Dokumenty

EKOstrategia to zbiór zadań realizowanych w największych polskich miastach, zrzeszonych w Unii Metropolii Polskich, dzięki którym w wymiarze lokalnym można przeciwdziałać negatywnym skutkom zmian klimatycznych. Mając świadomość faktu, że aby skutecznie zapobiegać katastrofie klimatycznej, potrzeba zintensyfikować działania, powstało łatwo dostępne know-how dla samorządów, które pomoże im wdrażać sprawdzone projekty.

Rada Miejska w Łodzi przyjęła uchwałą Nr XXXIV/1124/20 z dnia 24 grudnia 2020 r. „Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Łodzi”. Celem programu jest dostosowanie hałasu do poziomu dopuszczalnego na terenach, na których nastąpiły przekroczenia obowiązujących norm. Realizacja programu przyczyni się do znacznej poprawy klimatu akustycznego miasta, czego skutkiem będzie zmniejszenie liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas.

Merytoryczną podstawę opracowania Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta Łodzi stanowi mapa akustyczna Miasta Łodzi, która jest dostępna pod adresem mapa.lodz.pl/akustyczna/. Mapa akustyczna Łodzi charakteryzuje klimat akustyczny miasta. Zawiera szczegółową informację dotyczącą lokalizacji terenów, na których zostały przekroczone poziomy dopuszczalne oraz liczby mieszkańców narażonych na hałas ponadnormatywny. Mapa akustyczna, zintegrowana z Łódzkim Systemem Informacji o Terenie (SIT), obrazuje zagrożenie środowiska hałasem dla różnych typów źródeł (przemysłowy, drogowy, szynowy).

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Łodzi jest zintegrowanym planem działań mającym na celu osiągnięcie standardów jakości powietrza w perspektywie lat 2015 - 2030. 

Opracowanie zrealizowano w celu poprawy standaryzacji jakości prac projektowych i wykonawczych na terenach zieleni. Proponowane standardy i zalecenia dotyczą w szczególności terenów wyłączonych spod zabudowy w Studium:
- terenów zieleni urządzonej i dolin rzecznych w strefie zurbanizowanej,
- terenów rekreacyjno-wypoczynkowych,
- zieleni w pasach drogowych
oraz terenów zieleni położonych w Strefie Wielkomiejskiej i Ogólnomiejskiej, wyznaczonych w Studium i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.
Standardy kształtowania zieleni w Łodzi kierowane są do wszystkich osób odpowiedzialnych za kształtowanie i utrzymanie terenów zieleni: urzędników, zarządców terenów, projektantów, wykonawców prac oraz specjalistów prowadzących nadzory. Przedstawione informacje mogą być pomocne również zarządcom innych terenów publicznych.

*wyjątki od zakazu koszenia w obrębie parków, zieleńców, skwerów:

• miejsca wokół młodych drzew, rabat, pojedynczych krzewów, różanek, żywopłotów, kwietników, gazonów
• tereny wzdłuż alejek (w pasie ok. 1,5-2 m), pod ławkami i przy koszach na śmieci
• tereny wokół zbiorników wodnych
• trawiaste boiska sportowe, tereny wokół urządzeń sportowych, place zabaw, siłownie zewnętrzne, tereny tężni
• tereny amfiteatrów, altanek, fontann, włazów do studni głębinowych 
• miejsca po przekwitniętych roślinach cebulowych
• tereny wokół pomników  i cmentarzy; miejsc pamięci i kultu
• cmentarze przy grobach oraz przy przejściach, alejkach

*dopuszcza się tolerancję wysokości koszenia +/- maksymalnie 20% z uwagi na nierówności terenu

Program ochrony powietrza i plan działań krótkoterminowych dla strefy łódzkiej został przygotowany w związku z odnotowaniem w 2018 roku przekroczenia norm jakości powietrza i przyjęty Uchwałą Nr XX/303/20 Sejmiku Województwa Łódzkiego z 15 września 2020 r. Analizy przedstawione w Programie odnoszą się do roku bazowego 2018, a wykonanie działań naprawczych w harmonogramie realizacji zaplanowane jest do roku 2026, stanowiącego rok prognozy Programu. Wszystkie zaplanowane zadania zostały przeanalizowane w kontekście zarówno ekologicznym, jak i ekonomicznym, a więc zostały wybrane tak, by w ramach zaangażowanych środków finansowych zapewnić uzyskanie jak największego efektu poprawy jakości powietrza.

Program ochrony powietrza dla strefy łódzkiej obejmuje:

- część opisową wraz z niezbędnymi załącznikami graficznymi;

- część wskazującą ograniczenia i obowiązki związane z realizacją Programu oraz Planu działań krótkoterminowych;

- uzasadnienie zakresu zagadnień określonych i ocenionych przez zarząd województwa;

- plan działań krótkoterminowych;

- załączniki: opis wykorzystanych w analizach modeli rozprzestrzeniania zanieczyszczeń; wykaz literatury i źródeł oraz dokumenty strategiczne w zakresie ochrony powietrza.

Ponad 60% ludności Polski zamieszkuje miasta, w których coraz większe powierzchnie zabudowy są pokryte przez materiały nieprzepuszczalne, a decydenci zmagają się z zaburzeniem naturalnego obiegu wody i koniecznością zaspokojenia wszystkich potrzeb ludności i gospodarki w okresach zagrożenia suszą oraz zapobiegania podtopieniom i powodziom w okresie nawalnych opadów. Z tych względów istnieje potrzeba wdrażania systemu zarządzania zasobami wodnymi, a w realizacji tych zadań może pomóc wskaźnik śladu wodnego, któremu poświęcony jest niniejszy poradnik.

Obecnie ponad 50% całej populacji naszej planety mieszka w miastach i odpowiada za 60 – 80% światowego zużycia energii i za 75% globalnej emisji CO2. Jest to znacznym obciążeniem dla ośrodków miejskich, które muszą kreować politykę łączącą wzrost gospodarczy i postępującą urbanizację z ochroną środowiska. Zrównoważony rozwój miast jest tym samym nieodłącznym elementem jakiegokolwiek postępu.

Koncepcja rozwoju zrównoważonego zyskała niemal powszechną akceptację na poziomie formułowania polityk międzynarodowych, krajowych oraz lokalnych. Od początku lat 90. XX w. można zauważyć, że koncepcja ta jest dynamicznie wdrażana na obszarach miejskich. Miasta, ze względu na koncentrację różnorodnych aktywności, zakres i skalę powiązań pomiędzy użytkownikami środowiska, są ważnym, aczkolwiek trudnym obszarem wdrażania zasad omawianej koncepcji. Niemniej jednak, to właśnie w miastach istnieje pilna potrzeba równoważenia rozwoju.

W 2017 r. Rada Ministrów przyjęła nową średniookresową strategię rozwoju kraju – Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.). Wskazane w SOR cele, kierunki interwencji, działania i projekty strategiczne powinny znaleźć odzwierciedlenie we wszystkich dokumentach strategicznych.

Polityka Ekologiczna Państwa 2030 stanowi doprecyzowanie i operacjonalizację zapisów SOR. Stąd też, cel główny PEP2030, tj. Rozwój potencjału środowiska na rzecz obywateli i przedsiębiorców, został przeniesiony wprost z SOR. Cele szczegółowe PEP2030 zostały określone w odpowiedzi na zidentyfikowane w diagnozie najważniejsze trendy w obszarze środowiska, w sposób umożliwiający zharmonizowanie kwestii związanych z ochroną środowiska z potrzebami gospodarczymi i społecznymi.

Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 (KPEiK) został przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich na posiedzeniu w dniu 18 grudnia 2019 r.

KPEiK przedstawia założenia i cele oraz polityki i działania na rzecz realizacji 5 wymiarów unii energetycznej tj: bezpieczeństwa energetycznego, wewnętrznego rynku energii, efektywności energetycznej, obniżenia emisyjności oraz
badań naukowych, innowacji i konkurencyjności.

Krajowy plan został opracowany uwzględniając wnioski z uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych, jak również wnioski z konsultacji regionalnych oraz rekomendacji Komisji Europejskiej C(2019) 4421 z dnia 18 czerwca 2019 r. Dokument został sporządzony w oparciu o krajowe strategie rozwoju zatwierdzone na poziomie rządowym (m.in. Strategia zrównoważonego rozwoju transportu do 2030 roku, Polityka ekologiczna Państwa 2030, Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030) oraz uwzględniając projekt Polityki energetycznej Polski do 2040 r.

Przemiana Europy w pierwszy do 2050 r. neutralny dla klimatu kontynent jest największym wyzwaniem i szansą naszych czasów. Aby osiągnąć ten cel, Komisja Europejska przedstawiła Europejski Zielony Ład – ambitny pakiet środków, które powinny umożliwić europejskim obywatelom i przedsiębiorstwom czerpanie korzyści ze zrównoważonej zielonej transformacji. Środki, którym towarzyszy wstępny plan najważniejszych działań, obejmują m.in. ambitne ograniczenie emisji, inwestowanie w nowatorskie badania i innowacje oraz ochronę środowiska naturalnego naszego kontynentu.

Czytaj więcej:

Od połowy lat 70. XX wieku polityka środowiskowa UE jest oparta na programach działań definiujących cele priorytetowe, które mają zostać osiągnięte w wyznaczonych okresach. Obecny, siódmy z kolei program obejmujący okres do 2020 r. został przyjęty przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej w listopadzie 2013 r.

Celem tego unijnego programu w zakresie środowiska naturalnego (EAP) jest wzmocnienie wysiłków na rzecz ochrony kapitału naturalnego, zdrowia i dobrostanu społecznego oraz stymulowanie rozwoju i innowacji opartych na zasobooszczędnej, niskoemisyjnej gospodarce, przy uwzględnieniu naturalnych ograniczeń naszej planety.

Polityka Unii w dziedzinie środowiska opiera się na zasadach ostrożności, działania zapobiegawczego i usuwania zanieczyszczeń u źródła, a także na zasadzie „zanieczyszczający płaci”. Wieloletnie unijne programy działań w zakresie środowiska tworzą ramy przyszłych działań we wszystkich obszarach polityki w dziedzinie środowiska. Stanowią one część horyzontalnych strategii, a także są uwzględniane w międzynarodowych negocjacjach dotyczących środowiska. Warto podkreślić, że ich wprowadzanie w życie ma podstawowe znaczenie.

Czytaj więcej:

Raport, opracowany na skutek akcji "Lekarze dla klimatu", porusza kontekst wpływu zmian klimatu na organizm człowieka. Medycy traktują tę problematykę jako największe długookresowe zagrożenie dla zdrowia publicznego. Konsekwencje tego nasilającego się globalnego procesu dotyczą już każdego obszaru naszej codzienności, zatem warto zapoznać się z publikacją.

Lekarze dla Klimatu - grupa ekspertów ochrony zdrowia, w skład której wchodzą lekarze, pracownicy ochrony zdrowia oraz naukowcy. Więcej informacji na https://lekarzedlaklimatu.pl/

Koncepcja green cities znana jest w polityce urbanistycznej od dziesiątków lat. Jej genezy można doszukiwać się w idei „miast-ogrodów” Ebenezera Howarda (Hulicka 2015), które miały łączyć zalety miasta (rozrywka, dostęp do dobrze płatnej pracy) z korzyściami życia na wsi (świeże powietrze, piękno natury). Sam termin green cities zyskał popularność na świecie w XX w., wraz z nasilaniem się zanieczyszczenia środowiska, m.in. w związku industrializacją i urbanizacją.
Dziś mianem green cities określa się miasta stawiające na prośrodowiskowe rozwiązania. W niniejszym rankingu „Europolis” zaprezentowano, jak polskie samorządy radzą sobie w zakresie działań na rzecz klimatu i ochrony środowiska.