"Lena Dobrowolska & Teo Ormond-Skeaping, Scenariusze przyszłości" - Art_Inkubator - wystawa w ramach Fotofestiwal 2018

Okazuje się, że obszary szczególnie wrażliwe na skutki zmian klimatu odchodzą od narracji bezbronnych ofiar na rzecz zdeterminowanego działania i adaptacji, detronizując kraje rozwinięte z pozycji liderów w opracowywaniu i wdrażaniu strategii mających na celu ograniczenie zmian klimatu; szerzeniu wiedzy i innowacyjnych rozwiązań adaptacyjnych i zapobiegawczych; badaniach nad stratami i zniszczeniami oraz eksploatacji odnawialnych źródeł energii. Państwa emitujące najmniej dwutlenku węgla do atmosfery stoją obecnie na progu całkowitej dekarbonizacji lokalnej gospodarki. Tymczasem kraje rozwinięte, ponoszące odpowiedzialność za zamiany klimatu, nie są nawet w stanie przełamać politycznego impasu, mimo że jako jedyne posiadają najnowszą technologię i kapitał niezbędne do wprowadzenia w życie reform i strategii adaptacji.

Podkreślając dominującą narrację adaptacji do zmian klimatu wraz ze zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, Dobrowolska i Ormond-Skeaping włączają widza w otwarty dialog wokół niedookreślonego kształtu przyszłości i odrzucenia fatalizmu powiązanego z wrażliwością na zmiany klimatu, który stawia poszczególne obszary w pozycji bezbronnych ofiar.

Dobrowolska i Ormond-Skeaping snują wizje przyszłości, w której wspólne wysiłki doprowadziły do cofnięcia się odczuwalnych obecnie zmian klimatu. Artyści tworzą indeks zjawisk, które mogą wystąpić na terenie krajów zarówno wrażliwych na, jak i odpowiedzialnych za zmiany klimatu, takich jak: migracja ludności, zwiększona częstotliwość klęsk żywiołowych, wzrost poziomu mórz i oceanów, kontrakty terminowe na źródła energii (tzw. futures), konflikty, stres wodny i termiczny oraz bezpieczeństwo żywnościowe.

Future Scenarios stanowi próbę przesunięcia głównego ciężaru narracji wokół zmian klimatu i wyeliminowania podziału na ofiary i sprawców. Zmiany klimatu, określone przez parę artystów mianem hiperobiektu*, przedstawione tu zostały w świetle odwiecznej walki o władzę. Podążając za myślą Dobrowolskiej i Ormona-Skeapinga, zdajemy sobie wreszcie sprawę z tego, że wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za to zjawisko, że wszystkich nas ono dotyka, w mniejszym lub większym stopniu rzecz jasna. Każdy z nas powinien działać na rzecz ochrony środowiska, ponieważ każdy z nas przyczynia się do emisji dwutlenku węgla do atmosfery (dr Saleemul Huq).

Interdyscyplinarna platforma naukowo-artystyczna ukazuje możliwe sposoby przedstawienia zmian klimatu w fotografii i sztuce wideo. Dobrowolska i Ormond-Skeaping proponują dekolonizację przyrody (T.J. Demos) i zarazem środowiska społecznego i naturalnego. Stworzenie korzystnych warunków do życia i urzeczywistnienie wizji wspólnej przyszłości wymagają jednak ze strony ludzkości reorientacji jej poglądów, świeżego spojrzenia i otwarcia się na nowe możliwości.

Projekt Future Scenarios zrealizowano w Laos, Bangladeszu, Nepalu, Wielkiej Brytanii i Ugandzie w latach 2017-2018 dzięki uczestnictwu Leny Dobrowolskiej i Teo Ormonda-Skeapinga w rocznej rezydencji pod nazwą Culture and Climate Change: Future Scenarios Networked Residency (2016-2017). Rezydencja odbyła się dzięki wsparciu następujących organizacji: Culture and Climate Change, the Jerwood Charitable Foundation, University of Sheffield, the Open University oraz the Ashden Trust. Jej celem jest promowanie współpracy artystów z naukowcami, organizacjami pozarządowymi, twórcami polityki oraz instytucjami, których działalność skupia się wokół zmian klimatu, m.in.: the British Antarctic Survey, the Scott Polar Museum, the Tyndall Centre, the International Centre for Climate Change and Development w Bangladeszu (ICCCAD), the IIED, the UNHCR oraz the JRS.

*Hiperobiekt – termin wprowadzony przez Timothy’ego Mortona na określenie masywnych zjawisk bądź rzeczy znajdujących się poza czasem i przestrzenią, które nieustannie oddziałują na człowieka.

Lena Dobrowolska i Teo Ormond-Skeaping - artyści wizualni pracujący w obszarach fotografii i filmu dokumentalnego, instalacji, interaktywnego reportażu oraz projektów badawczych. Ich kompleksowe realizacje artystyczne odzwierciedlają złożoność współczesnej rzeczywistości. Od 2012 roku, ich twórczość skupia się na temacie antropocenu i zmian klimatu.

W swoich reportażach fotograficznych i filmowych, artyści ukazują trawiącą społeczeństwo alienację oraz mechanizm i podział władzy na globalnej scenie politycznej przez pryzmat relacji między zmianą klimatu, rozwojem, zanieczyszczeniem środowiska, prawami człowieka oraz geopolityką. Ich portrety oraz zdjęcia krajobrazu i martwej natury przedstawiają zmieniający się wydźwięk kulturowy przyrody, jej potencjalną dekolonizację oraz redefinicję w epoce antropocenu. Lena Dobrowolska i Teo Ormond-Skeaping realizowali projekty w Chinach, Nepalu, Bangladeszu, Ugandzie i Laos. Ich prace prezentowane były na wystawach w kraju i za granicą, m.in.: podczas Miesiąca Fotografii w Krakowie (2016), Fotofestiwalu (2014), Festiwalu Fotografii (2014), w Galerii Mpm (2015) oraz Fundacji Grey House (2016).