Łodzianizmy. Ex navicula navis – łacińska dewiza, która świetnie opisuje Łódź

Dziś będzie co nieco po łacinie, ale dotyczące Łodzi, bo często w publikacjach pojawia się sentencja: „Ex navicula navis”, co znaczy „Z łódeczki łódź”. I jest to motto widniejące np. na współczesnym sztandarze naszego miasta, które w lakoniczny sposób oddaje sens niezwykłej przemiany, jaka dokonała się w dziejach Łodzi. Dewiza funkcjonuje w formie łacińskiej, ale rodowód ma niemal współczesny. Na początku XX w. rozpoczęła się publiczna debata nad potrzebą zmiany herbu Łodzi. W 1903 r. redakcja łódzkiej gazety „Rozwój” ogłosiła konkurs na stałe godło Łodzi. Znany historyk mediewista i heraldyk prof. Jan Karol Kochanowski zaproponował na łamach „Kuriera Warszawskiego” i w „Tygodniku Ilustrowanym”, aby nowy projekt oparty był na pieczęci Łodzi z 1577 r. Jednak zakładał także drugą, bardziej rozbudowaną wersję, składającą się z dwóch części. Na pierwszej – stare godło, a w lewej części herb oddający współczesny obraz miasta. Oba godła miała zwieńczyć właśnie maksyma Ex navicula navis lub podobna. A że z małej łódeczki powstała wielka Łódź, to już wszystkim dobrze wiadomo…