- Świętujemy dziś oddanie czwartego tomu monografii Miasta Łodzi. Premiera tej serii towarzyszyła hucznym obchodom 600-lecia naszego miasta. Tym bardziej cieszę się, że w przededniu kolejnych urodzin miasta oddamy łodzianom następny rozdział z dziejów Łodzi. Projekt okazał się sukcesem. Zarówno naukowa, jak i popularyzatorska wartość kolejnych tomów sprawiły, że stały one się pozycją niezbędną w naszych domowych biblioteczkach. Chociaż wydawało się, że tak dużo wiemy już o Łodzi, książki te przyniosły mnóstwo ciekawostek – także dotyczących pracy, kultury i życia codziennego miasta. Praca zespołu redakcyjnego, opisująca zarówno czasy naszych dziadków, matek i ojców, jak i te, które pamiętamy, ma szansę stać się pomostem łączącym kolejne pokolenia łodzian i umacniającym więzy lokalnego patriotyzmu - powiedział wiceprezydent Łodzi Adam Pustelnik.
W IV tomu przejdziemy przez historię PRL - w niechronologiczny, ale problemowy sposób. W tomie znajdziemy zagadnienia fundamentalne dla tożsamości Łodzi, historię miasta przemysłowego, rozwój Łodzi akademickiej i filmowej, rozwój przestrzenny miasta i pojawienie się wielkich osiedli takich jak Retkinia czy Teofilów. Przypomnimy sobie historię najtrudniejszą: dzieje antykomunistycznej opozycji czasów Solidarności i wystąpienia łódzkich włókniarek, które mimo trudów codzienności potrafiły również zawalczyć o swoje prawa. Będziemy świadkami rozwoju miasta – od specyficznej codzienności zakładów przemysłowych, famuł i dzielnic robotniczych po rozwój osiedli z wielkiej płyty i „szklanych domów” oraz pierwszych projektów rewitalizacyjnych. Poczytamy o zjawiskach, które dzisiaj charakteryzują łódzką przestrzeń – rozwój parków, rzeźby ulicznej i pomników, losy zanikających rzek.
Poczytamy o rozwoju łódzkich uczelni wyższych – swoistym ewenemencie w robotniczym mieście, a także o kulturze, ale nie tylko filmowej, ale również niezależnej, outsiderskiej, eksperymentalnej, osadzającej się często w przestrzeni postindustrialnej. Nie pominięto rozwoju kultury instytucjonalnej -powstania teatrów, muzeów, filharmonii i opery oraz rozwoju mediów. Poznamy historię polityczną od czasów stalinizmu, przez, rozwój opozycji, odzyskanie wolności i wczesne doświadczenia kapitalizmu
Pierwszy tom monografii, który traktował o historii Łodzi od czasów starożytnych do 1821 roku ukazał się w lipcu 2023. Drugi tom, obejmujący lata 1821-1914 w listopadzie 2023. W trzecim tomie możemy przeczytać o losach Łodzi między dwoma wojnami. Piąty tom będzie utrzymany w konwencji „historii mówionej”, oparty głównie na wywiadach i wątkach dodatkowych, które nie znalazły się w pierwszych tomach.
Twórcami IV tomu są:
Profesor Jarosław Kita, który jednocześnie jest redaktorem naczelnym całej serii. Jest profesorem nauk humanistycznych, historykiem zatrudnionym w Uniwersytecie Łódzkim. W latach 2008–2016 był wicedyrektorem i dyrektorem Instytutu Historii UŁ. Od 2009 roku jest kierownikiem Katedry Historii Polski XIX wieku. Od 2018 roku pełni funkcję członka Prezydium Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Historycznego i jest prezesem Oddziału Łódzkiego PTH. Wyróżniony został m.in. Medalem KEN i Medalem „Za Zasługi dla Miasta Łodzi”.
Krzysztof Jan Lesiakowski (redaktor IV tomu) to polski historyk, doktor habilitowany, wykładowca Uniwersytetu Łódzkiego. W 1989 roku ukończył studia magisterskie na kierunku historia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ. W 1997 roku został doktorem broniąc dysertację Mieczysław Moczar „Mietek”. Biografia polityczna, Warszawa 1998 (promotor prof. dr hab. Stefan Banasiak), zaś 23 kwietnia 2009 został doktorem habilitowanym na podstawie pracy Powszechna Organizacja „Służba Polsce” (1948–1955). Powstanie, działalność, likwidacja, Łódź 2008 (recenzenci: prof. dr hab. Tadeusz Dubicki, dr hab. Włodzimierz Kozłowski, prof. dr hab. Stanisław Kazimierz Sierpowski i prof. dr hab. Paweł Piotr Wieczorkiewicz). W latach 2000–2006 naczelnik w oddziale łódzkim Instytutu Pamięci Narodowej.
