75 rocznica wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau

„Z głębokości wołam do Ciebie, Panie, Panie, wysłuchaj głosu mego. Nachyl swe ucho na głos mego błagania.” (Ps 130, 1-4)

smart
4 zdjęcia
ZOBACZ
ZDJĘCIA (4)

W 75 rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau słowa psalmu wydają się ze wszech miar aktualne. Auschwitz jest bowiem ucieleśnieniem bestialstwa, mordu, symbolizuje ogrom zbrodni dokonanej na ludzkości.

- Holokaust podważył fundamenty znanego nam świata, pod znakiem zapytania postawił kulturę zachodnią i chrześcijaństwo - powiedział Marcin Gołaszewski, przewodniczący Rady Miejskiej. 

- Zaplanowany i zrealizowany przez aparat państwowy jest w wymiarze ludzkim, społecznym, religijnym, kulturowym nie tylko przerażający, ale także i przede wszystkim stanowi wciąż aktualne pytanie o sens dobra i zła. Problem moralny bowiem, jaki mamy obecnie i wówczas z Holokaustem, nie polega na tym, że mordercy byli nieludzcy, ale na tym, że byli bardziej ludzcy niż chcielibyśmy aby byli. Byli ojcami, synami, wnukami, mężami. A mimo to stali się bestiami.

„Jeśli zapomnę o Nich, Ty Boże na Niebie, Zapomnij o mnie!” pisał wieszcz narodowy Adam Mickiewicz w Dziadach. W ciągu zaledwie 6 lat okupacji Niemcy dokonali mordu na całej społeczności żydowskiej nie tylko w Polsce ale i Europie. W proch starto wielowiekowe współistnienie Polaków i Żydów – losy niełatwego współżycia, często pełnego antagonizmów, nienawiści, uprzedzeń, ale i przykładów kulturowego i społecznego współtworzenia Rzeczypospolitej przestały istnieć - dodał przewodniczący Marcin Gołaszewski.

Sierpień 1939r. w przededniu wybuchu wojny:

„Kurtyna dopiero częściowo się podniosła, światło lamp było jeszcze mętne, wielcy aktorzy stali jeszcze w ciemności. Szprychy straszliwego koła zaczęły jednak wirować, a z ich posępnie błyskającego kręgu spływała już krew; wyzierała zgroza. Mój głos został wywołany, więc opowiada. Inni też będą wywołani i opowiedzą. A za nimi podniesie się wielki głos z tamtej strony i rzeknie: „Niech się stanie noc!” (Ernst Wiechert: Las umarłych) i wtedy nad Łodzią i Polską zapadła straszliwa 6letnia noc.

233.000 Żydów, stanowiących 35% ludności miasta, przebywa w granicach Łodzi. W momencie wybuchu wojny kilkadziesiąt tysięcy ucieka na Wschód.

Początek 1940r. – na terenie zaniedbanej części miasta – na Bałutach i na Starym Mieście – powstaje getto. 160.000 łodzian zostaje odciętych drutem kolczastym od reszty miasta.

Jesień 1940r. do Litzmannstadt w bydlęcych wagonach zwożeni są Żydzi z Polski, Niemiec, Austrii i Luksemburga. Do końca roku w granicach getta jest już 220.000 Żydów.

Umierają z głodu, wycieńczenia, na skutek chorób – rozpoczyna się masowy mord – najpierw w Chełmnie nad Nerem, następnie w Auschwitz.

Łódź pamięta o tych dramatycznych wydarzeniach – pamięta z szacunku dla ofiar, z szacunku dla swoich Obywateli, z szacunku dla ogromu cierpienia, które wydarzyło się na tej ziemi. Pamięta z odpowiedzialności za przyszłość Nas tu zgromadzonych i przyszłych pokoleń.

Z końcem wojny żydowska Łódź przestała istnieć – odeszła w zapomnienie ale ślady po niej nadal są obecne. Park Śledzia, okolice Placu Kościelnego, pamięć o Wielkiej Synagodze na rogu ul. Zielonej i Kościuszki czy tej na ul. Wolborskiej – pamięć o Mieszkańcach Łodzi trwa i trwać będzie. Łódź zawdzięcza im wiele, bardzo wiele, a ich brak jest jak zabliźniona rana, zadana obcą ręką.

Pamięć o tych wydarzeniach, o upadku cywilizacji zachodniej, Holokauście, o ofiarach i odpowiedzialność za przyszłość są częścią naszej tożsamości i elementem pamięci kolektywnej.

Dzień taki, jak dzisiejszy, jest w kontekście rasizmu, nietolerancji i trwających wojen tym bardziej aktualny i woła, woła o opamiętanie. 

Wisława Szymborska: Jeszcze

Chmura z ludzi nad krajem szła,
z dużej chmury mały deszcz, jedna łza,
mały deszcz, jedna łza, suchy czas.
Tory wiodą w czarny las.

Tak to, tak, stuka koło. Las bez polan.
Tak to, tak. Lasem jedzie transport wołań.
Tak to, tak. Obudzona w nocy słyszę
tak to, tak, łomotanie ciszy w ciszę.

Niech ta łomocąca cisza trwa…

Polecane aktualności

Łódź poprzez wieki. Już niebawem premiera III tomu monografii naszego miasta

Tomasz Walczak / BRP

20 czerwca na rynku wydawniczym ukaże się III tom monografii Łodzi „Łódź poprzez wieki. Historia… więcej

"Uciekli do Mandżurii". W pasażu Schillera stanęła wystawa poświęcona Zbrodni Katyńskiej

Tomasz Walczak / BRP

Do 28 czerwca w pasażu Schillera będzie można obejrzeć wystawę „Uciekli do Mandżurii”, której celem… więcej

Wiwat Bractwu Kurkowemu! 200 lat najstarszej organizacji społecznej w Łodzi.

Patryk Wacławiak / BAM

W 2024 roku Łódzkie Towarzystwo Strzeleckie „Bractwo Kurkowe” obchodzi wyjątkowy jubileusz –… więcej

Warsztaty Twinning Learning Programme w Warszawie

MM / KS

Celem programu Miast Bliźniaczych jest pomoc miastom we wzajemnym uczeniu się i powielaniu… więcej

Piknik na Fali na zakończenie 10 Łódzkich Senioraliów

Katarzyna Jarosińska / Oddział ds. Polityki Senioralnej i Zdrowotnej

W ramach tegorocznej jubileuszowej edycji Łódzkich Senioraliów w dniu 24 maja w godz. 11:00 - 14:00… więcej

Kontakt