- Historia uczy, że takie zdobycze cywilizacji jak pokój, które wydają się trwałe i nienaruszalne, są w istocie kruche. Stoimy dzisiaj, pod koniec drugiej dekady XXI wieku, przed budynkiem Starej Kuźni, w miejscu, gdzie 78 lat temu istniał na terenie Litzmannstadt Getto obóz, do którego w listopadzie 1941 roku przywieziono Cyganów – Roma i Sinti z terenów Burgenlandu na pograniczu austro-węgierskim.
Ponad 5 tysięcy ludzi, w tym setki małych dzieci, trafiło do wydzielonego podobozu w potworne warunki sanitarne. Byli głodni, zmarznięci i stłoczeni na małej przestrzeni, gdzie natychmiast wybuchła epidemia tyfusu. Po kilku tygodniach koszmaru, 5 stycznia 1942 roku, Niemcy rozpoczęli wywózkę Romów do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie w krótkim czasie w bestialski sposób zamordowano kilka tysięcy osób – powiedział podczas uroczystości wiceprezydent Łodzi Krzysztof Piątkowski.
Uroczystości towarzyszyła instalacja artystyczna „NieObcy” autorstwa Ewy Łukasiewicz.
