„Niech śmierć tak nieludzka nie powtórzy się więcej…". 74 rocznica spalenia więźniów Radogoszcza

19 stycznia Łódź wspomina tragedię więzienia politycznego na Radogoszczu, utworzonego podczas okupacji niemieckiej Łodzi. Podczas likwidacji więzienia w styczniu 1945 okupanci podpalili budynek, sprowadzając śmierć na 1500 osób.

fot. Witold Ancerowicz
Od wielu lat w styczniu mieszkańcy Łodzi upamiętniają pamięć pomordowanych w więzieniu politycznym na Radogoszczu składając kwiaty pod Pomnikiem Martyrologii.
10 zdjęć
fot. Witold Ancerowicz
fot. Witold Ancerowicz
fot. Witold Ancerowicz
fot. Witold Ancerowicz
fot. Witold Ancerowicz
ZOBACZ
ZDJĘCIA (10)

Od wielu lat w styczniu mieszkańcy Łodzi upamiętniają to wydarzenie w miejscu zbrodni, gdzie dziś mieści się Muzeum Tradycji Niepodległościowych - oddział Radogoszcz. Pamięć pomordowanych oraz wszystkich ofiar II wojny światowej czczą składając kwiaty pod Pomnikiem Martyrologii, na terenie muzeum. W tym roku uroczystości odbyły się pod flagą opuszczoną do połowy. Minutą ciszy uczczono pamięć tragicznie zmarłego prezydenta Gdańska Pawła Adamowicza.

Śmierć więźniów Radogoszcza to jedna z najokrutniejszych historii z czasów II wojny światowej i jedno z najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach Łodzi. W pamięci mieszkańców, którzy jako pierwsi przybyli do spalonego budynku, by szukać prawdy o swoich bliskich na długo pozostał widok spalonych i okaleczonych ciał.  Rocznica na Radogoszczu jest jednym z pierwszych upamiętnień ofiar II wojny światowej w Łodzi, w wyjątkowym roku – 80-lecia jej wybuchu.

- Fragmenty murów, pośród których każdego roku oddajemy hołd pomordowanym czy kamienny bruk na dziedzińcu dawnej fabryki, zamienionej podczas wojny w niemieckie więzienie, wciąż wydają niemy krzyk trwogi, który nakazuje pamiętać o tych tragicznych wydarzeniach. (…) Dymy wojennej pożogi rozwiewa powoli wiatr historii, coraz mniej pośród nas świadków tamtych zdarzeń, co nie zwalnia nas jednak z ciągłej walki o utrwalanie wartości najwyższych: pokoju, tolerancji i wolności Ojczyzny – tymi słowami tragedię więźniów przypomniała prezydent Łodzi Hanna Zdanowska w okolicznościowym liście, który odczytał uczestniczącym wiceprezydent Krzysztof Piątkowski.  Pamięć więźniów wspominali również – w imieniu Rady Miejskiej w Łodzi wiceprzewodnicząca Rady Małgorzata Niewiadomska-Cudak oraz przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatantów Mirosław Pejka.

Tradycją podczas imprez patriotycznych w Łodzi jest wspólna modlitwa przedstawicieli wielu wyznań. Wspólnie za dusze pomordowanych modlili się: biskup Marek Marczak w imieniu wiernych Kościoła Rzymskokatolickiego,  ksiądz Michał Makula proboszcz parafii Ewangelicko-Augsburskiej św. Mateusza w Łodzi, biskup Maria Włodzimierz Jaworski, ordynariusz Diecezji Śląsko-Łódzkiej Kościoła Starokatolickiego Mariawitów oraz ks. Leszek Wakuła z Kościoła Chrześcijan Babtystów w Łodzi. Odczytana została modlitwę przesłana przez rabina Dawida Szychowskiego z Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi.

Uroczystość na Radogoszczu odbywa się co roku przy udziale asysty honorowej Pierwszego Batalionu Kawalerii Powietrznej z Leźnicy Wielkiej. Po modlitwie odczytano Apel Pamięci. Batalion oddał salwę honorową dla uczczenia pamięci więźniów Radogoszcza i zakończenia II wojny światowej. W II części uroczystości goście uroczystości składali kolejno kwiaty pod Pomnikiem Martyrologii, począwszy od łódzkich kombatantów.

Goście mogli również złożyć wiązanki na mogiłach, w których spoczywają szczątki spalonych więźniów. Ofiary Radogoszcza spoczywają na cmentarzu św. Rocha w miejscu zaledwie kilkadziesiąt metrów oddalonego od miejsca ich męczeńskiej śmierci.

Rozszerzone Więzienie Policyjne na Radogoszczu utworzono 1 lipca 1940 roku. Przez cały okres funkcjonowania przeszło przez nie około 40 tys. osób - głównie Polaków, ale też Rosjan i Żydów. Według danych szacunkowych w więzieniu zginęło ok. 20 tys. ludzi. Od lat 40. budynki powstałe na zgliszczach są siedzibą muzeum oraz pomnika-mauzoleum. Przechodzą obecnie kompleksowy remont, którego celem jest modernizacja i jeszcze lepsza ekspozycja zbiorów z historii więzienia oraz II wojny światowej na terenie Łodzi.   

Polecane aktualności

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. W centralnym polu, na białym tle wielobarwny wielokąt, składający się z coraz większych figur geometrycznych, ułożonych centralnie względem siebie: kwadraty i wielokąty foremne. Na prawo od wielokąta prostopadłe, wielobarwne pasy w kolorach, tworzących wielokąt.

Stypendia artystyczne Miasta Łodzi 2025

Wydział Kultury

Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie w 2025 roku Stypendiów artystycznych Miasta Łodzi, w… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. Na białym tle czarne kształty odwzorowujące atrybuty dziedzin sztuki - stalówka, kamera, gitara, aparat fotograficzny, pędzel. Czarne kształty dopełniają oczy i uśmiechy w kolorach Miasta.

ŁÓDŹ PEŁNA KULTURY – konkurs dla NGO na działania kulturotwórcze!

Wydział Kultury

"Łódź Pełna Kultury 2025" - wystartowała kolejna edycja konkursu organizowanego przez Wydział… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Samorodki - cykl ceramicznych rzeźb sensorycznych w łódzkiej Palmiarni

Aleksandra Nowacka / Palmiarnia

Palmiarnia w Łodzi serdecznie zaprasza w dniach 3-29 grudnia 2024 r. na wystawę rzeźb sensorycznych… więcej

Kontakt