Kodeks karny przewiduje kary, których wykonanie może polegać na świadczeniu przez osobę skazaną nieodpłatnej pracy na rzecz społeczeństwa.
Prace społecznie użyteczne reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 czerwca 2010 roku w sprawie podmiotów, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna (Dz. U. 2010 Nr 98, poz. 634), są to nieodpłatne, kontrolowane prace na cele społeczne wykonywane przez osoby skazane w zamian grzywny, której egzekucja okazała się bezskuteczna. Orzekany wymiar kary mieści się w przedziale od 20 do 40 godzin pracy do odpracowania w danym miesiącu. Maksymalna liczba godzin przypadająca do odpracowania przez jedną osobę w danym roku kalendarzowym wynosi 480. Osoby skazane mogą wykonywać proste prace fizyczne, porządkowe oraz biurowe. Kara może być wykonywana również w dni ustawowo wolne od pracy ze względu na fakt, iż niektóre osoby skazane mogą pozostawać w stosunku pracy. Ponadto, zgodnie z art. 56a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego (Dz. U.z 2018 r. poz. 652 z późn. zm.) „wydatki związane z ubezpieczeniem następstw nieszczęśliwych wypadków skazanych, wykonujących nieodpłatną, kontrolowaną pracę na cele społeczne oraz pracę społecznie użyteczną, ponosi Skarb Państwa”.
Prace na cele społeczne reguluje rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 sierpnia 2017 roku w sprawie trybu wyznaczania podmiotów, na rzecz których skazani mogą wykonywać prace na cele społeczne, oraz czynności tych podmiotów w zakresie wykonywania pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1676). Prace wykonywane przez skazanych są to prace porządkowe oraz pomocnicze, o których mowa w art. 123a § 1 i 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. z 2018 poz. 652 z późn. zm.), prace prowadzone będą w wymiarze nieprzekraczającym 90 godzin miesięcznie na jednego skazanego. Szczegółowe warunki organizowania i wykonywania pracy określone zostaną w umowie zawartej pomiędzy zakładem karnym a podmiotem, w którym wykonywana będzie praca. Zgodnie z zapisami art. 123a § 7 Kodeksu karnego wykonawczego wyznaczone podmioty, mają obowiązek przyjąć skazanych do pracy.
Zainteresowane organizacje pozarządowe proszone są o uzupełnienie „Formularza zgłoszeniowego placówki organizującej prace społecznie użyteczne” i/lub „Formularza zgłoszeniowego placówki organizującej prace na cele społeczne” i przesłanie na do dnia 10 października 2018 roku na adres email o.gawrysiak@uml.lodz.pl.
