodzi na międzynarodowych rynkach.
– Jest dla nas najważniejsze, żeby na członkostwie w Sieci skorzystali mieszkańcy – podkreśla Prezydent Zdanowska. – Poprzez tworzenie nowych miejsc pracy, zwiększanie rynków zbytu na produkty i usługi, rosnące wsparcie dla inicjatyw z tego sektora. Ale także przez stałe zwiększanie dostępności i poszerzanie oferty kulturalnej i edukacyjnej dla wszystkich niezależnie od wieku i zasobności portfela. Chcemy, żeby łodzianie mogli oglądać filmy, spotykać się z ich twórcami, rozwijać swoje zainteresowania w zakresie wiedzy o filmie i jego tworzenia, brać udział w filmowych wydarzeniach przyciągających ludzi z całego świata i cieszyć się przynależnością miasta do takiego prestiżowego grona.
Nie tylko historia
Zamiar ubiegania się Łodzi o członkostwo w UCCN Prezydent ogłosiła w październiku 2016 roku, powierzając przygotowanie kandydatury Narodowemu Centrum Kultury Filmowej.
– Od listopada ubiegłego roku prowadziliśmy konsultacje środowiskowe, dokonaliśmy szczegółowego przeglądu filmowych zasobów miasta. Zleciliśmy też przygotowanie dwóch badań opinii publicznej – uczestnictwa łodzian w kulturze filmowej oraz potrzeb i opinii środowiska filmowego – wylicza Katarzyna Bieńkiewicz z NCKF, koordynatorka projektu. – Prace nad wnioskiem były bezpośrednio konsultowane z przedstawicielami Krakowa – od 2013 roku Miasta Literatury, Katowic – od 2015 roku Miasta Muzyki, a także angielskiego Bradford, które jest liderem grupy Miast Filmu.
– Dla UNESCO kluczowe znaczenie miały perspektywy rozwoju miasta w oparciu o film – mówi dyrektor Narodowego Centrum Kultury Filmowej Rafał Syska. – Powołaliśmy się oczywiście na „filmową” markę Łodzi, dziedzictwo Wytwórni Filmów Fabularnych i plejadę związanych z Łodzią gwiazd światowego i krajowego kina, ale do filmowej historii odwoływał się tylko jeden z blisko trzydziestu punktów wniosku.
Łódź Filmowa na wszystkich frontach
Co znalazło się w złożonej w czerwcu łódzkiej aplikacji? Oceniający wniosek przedstawiciele Miast Filmu i powołani przez UNESCO eksperci mogli przeczytać m.in., że Łódź to jedyne miasto w Polsce, gdzie aż cztery uczelnie wyższe – Szkoła Filmowa, Akademia Muzyczna, Akademia Sztuk Pięknych i Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania – przygotowują do pracy we wszystkich kluczowych dziedzinach związanych z filmem, a działający na Uniwersytecie Łódzkim Zakład Historii i Teorii Filmu jest najstarszą w kraju placówkę filmoznawczą.
– Z trudem pomieściliśmy informacje o wszystkich festiwalach i spotkaniach branżowych związanych z filmem – mówi Katarzyna Bieńkiewicz. Wśród wymienionych w aplikacji wydarzeń znalazły się m.in. firmowany nazwiskiem Jana A.P. Kaczmarka Festiwal Transatlantyk; spotkania z kinem Starego Kontynentu podczas Cinergii; jedyne w Europie wydarzenie skierowane do krytyków sztuki filmowej – festiwal Kamera Akcja; zrzeszony w sieci Ecomove International Festiwal Filmów Przyrodniczych im. Włodzimierza Puchalskiego; humanistyczny Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu; wychodzący w przestrzeń miasta Letni Festiwal Filmowy „Polówka”; międzynarodowy festiwal animacji AnimArt! czy branżowy Montaż Film Festival, a także inicjatywy wychodzące naprzeciw nowym technologiom audiowizualnym: Promised Land Art Festiwal czy Filmteractive.
Kandydaci musieli wykazać istnienie mechanizmów wsparcia dla podmiotów działających w sektorze. – Wymieniliśmy m.in. Łódzki Fundusz Filmowy, dotacje dla podmiotów zajmujących się edukacją i upowszechnianiem kultury filmowej w ramach miejskiego programu grantów czy inkubatory kreatywnej przedsiębiorczości takie jak Fabryka Sztuki czy WI-MA – mówi Bieńkiewicz. We wniosku znalazły się także informacje o podmiotach bezpośrednio zajmujących się produkcją i postprodukcją filmową.
– Wszystkich nawet nie dałoby się uwzględnić. Skupiliśmy się na tych, które bezpośrednio zaangażowały się przygotowanie aplikacji i uczestniczyły w naszych konsultacjach: Wytwórni Filmów Oświatowych, Leśnych Studiach Filmowych, Animapolu, Se-ma-forze, OPUS Filmie, WJTeam, Lava Films, Centrala Films czy TOYA Studios. Mam nadzieję, że nikogo nie pominęliśmy, ale liczba znaków we wniosku była ograniczona – śmieje się Rafał Syska.
Eksperci UNESCO mogli przeczytać także o dziesiątkach stowarzyszeń i inicjatyw filmowych, szerokiej ofercie edukacyjnej dla dzieci i młodzieży w ramach działalności Centralnego Gabinetu Edukacji Filmowej, Muzeum Kinematografii, Narodowego Centrum Kultury Filmowej, Muzeum Animacji Se-ma-for czy Momakina oraz ofercie turystycznej, obejmującej choćby Bajkowy Szlak czy Łódzką Aleję Sławy na Piotrkowskiej.
Plan 4-letni
– We wniosku wymieniliśmy kilka projektów, które zostaną zrealizowane w najbliższych latach – mówi Katarzyna Bieńkiewicz. – Jest wśród nich zakończenie projektu budowy Narodowego Centrum Kultury Filmowej; powstanie żywej ulicy filmowej, pełniącej rolę produktu turystycznego, ale także służącej jako niemal gotowy plan filmowy, a także stworzenie podwalin dla wieloletniego programu edukacji filmowej w łódzkich szkołach czy powołanie międzynarodowego klastra animacji.
Prowadzenie biura projektu „Łódź Miasto Filmu” zabezpieczy miasto, ale środki na realizację inicjatyw będą pochodziły także z funduszy europejskich i programów grantowych.
Łódź jako Miasto Filmu będzie miała okazję pokazać się światu już w połowie 2018 roku – wówczas po raz pierwszy w Polsce odbędzie się doroczne spotkanie miast kreatywnych. – Gospodarzami spotkania będą Kraków i Katowice, które w sieci są już od kilku lat, ale liczymy na to, że przy tej okazji delegaci zobaczą również Łódź – mówi Rafał Syska.
