Gminny Program Opieki nad Zabytkami

Gminny program opieki nad zabytkami opracowywany i przyjmowany jest na podstawie art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która zobowiązuje jednostki samorządu terytorialnego do sporządzenia i przyjęcia tego dokumentu na okres 4 lat.

Punktem wyjścia dla każdego gminnego programu opieki nad zabytkami jest założenie, iż zabytki odgrywają szczególnie istotną rolę w kształtowaniu współczesnego modelu życia, tworząc dla niego kanwę, stanowiąc jednocześnie ważny składnik bazy mieszkaniowej i ekonomicznej danego miejsca. Ochrona dziedzictwa kulturowego obejmuje konserwację, ale także  aktywne poszukiwanie tych czynników i wartości, które dają szansę na szeroko rozumiany rozwój miasta: kulturowy, społeczny, polityczny, turystyczny, a także ekonomiczny.

„Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2024-2027” jest już trzecim dokumentem opracowanym przez miasto Łódź, w całości dedykowanym ochronie i opiece nad zabytkami na terenie gminy. Został opracowany jako rozwinięcie, uszczegółowienie i zaktualizowanie treści poprzednich programów na podstawie analiz i diagnoz opartych o zasób zabytkowy Łodzi, w kontekście wyzwań stawianych miastom w dobie szybkiego ich rozwoju. Służy inicjowaniu, wspieraniu i koordynowaniu zadań z zakresu ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego, a także promocji dziedzictwa kulturowego przez miasto.

„Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2019-2022”, jako kontynuacja pierwszego programu, oparty został na celu strategicznym – odnowie obszaru Strefy Wielkomiejskiej, objętej destrukcyjnymi procesami przestrzennymi, społecznymi i gospodarczymi. Osiągnięcie celu strategicznego w aspekcie ochrony i opieki nad zabytkami było możliwe poprzez realizację celów operacyjnych. W niniejszym programie zdefiniowano trzy podporządkowane celowi strategicznemu cele operacyjne oraz kierunki działań.

Pierwszym tego typu programem sporządzonym dla łódzkich zabytków był „Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Łodzi na lata 2014-2017”. Jego zadaniem było przede wszystkim określenie strategii i stworzenie ram dla realizacji zadań dotyczących ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, które będą realizowane w latach 2014-2017. Był to program w całości dedykowany ochronie i opiece nad zabytkami na terenie gminy, definiował skalę problemu dziedzictwa kulturowego miasta i związany z nią ogrom potrzeb. Został on pomyślany jako dokument startowy, który powinien być istotnym punktem odniesienia dla programów konstruowanych na kolejne okresy czteroletnie, z konieczną modyfikacją, uwzględniającą nowe uwarunkowania prawne i administracyjne oraz zmieniające się warunki gospodarcze i społeczne.

W 2020 roku Miasto Łódź zostało laureatem ogólnopolskiego konkursu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Generalnego Konserwatora Zabytków pn. „Samorząd dla dziedzictwa”, w kategorii gminy miejskie. Konkurs był kierowany do samorządów gminnych, które wzorowo wywiązały się z obowiązku opracowania i wdrażania gminnych programów opieki nad zabytkami. Nagrodą w konkursie był film promujący dziedzictwo kulturowe naszego miasta. Film wyprodukował koordynator konkursu – Narodowy Instytut Dziedzictwa.

• Treść uchwały nr VII/216/24 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 16 października 2024 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Miasta Łodzi na lata 2024-2027”
• Treść uchwały Nr XVI/671/19 Rady Miejskiej w Łodzi w Łodzi z dnia 20 listopada 2019 r. w sprawie przyjęcia "Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Miasta Łodzi na lata 2019-2022
• Treść uchwały  nr XCVI/2002/14 Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 22 października 2014 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Miasta Łodzi na lata 2014-2017”