Pamięć o tych, którym odebrano szczęśliwe dzieciństwo

Z okazji Międzynarodowego Dnia Dziecka wiceprezydent Łodzi Małgorzata Moskwa-Wodnicka, przewodniczący Rady Miejskiej w Łodzi Marcin Gołaszewski wraz z uczniami Szkoły Podstawowej nr 81 im. Bohaterskich Dzieci Łodzi złożyli pod Pomnikiem Martyrologii Dzieci „Pękniętego Serca” kwiaty oraz zapalili znicze. Monument, znajdujący się w parku im. Szarych Szeregów upamiętnia tragiczny los dzieci i młodzieży przebywających w czasie II wojny światowej w obozie przy ul. Przemysłowej w Łodzi.

Fot. Patryk Wacławiak/UMŁ
11 zdjęć
ZOBACZ
ZDJĘCIA (11)

 - Miejsce, w którym się spotykamy, przypomina o okropieństwach, jakich doświadczały i doświadczają bezbronne dzieci na całym świecie. Czasami niemiecki obóz dla dzieci i młodzieży polskiej przy ul. Przemysłowej określany jest mianem „mały Oświęcim” i jest to nazwa, która w pełni oddaje grozę tego miejsca. Dzieci i młodzież poddane były tutaj potwornej przemocy, która dla wielu zakończyła się śmiercią. Niemcy więzili je za to, że ich rodzice zostali zamordowani albo zostali zesłani do obozów koncentracyjnych i wreszcie za to, że były one po prostu Polakami. Wszędzie w dokumentach obozowych pojawia się określenie „dziecko polskie”, które brzmi jak wyrok - powiedziała wiceprezydent Łodzi Małgorzata Moskwa-Wodnicka, dodając: - Cieszę się, że z nami są uczniowie z pobliskiej szkoły nr 81 im. Bohaterskich Dzieci Łodzi. Wasza obecność i zaangażowanie, daje nadzieję na zachowanie tej pamięci i dobrą przyszłość. Życzę wam, abyście zawsze byli szczęśliwi i mieli przed sobą dobrą przyszłość. Pamiętajmy jednak, że w wielu miejscach świata, w tym za naszą wschodnią granicą dzieci cierpią z powodu wojny. Życzmy im razem, by jak najszybciej doświadczyły dobrodziejstwa pokoju i mogły spokojnie bawić się i chodzić do swoich szkół. By ich koszmar szybko się skończył i by nigdy nie musiały przeżywać takich okropności jakich w przeszłości doświadczały dzieci tutaj.

Obóz dla dzieci przy ulicy Przemysłowej istniał w latach 1942-1945 na wydzielonym terenie Litzmannstadt Getto. Według szacunków przeszło przez niego kilka tysięcy dzieci z całej włączonej do III Rzeszy części okupowanej przez Niemców Polski. Trafiały tu dzieci z sierocińców bądź bezdomne, a także, te, których rodzice przebywali w więzieniach lub w obozach oraz oskarżone np. o drobne kradzieże czy nielegalny handel. W obozie dzieci ciężko pracowały po kilkanaście godzin. Chłopcy najczęściej zajmowali się prostowaniem igieł tkackich, czy wyplataniem mat z wikliny. Natomiast dziewczęta angażowano np. do prac krawieckich. Część dzieci zginęła. Przyczyną ich śmierci były głodowe racje żywnościowe, praca ponad siły, fatalne warunki sanitarne i brutalne traktowanie młodocianych więźniów.

Ostatnim dniem funkcjonowania obozu przy ul. Przemysłowej był 18 stycznia 1945 r. Nie odbył się wtedy apel, żaden ze strażników nie wypędzał dzieci z baraków. W pośpiechu wsiadali oni do ciężarówki i opuszczali placówkę. Po ich odjeździe główna brama od strony ul. Przemysłowej pozostała otwarta. Do Łodzi błyskawicznie zbliżała się Armia Czerwona, której pododdziały wkroczyły do miasta następnego dnia. W opustoszałym obozie odnaleziono jedynie kilkaset osłabionych głodem, chorobami i zmarzniętych dzieci. Dwieście z nich, jako sieroty, przez kolejne lata pozostawało w Łodzi, zajmując początkowo budynek Miejskiego Pogotowia Opiekuńczego przy ul. Kopernika 36.

Wcześniej, w okolicach parku imienia Szarych Szeregów, na rogu ul. Spornej i Górniczej oraz ul. Przemysłowej i Brackiej odsłonięto dwie rzeźby upamiętniające ofiary z obozu dla dzieci polskich. Dzieła z brązu autorstwa dr Marcina Mielczarka, wykładowcy Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego, przedstawiają w skali naturalnej buty przeznaczone dla więźniów, tzw. „drewniaki”, lub „trepy”, czyli prymitywne obuwie skórzane lub tekstylne na drewnianej, surowo obrobionej podeszwie, a także inne przedmioty charakterystyczne dla codziennych realiów obozu na Przemysłowej w Łodzi. Rzeźby zostały stworzone są w ramach projektu Kinder Muster – Model Dziecięcy, realizowanego dla Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu. Cykl rzeźb, których docelowo będzie więcej ma na celu zwiedzającym teren obozu identyfikować i poznawać historię dzieci, przetrzymywanych w obozie.

Wiceprezydent Małgorzata Moskwa-Wodnicka odebrała również medal "Serce Dziecku" przyznany Urzędowi Miasta Łodzi.

Polecane aktualności

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Grafika artystyczna promująca konkurs. W centralnym polu, na białym tle wielobarwny wielokąt, składający się z coraz większych figur geometrycznych, ułożonych centralnie względem siebie: kwadraty i wielokąty foremne. Na prawo od wielokąta prostopadłe, wielobarwne pasy w kolorach, tworzących wielokąt.

Stypendia artystyczne Miasta Łodzi 2025

Wydział Kultury

Rozpoczął się nabór wniosków o przyznanie w 2025 roku Stypendiów artystycznych Miasta Łodzi, w… więcej

Program szkoleniowy 3E – Edukacja o Efektywności Energetycznej

AK / KS

W Łodzi w dniach 20-22.11.2024 r. w ramach programu 3E-Edukacja o Efektywności Energetycznej odbyły… więcej

Pod hasłem „Dusza Europy” 19 i 20 listopada 2024 r. w Krakowie odbyła się IX edycja Kongresu Ekonomii Wartości Open Eyes Economy Summit.

MM / KS

Zaproszeni prelegenci i prelegentki rozmawiali o przyszłości Europy oraz wyzwaniach, przed którymi… więcej

Nowa siedziba Departamentu Finansów Publicznych UMŁ

Od listopada Biuro Egzekucji Administracyjnej i Windykacji, Wydział Budżetu oraz Wydział Finansowy… więcej

Kontakt