Pamięć nie ginie w płomieniach. 78. Rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi.

Od wielu lat, w styczniu mieszkańcy Łodzi upamiętniają tragiczną historię Radogoszcza, więzienia policyjnego założonego przez hitlerowskiego okupanta. Dzień przed wkroczeniem do miasta wojsk sowieckich Niemcy podpalili więzienie celem zabicia wszystkich osadzonych. W styczniu 1945 spłonęło tu żywcem ok 1500 osób.

Fot. Radosław Jóźwiak
11 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (11)

W tym miejscu mieści się pomnik- mauzoleum zawierający prochy spalonych, a cały teren byłego więzienia jest oddziałem Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.

Gospodarzami uroczystości byli prezydent Łodzi Hanna Zdanowska oraz przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski.

- Jeszcze rok temu padały tu słowa o naszej powinności zachowania pamięci o ofiarach wojny ku przestrodze wobec współczesnych zagrożeń, które niestety pojawiły się miesiąc później i to bardzo blisko nas. Tragedia Radogoszcza nabiera nowego znaczenia w obliczu toczącej się walki w Ukrainie, a mury dawnego więzienia rezonują dziś także echem nowej, okrutnej wojny u naszych sąsiadów za wschodnią granicą. Każdego roku zbieramy się tutaj, by uczcić ofiary sprzed niemal 80 lat, ale donośny krzyk tamtego okrutnego czasu miesza się z tragedią i wołaniem narodu ukraińskiego o pokój. Nowego sensu dla kolejnych pokoleń nabiera także główne memento, wyryte na tablicy mauzoleum: „Niech śmierć tak nieludzka nie powtórzy się więcej!" – mówiła podczas uroczystości prezydent Łodzi Hanna Zdanowska.

- Jak co roku, nasza obecność tutaj ma służyć przede wszystkim uczczeniu pamięci pomordowanych. Bezmiaru krzywd nie sposób opisać, bo słowa i język nie wyrażają bezkresu zbrodni. Dlatego warto posłużyć się słowami Jana Karskiego, kuriera Polskiego Państwa Podziemnego, który bezskutecznie usiłował poruszyć sumienie świata wiadomościami o trwającej na ziemiach polskich zagładzie europejskich Żydów: „Zagłada była czasem, kiedy rozpadł się obraz człowieka stworzonego na podobieństwo Boga” Podobnie było i tu, na terenie Radogoszcza. Ci, którzy przeżyli już na zawsze musieli mierzyć się z traumatycznymi przeżyciami, których nie sposób zapomnieć. W murach tego więzienia dokonał się mord – bezprzykładny, bestialski mord na bezbronnych ludziach. Nie dokonali go jednak bezimienni sprawcy, a konkretni ludzie (...) Z drugiej strony dawne więzienie na Radogoszczu niesie ze sobą przestrogę - przestrogę przed nienawiścią, totalitarnymi rządami opartymi o kłamstwo, pogardę, manipulację, poniżenie drugiego człowieka - powiedział przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski. 

Podczas uroczystości na Radogoszczu szczególnymi gośćmi są weterani i kombatanci, świadkowie wydarzeń. Przemawiają oni również w imieniu ofiar Radogoszcza, z których ocalało niewielu i nikt nie doczekał 78-ej, tegorocznej uroczystości.

-My, żyjący jednak ciągle pamiętamy zbrodnie tej wojny. Korzystajcie z naszej pamięci, z naszej wiedzy i prawdy, którą głosimy. Pamięć przetrwa płomienie i koleje dziejów – powiedział Mirosław Pejka, przewodniczący Wojewódzkiej Rady Kombatanckiej.

Obchody rocznicy zbrodni na Radogoszczu są jednym z najważniejszych wydarzeń patriotycznych w Łodzi. Obchodzone są z udziałem asysty wojskowej. Ceremoniał wojskowy zrealizował Pierwszy Batalion Kawalerii Powietrznej  z Leźnicy Wielkiej. Odczytano Apel Pamięci, oddano salwę honorową ku czci ofiar i bohaterów wojen.

 Tradycją podczas imprez patriotycznych w Łodzi jest wspólna modlitwa przedstawicieli wielu wyznań. Wspólnie za dusze pomordowanych modlili się: arcybiskup, Metropolita Łódzki Grzegorza Ryś Semko Koroza, Superintendent Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, Maria Włodzimierz Jaworski, ordynariusz Diecezji Śląsko- Łódzkiej Kościoła Starokatolickiego Mariawitów oraz proboszcz Kościoła Chrześcijan Babtystów Leszek Wakuła.

W II części uroczystości goście uroczystości składali kolejno kwiaty pod Pomnikiem Martyrologii, począwszy od łódzkich kombatantów. Kwiaty złożyli przedstawiciele parlamentu, wojewoda łódzki, wicemarszałek województwa łódzkiego, konsulowie honorowi, przedstawiciele szkół, instytucji, uczelni wyższych, organizacji patriotycznych.  Goście mogli również złożyć wiązanki na mogiłach, w których spoczywają szczątki spalonych więźniów. Ofiary Radogoszcza spoczywają na cmentarzu św. Rocha w miejscu zaledwie kilkadziesiąt metrów oddalonego od miejsca ich męczeńskiej śmierci.

Rozszerzone Więzienie Policyjne na Radogoszczu utworzono 1 lipca 1940 roku. Przez cały okres funkcjonowania przeszło przez nie około 40 tys. osób - głównie Polaków, ale też Rosjan i Żydów. Według danych szacunkowych w więzieniu zginęło ok. 20 tys. ludzi.

Polecane aktualności

„Łódź poprzez wieki. Historia miasta”. Premiera IV tomu monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BRP

W piątek, 19 lipca w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi odbyła się oficjalna premiera tomu IV… więcej

Pamięci lotnika-bohatera. 84. rocznica bitwy o Anglię.

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

10 lipca 1940 r. rozpoczęła się trwająca kilka miesięcy bitwa o Anglię. W Łodzi upamiętniono… więcej

100-lecie powołania Świętej Faustyny, patronki Łodzi. W parku „Wenecja” zorganizowano jubileuszową zabawę

Tomasz Walczak / BRP

29 czerwca 1924 roku podczas jednej z zabaw plenerowych w ówczesnym parku Wenecja w Łodzi Helena… więcej

Czwartki na Wesoło

Robert Kowalczyk / MOPS

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Łodzi serdecznie zaprasza dzieci wraz z opiekunami na… więcej

Łódź poprzez wieki. Już niebawem premiera III tomu monografii naszego miasta

Tomasz Walczak / BRP

20 czerwca na rynku wydawniczym ukaże się III tom monografii Łodzi „Łódź poprzez wieki. Historia… więcej

Kontakt