Projekt „Ukraiński pracownik na polskim rynku pracy. Badania profilaktyczne"

W ostatnich latach na polskim rynku pracy obserwuje się stale rosnącą liczbę obcokrajowców. Według danych podawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na koniec ubiegłego roku liczba zarejestrowanych w Polsce pracowników z zagranicy przekroczyła już milion. Około 75% z nich to osoby pochodzące z Ukrainy.

Jak wiadomo, w myśl obowiązujących przepisów w Polsce, każdy pracownik (również ten pochodzący z innego kraju) ma obowiązek poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom profilaktycznym, a pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Z obserwacji lekarzy prowadzących profilaktyczne badania lekarskie pracowników z Ukrainy wynika, że często doświadczają oni problemów zdrowotnych, które można skutecznie leczyć. Jest to prawdopodobnie spowodowane niewystarczającą opieką medyczną w kraju, z którego pochodzą, oraz trwającą w Ukrainie wojną, która znacznie pogorszyła dostęp do usług medycznych.

Niewątpliwie poważnym problemem związanym z przeprowadzaniem badań profilaktycznych pracowników jest bariera językowa. Często nowo przybyli obywatele Ukrainy nie znają języka polskiego, a personel medyczny, w tym lekarze, z kolei nie komunikuje się po ukraińsku. Utrudnia to nie tylko proces diagnostyczny, ale także wydawanie odpowiednich zaleceń lekarskich. Ukraińscy pacjenci nie rozumieją, co powinni robić, aby poprawić swój stan zdrowia, często nie są świadomi, że niektóre choroby można leczyć, aby zapobiec ich progresji. Często też nie wiedzą, jaki jest cel badań profilaktycznych pracowników i z czego wynika ich zakres. Przy okazji warto zauważyć, że specjaliści medycyny pracy są nierzadko jedynymi lekarzami, z którymi mają kontakt osoby pochodzące z Ukrainy.

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra J. Nofera w Łodzi, przy wsparciu finansowym Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), podjął się zadania wsparcia pracowników z Ukrainy na polskim rynku pracy. Efektem tych działań jest projekt „Ukraiński pracownik na polskim rynku pracy. Badania profilaktyczne/ Український працівник на польському ринку праці. Профілактичні огляди”. W ramach projektu przygotowano podstawowe informacje w języku ukraińskim na temat opieki profilaktycznej nad pracownikami w Polsce.

Pakiet materiałów obejmuje m.in. krótkie filmy oraz broszurę opisujące zasady obowiązkowych badań profilaktycznych  pracowników na polskim rynku pracy. Przygotowano także broszury na temat profilaktyki najczęściej występujących chorób cywilizacyjnych (nadciśnienia tętniczego i cukrzycy) oraz szczepień ochronnych rekomendowanych osobom pracującym. Ponadto dla lekarzy i ich ukraińskim pacjentów przygotowano kwestionariusze w języku ukraińskim, mające na celu możliwość zebrania wiarygodnego wywiadu, a także pakiet najczęściej wydawanych pacjentom zaleceń medycznych.

Wszystkie opracowane w ramach projektu materiały zostały umieszczone na stronie internetowej IMP w Łodzi pod adresem: www.imp.lodz.pl/ukraine .