Łodzianizmy. Grembach czy Grynbach? Jak mówiono na jedno z łódzkich osiedli?

Zdarzało się, że „łodzianizmami" stawały się nazwy zapożyczone z języków naszych sąsiadów. Tak stało się m.in. z Grembachem.

fot. Archiwum
Ulica Niciarniana dawniej

Nieco zagadkowa sprawa z nazwą tego niezwykłego łódzkiego osiedla położonego pomiędzy sieciami torów widzewskich w rejonie ulic: Niciarnianej, Edwarda, Mazowieckiej, Czechosłowackiej i fragmentu Widzewskiej. Chociaż formalnie nazwa tego siedliska brzmi po polsku Podgórze, to jednak od końca XIX w., kiedy zamieszkali tu osadnicy niemieccy, a w okolicy powstały zakłady przemysłowe (np. Niciarka) i robotnicze famuły, ukształtowała się niemiecka nazwa Grembach w kilku wariantach, bo mówi się także: Grymbach, Grynbach, a czasem Grymbak. To prawdomównie gwarowe zniekształcenia nazwy, wywodzonej od niem. Grenzbuhl, czyli miejsca położonego na krańcach przy wzgórzu granicznym, albo od Grün Bach, co znaczy „zielony strumień“. Grembach rzeczywiście dotyka wzniesienia terenu na Stokach, a gdzieś w okolicy bije źródło Jasienia. 

W każdym razie na mapie rewirów policyjnych z 1913 r. widnieje nazwa Grynbach, a przez dekady XX w. mówiono Grembach, choć według nomenklatury administracyjnej jest to część widzewskiego osiedla Stoki-Sikawa-Podgórze. To miejsce stanowi jednak osobliwy fragment łódzkiej historii i oddaje klimat dawnego osiedla fabrycznego, w którego zaułkach czas się zatrzymał, a nie zawsze było tam bezpiecznie, choć popularne zwołanie głosiło: „Grembach baraki – fajne chłopaki!"

ZOBACZ TAKŻE

Polecane aktualności

Fot. P. Wacławiak, UMŁ.

Najukochańszym jubilatkom – moc życzeń! 602. rocznica lokacji Łodzi i 202. urodziny ulicy Piotrkowskiej

Tomasz Walczak / BAM

Kosze i wiązanki kwiatów, a przede wszystkim serdeczne życzenia złożyliśmy Łodzi, obchodzącej 29… więcej

„Rozmowy jak przy kawie”. Przed nami premiera ostatniego z pięciu tomów monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BAM

W najbliższy piątek, 18 lipca o godzinie 17 w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi przy ulicy… więcej

healthy cities

Dołącz do wyzwania Healthy Cities

MM / KS

Ruszyła piąta edycja wyzwania Healthy Cities, corocznej inicjatywy Grupy LUX MED, która łączy… więcej

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Kontakt