Pamięć o patriotach

Powstanie styczniowe, skierowane przeciwko rosyjskiemu zaborcy wybuchło w niesprzyjających nam warunkach politycznych i militarnych Mimo to tysiące młodych ludzi wzięło w nim udział demonstrując swoje przywiązanie do idei niepodległości Polski.

7 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (7)

Wśród nich znalazła się Maria Piotrowiczowa, szlachcianka, bohaterska kosynierka poległa w bitwie pod Dobrą.

W rocznicę jej śmierci wiceprezydent Joanna Skrzydlewska i przewodniczący rady miejskiej Marcin Gołaszewski oraz przedstawiciel Towarzystwa "Strzelec" Aleksander Olejniczak złożyli kwiaty i zapalili znicze na grobie Marii Piotrowiczowej i poległych powstańców na Starym Cmentarzu.

Maria Piotrowiczowa urodziła się w 1839 r. w rodzinie ziemiańskiej posiadającej rozległe dobra także w okolicach obecnego Radogoszcza. Jej ojcem był Zygmunt Rogoliński, powstaniec listopadowy.  

Wuj Marii – Józef Badeński należał do spisku w 1830 r. inicjującego powstanie listopadowe. Wychowana była w kulcie powstańczym, a wuj szkolił ją w zakresie użycia broni białej i palnej.  W wieku 17 lat Maria została żoną Konstantego Piotrowicza, nauczyciela z Chocianowic. Wraz z mężem działała w polskiej organizacji narodowej na terenie Łodzi i wraz z nim przystąpiła do operującego w tym rejonie Łodzi oddziału powstańczego, dowodzonego przez lekarza z Łęczycy dr Józefa Dworzaczka. Maria początkowo pełniła służbę pomocniczą, zbierała pieniądze dla oddziału, zajmowała się zakupem broni, żywności i mundurów, być może również transportem zaopatrzenia. Gdy sytuacja militarna pogorszyła się, zgłosiła akces do służby liniowej i chciała walczyć zbrojnie.

Oddział doktora Dworzaczka demonstracyjnie przemaszerował przez Łódź i Zgierz, starając się pozyskać przychylność miejscowej ludności oraz zwiększyć swoją liczebność. Nie uszło to uwadze Rosjan, którzy przeciwko Dworzaczkowi skierowali dwie kompanie piechoty i oddział jazdy. Element zaskoczenia tym razem był po stronie przeciwników powstańców.

Bitwia pod Dobrą

O bitwie pod Dobrą w swojej analizie militarnej powstania styczniowego wspominał Józef Piłsudski. Uważał, że mimo ryzyka dekonspiracji dobrym działaniem Dworzaczka była demonstracja ducha powstańczego  widoczna podczas przemarszu przez miasta i wsie regionu.  Tworzyła ona atmosferę walki z zaborcą i integrowała środowiska patriotyczne. Dawało to nadzieje na przyszłość ruchu narodowo-wyzwoleńczego.

Inaczej wyglądała już sama bitwa stoczona 24 lutego 1863 roku na polach pod wsią Dobra koło Strykowa. Oddział powstańczy, liczący ok. 300 osób starł się z wojskiem rosyjskim.  Bitwa mimo dwóch bohaterskich kontrataków kosynierów zakończyło się ona klęską powstańców. Od ognia rot rosyjskich zginęło 63 powstańców, a około 100 dostało się do niewoli. Wśród poległych można zidentyfikować 20 łodzian zarówno katolików, protestantów jak i starozakonnych.

Wśród poległych była Maria Piotrowiczowa i jeszcze trzy inne kobiety, walczące w oddziale powstańczym Dworzaczka. Maria Piotrowiczowa, według świadectw, broniła sztandaru podarowanego powstańcom przez łódzkie kobiety. Walczyła kosą i przy pomocy rewolweru. W bitwie został ciężko ranny, a następnie zmarł z ran mąż Marii – Konstanty Piotrowicz. Maria została pochowana wraz z mężem na Starym Cmentarzu w Łodzi. Znajduje się tam również mogiła zbiorowa innych powstańców poległych w tej bitwie.

Większość poległych powstańców została pochowana na cmentarzu w Dobrej.

W przypadającą również dzisiaj rocznicę śmierci gen. Augusta Fieldorfa „Nila” w więzieniu mokotowskim złożono kwiaty przed upamiętniającą go tablica na ul. Próchnika.

Gen. „Nil” bohater Armii Krajowej został skazany na śmierć w sfingowanym przez komunistów procesie w 1952 roku. Przed jego tablica mu poświęconą przy ul. Próchnika 39 spoczęły kwiaty od władz miejskich.

Polecane aktualności

Fot. P. Wacławiak, UMŁ.

Najukochańszym jubilatkom – moc życzeń! 602. rocznica lokacji Łodzi i 202. urodziny ulicy Piotrkowskiej

Tomasz Walczak / BAM

Kosze i wiązanki kwiatów, a przede wszystkim serdeczne życzenia złożyliśmy Łodzi, obchodzącej 29… więcej

„Rozmowy jak przy kawie”. Przed nami premiera ostatniego z pięciu tomów monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BAM

W najbliższy piątek, 18 lipca o godzinie 17 w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi przy ulicy… więcej

healthy cities

Dołącz do wyzwania Healthy Cities

MM / KS

Ruszyła piąta edycja wyzwania Healthy Cities, corocznej inicjatywy Grupy LUX MED, która łączy… więcej

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Kontakt