W dotychczasowym stanie prawnym nie było żadnych regulacji, dotyczących sytuowania reklam. Jedynie w zakresie zabytków wpisanych do rejestru obowiązywało uzgodnienie estetyki reklam z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Jedynie część reklam była objęta procedurą zgłoszenia zamiaru prowadzenia robót budowlanych lub uzyskaniem pozwolenia na budowę, jednak nikt nie miał prawa oceniać estetyki czy wpływać na lokalizację lub liczbę reklam na danym terenie. Doprowadziło to do przesycenia przestrzeni polskich miast i krajobrazu naturalnego „chaosem reklamowym”. Jest on nie tylko uciążliwy dla mieszkańców i gości, ale powoduje obniżenie wizerunku i jakości życia, co przekłada się na degradację ekonomiczną i zdrowie. Również same reklamy, ze względu na nadmiar bodźców nie pełnią swojej podstawowej roli – informacji o działalnościach. Nikt też nie jest zobowiązany, lub nie ma podstawy prawnej do egzekwowania usuwania nieaktualnych lub zniszczonych reklam.
Podstawowe pytania
Radni Rady Miejskiej w Łodzi jako pierwsi w Polsce podjęli uchwałę zobowiązującą Prezydenta Miasta do przygotowania projektu uchwały regulującej zasady sytuowania reklam. Prezydent Miasta, z pomocą pracowników urzędu, powołując wielowydziałowy zespół ds. opracowania Kodeksu Krajobrazowego, przystąpił do opracowania dokumentu. Zostało to poprzedzone dyskusjami z przedsiębiorcami, mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi (które lobbowały za wprowadzeniem regulacji) oraz konsultacjami społecznymi, badającymi opinie łodzian na temat reklam. Zostało przeprowadzone również badanie geoankietowe, w którym wskazywano obszary o największym poziomie chaosu oraz miejsca uznane za uporządkowane. Proces trwał ponad rok – od września 2015 r. do listopada 2016 r.
Tak. Mimo iż Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał wyrok unieważniający, została złożona skarga kasacyjna i do czasu rozstrzygnięcia ze strony Naczelnego Sądu Administracyjnego, Kodeks jest nadal obowiązującym dokumentem (wyrok nie jest prawomocny).
Uchwała została podjęta 16 listopada 2016 roku przez Radnych Rady Miejskiej w Łodzi jednomyślnie (z jednym głosem wstrzymującym się) i obowiązuje od 31 grudnia 2016 roku. Od tego momentu wszystkie nowe reklamy sytuowane w przestrzeni miasta muszą być z nią zgodne. Oprócz tego wprowadzono terminy dostosowania do zasad i warunków zawartych w uchwale dla istniejących reklam: 1 rok dla banerów w całym mieście (do końca 2017 r.) oraz dla pozostałych form reklam: 3 lata dla Obszaru Parku Kulturowego ulicy Piotrkowskiej i Obszaru I (do końca 2019 r.), zaś dla Obszaru II 5 lat (do końca 2021 r.).
Uchwała była konsultowana dużo szerzej, niż było to wymagane przepisami ustawowymi. Oprócz obowiązkowego wyłożenia do publicznego wglądu i zbierania uwag, które trwały półtora miesiąca przeprowadzono dwie debaty z przedsiębiorcami, mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi oraz badania ankietowe – zarówno papierowe jak i interaktywne. Dzięki zebranym danym, Urząd poznał opinie mieszkańców i przedsiębiorców. Wskazywano obszary o największym poziomie chaosu oraz miejsca uznane za uporządkowane. Zwracano uwagę na reklamy pod względem ich uciążliwości dla mieszkańców, ale też potrzeb wykorzystania przez przedsiębiorców. Badano również oczekiwany poziom restrykcji w zależności od lokalizacji. Proces trwał ponad rok – od września 2015 r. do listopada 2016 r.
Kodeks obejmuje obszar całego miasta w granicach administracyjnych, zarówno na terenach publicznych jak i prywatnych, o ile dana przestrzeń jest widoczna z przestrzeni publicznej. Zostały jednak wydzielone trzy strefy:
Obszar Parku Kulturowego ulicy Piotrkowskiej – obszar ścisłej ochrony krajobrazowej historycznego układu urbanistycznego ulicy Piotrkowskiej, obejmującego ulicę Piotrkowską wraz z zabudową przylegających do niej kwartałów, plac Wolności oraz ulicę Moniuszki, wpisane do rejestru zabytków i uznane za Pomnik Historii „Łódź - wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego”;
Obszar „I” – obszar ochrony historycznego krajobrazu miasta industrialnego przełomu XIX i XX w., stanowiący o tożsamości miasta i jego unikalnej wartości kulturowej, obejmujący w szczególności obszary zabytkowe wpisane do rejestru zabytków i uznane za Pomnik Historii, a także kwartały historycznej tkanki urbanistycznej podlegające procesom rewitalizacji obszarowej, czyli Rdzeń Strefy Wielkomiejskiej oraz obszar Nowego Centrum Łodzi; wprowadzone zasady mają na celu wyeliminowanie negatywnych zjawisk i elementów ograniczających lub uniemożliwiających zachowanie historycznego krajobrazu kulturowego i zapewnienie jego właściwej ekspozycji;
Obszar „II” – obszar obejmujący pozostałą część miasta; przyjęte dla Obszaru „II” zasady mają na celu kompleksowe uporządkowanie tablic reklamowych, urządzeń reklamowych i szyldów oraz obiektów małej architektury i ogrodzeń, z uwzględnieniem ochrony niezurbanizowanych terenów zieleni.
Tak. Regulacja dotyczy obszaru całego miasta w granicach administracyjnych, zarówno na terenach publicznych jak i prywatnych, o ile dana przestrzeń jest widoczna z przestrzeni publicznej.
Kodeks obowiązuje od 31 grudnia 2016 roku. Od tego momentu wszystkie nowe reklamy, sytuowane w przestrzeni miasta muszą być z nią zgodne. Oprócz tego wprowadzono czasy dostosowania do zasad i warunków zawartych w uchwale dla istniejących reklam: 1 rok dla banerów w całym mieście (do końca 2017 r.), oraz 3 lata dla Parku Kulturowego ulicy Piotrkowskiej i Obszaru I (do końca 2019 r.), zaś dla Obszaru II 5 lat (do końca 2021 r.).
Zgodnie z definicją Kodeksu (§ 2. ust. 1. pkt 2) jest to: „(…) reklama wykonana na tkaninie, miękkim tworzywie sztucznym lub na papierowej folii impregnowanej, z wyłączeniem reklam umieszczanych w gablotach ekspozycyjnych”
Zgodnie z definicją Kodeksu, siatka reklamowa (§ 2. ust. 1. pkt 38) jest to: „ (…) tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe w postaci reklamy wykonanej na tkaninie lub miękkim tworzywie sztucznym o strukturze siatki”, zatem różnica polega na strukturze tkaniny – zgodnie z nazwą zwyczajową siatka posiada liczne otwory na całej powierzchni materiału.
Nie. Zakaz dotyczy wszystkich banerów, bez względu na rozmiar czy miejsce sytuowania. Jedynymi wyjątkami są banery promujące wydarzenia o charakterze sportowym, kulturalnym lub społecznym i nie mogą być eksponowane dłużej niż 40 dni.
Nie. Zakaz dotyczy wszystkich banerów, bez względu na rozmiar czy miejsce sytuowania. Jedynymi wyjątkami są banery promujące wydarzenia o charakterze sportowym, kulturalnym lub społecznym i nie mogą być eksponowane dłużej niż 40 dni.
Tak, ale wyłącznie w przypadku gdy w istnieje budynek frontowy (sytuowany bezpośrednio przy ulicy na całą szerokość działki, jak kamienica) oraz gdy nie będzie on widoczny z przestrzeni dostępnej publicznie (np. gdy podwórko jest otoczone oficynami).
Tak. Minimalny czas dostosowania wynosi rok i taki został przyjęty dla banerów reklamowych – właśnie upłynął. Jednak inne reklamy mają więcej czasu na dostosowanie w zależności od obszaru miasta, w którym występują. 3 lata dla Parku Kulturowego ulicy Piotrkowskiej i Obszaru I (do końca 2019 r.), zaś dla Obszaru II - 5 lat (do końca 2021 r.).
Nie. Zakaz dotyczy wszystkich banerów z wyjątkiem banerów promujących wydarzenia o charakterze sportowym, kulturalnym lub społecznym – nie mogą jednak być eksponowane dłużej niż 40 dni.
Nie. Zakaz dotyczy wszystkich banerów bez względu na ich lokalizację czy wielkość, nie ma więc możliwości legalizacji.
Nie. Zakaz dotyczy wszystkich banerów bez względu na ich lokalizację czy wielkość. Banery są dopuszczone do umieszczania na prywatnym podwórku, wyłącznie w przypadku gdy w istnieje budynek frontowy (sytuowany bezpośrednio przy ulicy na całą szerokość działki, jak kamienica) oraz gdy nie będzie on widoczny z przestrzeni dostępnej publicznie (np. gdy podwórko jest otoczone oficynami).
Katalog dopuszczonych form reklam jest szeroki i szczegółowo opisany w Kodeksie. W zależności od obszaru i rodzaju reklamy (szyld lub inna reklama) należy przejrzeć paragrafy 7 i 8 oraz pamiętać o zasadach ogólnych, zawartych w paragrafie 5.
Zasadą Kodeksu, wynikającą z charakterystyki kształtowania się struktury miejskiej Łodzi jest równe traktowanie (pod względem opuszczonych form reklam, w tym szyldów), budynków zabytkowych, wpisanych do rejestru zabytków, ewidencji zabytków oraz budynków historycznych, tzn. wybudowanych przed 1945 rokiem. Zasady sytuowania reklam dla nich są takie same!
Wstępnie można zweryfikować poziom ochrony zabytku poprzez skorzystanie z linku http://gis2.mapa.lodz.pl/flexviewers/zabytki/ zaś datę jego powstania http://gis2.mapa.lodz.pl/MapyHistoryczne/default.aspx włączając warstwę Mapa Jasińskiego 1929. W przypadku wątpliwości należy uzyskać informację od administracji lub zarządcy budynku, zaś ostateczna weryfikacja daty powstania (w przypadku wątpliwości) nastąpi podczas analizy wniosku o opinię plastyczną, bądź przy dokonywaniu zgłoszenia lub uzyskiwania pozwolenia na budowę.
Dodatkowo wykaz kart adresowych gminnej ewidencji zabytków miasta Łodzi znajduje się na:
uml.lodz.pl/dla-mieszkancow/o-miescie/gminna-ewidencja-zabytkow/
Mapa jest załącznikiem graficznym do uchwały, dostępna jest również na stronie www.uml.lodz.pl w zakładce „dla Biznesu” > „Kodeks Reklamowy”.
Za nielegalny baner reklamowy grozi kara finansowa oraz nałożenie obowiązku usunięcia w formie decyzji administracyjnej.
Kara składa się z dwóch części: stała 100 zł dziennie i zmienna 8 zł (zależna od powierzchni, od każdego m kw pow.). Czyli baner 1m kw=108 zł dziennie a 10 m kw 180 zł dziennie. Kara jest naliczana od momentu wszczęcia postępowania (skutecznego dostarczenia informacji o nim) do momentu usunięcia reklamy.
Wszystkie banery reklamowe w Łodzi powinny zniknąć 2 stycznia 2018 r. Jeśli tak się nie stało, należy usunąć je niezwłocznie, gdyż przeprowadzona kontrola (z urzędu bądź na zgłoszenie) będzie od razu uruchamiać naliczanie kary.
Podstawą jest art. 37d ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1073, 1566). Określa ona w nim wysokość kary, uzależnionej od ustawy o podatkach lokalnych (ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r, Dz. U. z 2017 r. poz. 1785, 2141) zaś jako procedurę realizacyjną wskazuje Kodeks Postępowania Administracyjnego (Dz. U. z 2017 r.poz. 1257).
Karę nalicza się od dnia wszczęcia postępowania. Procedura Kodeksu Postępowania Administracyjnego nie przewiduje żadnego "ostrzegania" , zaś wszczęcie to "pierwsza czynność wykonana w sprawie". Na podstawie wybranych fragmentów KPA i orzecznictwa w innych sprawach, prawnicy określili, że wszczęcie to moment skutecznego dostarczenia pisma o wszczęciu. Następnie następuje zbieranie dowodów- potwierdzenie stanu faktycznego (czy reklamy rzeczywiście istnieją na posesji i są niezgodne) i wydanie decyzji na podstawie oględzin. Potem podmiot ustosunkowuje się do decyzji (dostosowuje reklamę, bądź ją usuwa) i następuje wydanie drugiej decyzji podsumowującej karę od czasu tej pierwszej decyzji do czasu usunięcia/dostosowania reklamy
Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym jest to: podmiot, który umieścił tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe niezgodne z przepisami uchwały. Natomiast jeżeli nie jest możliwe ustalenie ww. podmiotu, karę pieniężną wymierza się odpowiednio właścicielowi, użytkownikowi wieczystemu lub posiadaczowi samoistnemu nieruchomości lub obiektu budowlanego, na których umieszczono tablicę reklamową lub urządzenie reklamowe.
