Pamięci ważnego prezydenta

27 marca 1919 stanowisko prezydenta miasta Łodzi objął Aleksy Rżewski. Był pierwszym prezydentem Łodzi po odzyskaniu niepodległości. Do dziś jest uważany za jej wielkiego reformatora.

Fot. Patryk Wacławiak. UMŁ
Fot. Patryk Wacławiak. UMŁ

Prezydent A. Rżewski zastał miasto ograbione przez wojnę, wycieńczone wojną i trwającą epidemią. Łódź nie odzyskała w 20-leciu pozycji wielkiego ośrodka przemysłowego, do której doszła w XIX wieku, a zatrudnienie w przemyśle nie przekraczało 23 % zatrudnieniasprzed wojny. Rzady Rżewskiego kojarzą się głównie z reformami socjalnymi i bytowymi Łodzi, gdzie dynamiczny rozwój przemysłu przez lata odwracał uwagę od codziennych potrzeb mieszkańców.  W Łodzi wprowadzono powszechne nauczanie w szkołąch podstawowych, budowano nowe szkoły, także dla dorosłych, bibliotekę, przychodnie zdrowia. Miasto przejęło część udziałów w spółce Koleje Elektryczne  Łódzkie, co dało miastu wpływ na rozwój transportu publicznego w Łodzi. W planach była również rozbudowa sieci kanalizacji oraz największego terenu rekreacyjnego - dzisiejszego parku im. Piłsudskiego.

Aleksy Rżewski zapisał się we wspomnieniach jako energiczny, zdecydowany człowiek oraz nieznający trudności, charyzmatyczny lider. Po zakończeniu kadencji prowadził kancelarię notarialną, ale zasłynął przede wszystkim jako społecznik - prezes, członek lub członek honorowy  blisko 20 towarzystw. Zginął już na początku II wojny światowej. Okoliczności jego śmierci są nieznane, ale prawdopodobnie jest jedną z łódzkich ofiar "Inteligenzaktion", zbrodniczej akcji realizowanej przez Niemców przeciwko polskiej inteligencji i liderom życia publicznego. Aleksy Rżewski został rozstrzelany prawdopodobnei w grudniu 1939. Posiada symboliczny nagrobek na Starym Cmentarzu przy Ogrodowej. 

Aleksy Rżewski to postać z lokalnej historii, która w ostatnich latach inspirowała wielu artystów. W 2011 r. powstał film dokumentalny „Przebój – Aleksy Rżewski” oraz teledysk łódzkiej grupy Psychocukier, „Gwiazda”.  W 2019 w- stulecie prezydentury - historyczny budynek ratusza, przy placu Wolniości stał się miejscem rekonstrukcji historycznej o pierwszym prezydentcie. Aleksy Rżewski jest uwieczniony również na muralu w podwórku, przy ul. Wólczańskiej. Nadal w szczególny sposób patronuje łódzkiemu magistratowi, chociaż siedziba władz miasta od lat jest w innym miejscu (ul. Piotrkowska 104). Przed wejściem do Dużej Sali Obrad Rady Miejskiej mijamy jego portret, w otoczeniu wizerunków innych przedwojennych prezydentów. Nie znamy historii ani twórców tej tajemncizej galerii portretów, ale pomagają one, zwłaszcza odwiedzającym magistrat wycieczkom, utrwalić pamięć o waznym prezydencie.

Polecane aktualności

Fot. P. Wacławiak, UMŁ.

Najukochańszym jubilatkom – moc życzeń! 602. rocznica lokacji Łodzi i 202. urodziny ulicy Piotrkowskiej

Tomasz Walczak / BAM

Kosze i wiązanki kwiatów, a przede wszystkim serdeczne życzenia złożyliśmy Łodzi, obchodzącej 29… więcej

„Rozmowy jak przy kawie”. Przed nami premiera ostatniego z pięciu tomów monografii Łodzi, przygotowanej na 600-lecie nadania praw miejskich

Tomasz Walczak / BAM

W najbliższy piątek, 18 lipca o godzinie 17 w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi przy ulicy… więcej

healthy cities

Dołącz do wyzwania Healthy Cities

MM / KS

Ruszyła piąta edycja wyzwania Healthy Cities, corocznej inicjatywy Grupy LUX MED, która łączy… więcej

Pamięć protestem przeciw wojnie. 80. rocznica spalenia więźniów Radogoszcza i zakończenia okupacji niemieckiej w Łodzi

Katarzyna Zielińska / Oddział Dziedzictwa Łodzi

80. lat temu doszło do ostatniej w okresie okupacji Łodzi zbrodni wojennej. Tuż przed wkroczeniem… więcej

Kontakt